ارزش و اهمیت دریانوردی در آب‌های آزاد دریا به گونه‌ای است که مقام معظم رهبری می‌فرمایند اقدامات نیروی دریایی مانند وزارت امورخارجه در دیپلماسی کشور و عمق دادن به دیپلماسی کشور مؤثر باشد. از سوی دیگر توان نظامی در عرصه دریانوردی نیز نمایش اقتدار جمهوری اسلامی با تکیه بر توان و ظرفیت داخلی است که امیر دریادار حبیب‌الله سیاری در این باره می‌گوید: "نه تنها در بحث تجهیزات بلکه در بحث نیروی انسانی‌مان نیز توجه ما به توان داخلی بود". وی همچنین معتقد است:" اساساً داشتن توان بازدارندگی و داشتن اقتدار باعث می شود که در هر عرصه‌ای در جهان شما حرفی برای گفتن داشته باشید. اگر مسئولین هر کشوری در هر مجمع بین المللی در سر هر میز مذاکره‌ای وقتی حضور پیدا می‌کنند از پشتیبانی قوی برخوردار باشند، قطعا با اقتدار بیشتری حرف می‌زنند. اگر از اقتدار قوی برخودار نباشند و پشتیبان خالی باشد، مطمئناً ضعیف‌اند".
امیر دریادار حبیب‌الله سیاری با 94 ماه حضور در مناطق عملیاتی، همواره برای دفاع از مرزهای ایران اسلامی در صحنه حضور داشت و از نوجوانی به خدمت ارتش جمهوری اسلامی ایران درآمد. فرمانده نیروی دریایی ارتش، پس از پایان تحصیلات دبیرستان، در ارتش استخدام شد و پس از طی دوره مقدماتی در رسته تکاوری در دانشکده افسری نیروی زمینی، مشغول به تحصیل و پس از پایان تحصیلات، در نیروی دریایی ارتش مشغول خدمت شد. دوره‌های کلاه سبزی، دافوس و علوم استراتژیک را در دانشگاه عالی دفاع ملی گذراند و "دریادار" شد. وی هم‌اکنون دارای مدرک تحصیلی دکتراست و در دانشگاه عالی دفاع ملی نیز عضو هیئت علمی است.
برای گفت‌وگو با امیر دریادار سیاری به دفتر وی در نیروی دریایی ارتش رفتیم و بیش از یک ساعت پای صحبت‌های فرمانده نیروی دریایی ارتش نشستیم؛ جدای از شخصیت شناخته شده نظامی‌اش، در مورد دیگر ابعاد شخصیتی و نظرات وی نیز سؤال پرسیدیم که امیر نیز سؤالات ما را بی‌پاسخ نگذاشت. ما در این گفت‌وگو تنها به دنبال دستاوردهای نظامی نبودیم، هرچند امیر به دستاوردهای مهمی اشاره کرد که تاکنون رسانه‌ای نشده است اما گفت: "خیلی پروژه داریم ولی عنوان نمی‌کنیم، باید پروژه‌ها به جایی برسد که عنوان کنیم".
امیر سیاری از عبور نیروی دریایی ارتش از مدار 10 درجه خبر داد و گفت: مدار 10 درجه یعنی خطی که شاخ سومالی را به جنوب هندوستان وصل می کند که 10 درجه بالاتر از خط استوا می‌شود. ما در مدار 10 درجه بحث ناامنی دریایی و مبارزه با دزدان دریایی را انجام دادیم و مدار 10 درجه را پشت سر گذاشتیم. ما به خط استوا رسیدیم و عبور کردیم و در اقیانوس هند جنوبی حضور پیدا کردیم یا به سمت سریلانکا که رفتیم همین اتفاق افتاده است. اقیانوس آرام هم همینطور رفتیم و از این طرف هم به مدیترانه و جبل اطارق رفتیم. این باعث شد که جایگاه نیروی دریایی در بین کشورهای دنیا بیشتر مطرح شود و بیشتر ما را قبول داشته باشند، به همین دلیل وقتی ما را قبول داشتند، ارتباط ما با کشورهای دنیا بیشتر و بیشتر می‌شود.
وی مهمترین دستاورد نیروی دریایی در منطقه، ارتقای جایگاه نیروی دریایی در ابعاد مختلف دانست و گفت: بزرگترین دستاوردی که نیروی دریایی ظرف چند سال گذشته به دست آورده است "ارتقای جایگاه نیروی دریایی در بین کشورهای منطقه و فرا منطقه‌ای" است. ما یک نیروی دریایی ساحلی یا آب‌های کم عمق بودیم که در محدوده خلیج فارس، تنگه هرمز و در شمال دریای عمان و جنوب چابهار رفت‌و آمد داشتیم. وقتی که فرمانده معظم کل قوا تدبیر نیروی دریایی راهبردی را در سال 87 صادر فرمودند یک جهشی در نیروی دریایی اتفاق افتاد و ضمن تزریق اعتماد به نفس به نیروی دریایی، باعث شد که نیروی دریایی از محیط مأموریت خودش پا را فراتر بگذارد و در یک عرصه وسیع و گسترده‌ای به نام دریای آزاد حضور پیدا کند و این اتفاق افتاد.
