تیتر روزهای گذشته روزنامه همشهری که از صرفه‌جویی 82 میلیاردتومانی در مصرف بنزین در 10 روز اول اجرا ی طرح سهمیه‌بندی بنزین در کشور خبر می‌داد، گویای این امر است که به‌نظر می‌رسد در الگوی مصرف بنزین در بین مردم که یکی از کالاهایی است که بیشترین میزان یارانه به آن تعلق می‌گیرد، تغییراتی در حال رخ‌دادن است.
اما همچنان که مردم با درست مصرف کردن بنزین یا به‌قول وزیر نفت، مدیریت مصرف 600 لیتر بنزین در 6 ماه، نشان خواهند داد که چگونه از این سرمایه‌های کشور مراقبت خواهند کرد، به نظر می‌رسد دولت هم باید با استفاده حداقل بخشی از بودجه‌ای که از محل صرفه‌جویی در یارانه پرداختی برای بنزین ذخیره می‌شود، سیستم حمل و نقل شهری و بین شهری را به خصوص برای شهرهای بزرگ کشور و واجب‌تر از همه برای تهران و حومه فراهم کند.
این امر نیازمند همکاری دولت و شهرداری است. یکی از مهمترین پژوهش‌ها برای ایجاد سیستم حمل و نقل شهری بهینه در شهرهای بزرگ، شناخت رفتارهای ترافیکی مردم در سطح شهر و در ساعات مختلف روزهای اداری و تعطیل است تا طوری برنامه‌ریزی شود که از ناوگان حمل و نقل شهری، اعم از تاکسی و اتوبوس و مترو و ... استفاده بهینه شود. برای این منظور هم باید به راهکارهای نو فکر کرد.
مثلاً در خبرهای چند روز قبل آمده بود که گروهی از پژوهشگران دانشگاه MIT در بخش حمل‌ونقل، پیشنهاد داده‌اند برای سنجش رفتار ترافیکی مردم و داشتن نقشه‌های زمانی از جابه‌جایی مردم در سطح شهر، از تلفن‌های همراه استفاده شود.
آنتن‌های تلفن همراه در سطح شهر (BTS) در هر لحظه با گوشی‌های مردم در تماس هستند. به این ترتیب می‌توان با انجام پژوهش روی رفتار ترافیکی مردم، نقشه‌ای را آماده کرد تا سیستم حمل و نقل شهری بتواند با استفاده از مردم، به طور تقریبی، محل‌های شلوغ را در طول هفته شناسایی کند و از پیش برای جابه‌جایی مردم از این مکان‌ها آماده باشد و به این‌ترتیب از این سیستم، استفاده بهینه انجام شود.
فایده دیگر این سیستم این است که با مونیتورینگ لحظه‌به‌لحظه آن توسط نهادهای ذی‌ربط، مثل سازمان‌های ترافیک و حمل‌ونقل شهری، می‌توان در مواقع خاص که از قبل پیش‌بینی نشده‌اند، تنها با استفاده از داده‌های BTSها که نشان می‌دهد کدام نواحی از شهر شلوغ شده‌اند، برای این‌گونه موقعیت‌ها آماده بود تا عکس‌العمل سریع و لازم نشان داده شود و سیستم حمل و نقل شهری در این مواقع خاص دچار افت نشود.
یک مثال: شب‌های پیش‌از آغاز سال را در تهران درنظر بگیرید. این که چه زمانی پیک جمعیتی در حال خرید لباس عید است و یا این که چه زمانی این پیک جمعیتی در حال خرید شیرینی‌جات عید است، به کنترل کنندگان سیستم حمل و نقل شهری کمک می‌کند که بدانند آن موقع روی مراکز خرید لباس تمرکز بیشتری داشته‌باشند یا روی مراکز خرید تنقلات عید!
به هرحال مردم نشان دادند که به صرفه‌جویی در مصرف بنزین اهمیت می‌دهند. حالا نوبت دولت‌مردان و برنامه ریزان شهری است که به مردم نشان دهند که می‌خواهند از این بودجه صرفه‌جویی شده برای راحتی خود مردم در سیستم حمل و نقل شهری استفاده کنند.
پژوهش‌هایی از قبیل همین کاری که دانشجویان MIT انجام داده‌اند، می‌تواند راه‌گشای برنامه‌ریزان شهری باشد.
اگر فکر می‌کنیم این طرح‌ها زیادی فضایی هستند، بد نیست بدانیم شهرداری رم، اولین مشتری این کار پژوهشی بوده است!