فرمانده نیروی دریایی ارتش همچنین در مورد ناوهای موشک‌انداز در دست تولید نیز گفت: از چند سال پیش ناوهای موشک‌انداز پیکان و جوشن و درفش ساخته شده و به نام همان ناوهایی که در دوران دفاع مقدس در عملیات های سلحشورانه دریایی در رویارویی با دشمن بعثی و آمریکا غرق شدند نامگذاری شده است که الان در خط عملیاتی دارند کار می‌کنند. ناو موشک‌انداز خیلی پیچیدگی دارد. شماره 4 و 5 و 6 و 7 و 8 همه در دست تولید است که در خط تولید ناوشکن‌های مختلف هم وارد شدیم.
وی افزود: ما ناوشکن بالگردبر جماران را ساختیم و عملیاتی کردیم و خیلی‌ها فکر می‌کردند این یک اقدام تبلیغاتی است و بعضی از فرماندهان نیروهای دریایی کشورهای حاشیه اقیانوس هند در یک همایشی که ما نیز حضور داشتیم به ما می‌گفتند مثلا این ناوشکن جمارانِ شما توانایی دریانوردی دارد، یعنی رانش و تحرک دارد؟ باور نمی‌کردند ما به آنها گفتیم ما این را به شما ثابت کنیم، در عمل ثابت می‌کنیم و ما ناوشکن را به دریای سرخ می‌فرستیم تا شما به طرق مختلفی که در اختیار دارید این را کنترل کنید؛ باور نمی‌کردند. این کار را کردیم و دنیا را با این کار متحیر کردیم.
امیر سیاری در مورد لزوم توجه به توان داخلی نیز اظهار داشت: هر کشور برای اینکه جایگاه و حق خودش را در جهان بتواند بگیرد و حفظ کند نیاز به اقتدار دارد و اگر در هر بُعدی اعم از سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و نظامی شما اقتدار داشته باشید، آن وقت می‌توانید در میز مذاکره و در برقراری ارتباط با اقتدار و قدرت بیشتری حضور داشته باشید و این امر طبیعی است. وقتی ما امروز در عرصه دریایی عنوان می‌کنیم که امنیت مدار10 درجه به بالا را برقرار می‌کنیم، همه دنیا می‌داند که ناوهای ما سالم و عملیاتی است اما اگر این توان را نداشتیم، می‌توانستیم این حرف را بزنیم؟ خیر! نمی‌توانستیم.
فرمانده نیروی دریایی ارتش خاطر نشان کرد: من این را همیشه می‌گویم که باید با توجه به ظرفیت‌ها و توانمندی‌های درونی و داخلی‌مان حرف برای گفتن داشته باشیم. همین حضور ما در عرصه دریای آزاد که این بزرگترین دستاورد را برای ما داشته است، آیا کسی آمده به ما کمک کرده است؟ نه، خودمان رو پای خودمان بودیم. این می‌شود توجه به ظرفیت‌های درونی. همان آموزشی که من عرض کردم، نوعی توجه به ظرفیت درونی بود.
وی همچنین در مورد تغییر رویکرد استکبار نسبت به ایران و اقتدار جمهوری اسلامی در عرصه آب‌های آزاد در مواجهه با سایر کشورها نیز گفت: دریا تنها جایی است که فقط دریانوردان می‌توانند به هم کمک کنند و هر کس درخواست کمک کرد سایر کشورها موظفند به او کمک کنند و این روابط را بین دریانوردان اینجا می‌کند اما دریانوردان با شناختی که از استکبار دارند و مواضع نظام جمهوری اسلامی ایران را دنبال می کنند، با کشورهایی که مورد تایید نظام نباشد ارتباط برقرار نمی کنند اما اینکه از نگاه هژمونی یا برتری طلبی کسی بتواند با شما صحبت کند ما چنین اجازه‌ای به کسی نمی‌دهیم و اصلا چنین قانونی هم نداریم. ما هم با اقتدار خودمان در دریا دریانوردی می‌کنیم و گاهی ممکن است صدایمان هم بزنند ولی جواب ندهیم.
امیر سیاری همچنین در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه آیا به سایر کشورها نیز مباحث مربوط به دریانوردی را آموزش می‌دهید، اظهار داشت: ما آمادگی داریم. ما الان نمی‌توانیم اسم کشوری را ببریم. هفته گذشته هیئتی برای همین کار آمده بود. چون آموزش‌مان استاندارد جهانی دارد. دلیلش هم معلوم است چون اگر ما از استاندارد جهانی برخوردار نبودیم نمی‌توانستیم در عرصه جهانی دریانوردی کنیم.
مشروح گفت‌وگو با امیر دریادار حبیب‌الله سیاری را در زیر می‌خوانید:
- بسم‌الله الرحمن الرحیم. از اینکه فرصتی را به ما دادید تا بتوانیم از اظهارات و نظرات شما بهره‌مند شویم، کمال تشکر را داریم. در دوران فرماندهی شما در نیروی دریایی ارتش اقدامات بسیار ارزشمندی صورت گرفت، در این دوره ناوشکن جمهوری اسلامی ایران جماران و پروژه ساخت ناوشکن های کلاس موج و سایر شناورهای سطحی و زیر سطحی و حتی مبارزه با دزدان دریایی. این اتفاقاتی بود که نسبت به دوران گذشته نمود آن بیشتر بوده است. شما گفته بودید که در دوره‌ای تجهیزات را از بیرون می خریدیم و تعمیر و نگهداری آن هم با خارجی ها بود و الان متخصصین داخلی ما تعمیر و نگهداری و تجهیز را انجام می دهند. این نگاه را در چه سطحی و با چه رویکردی ادامه دادید؟ در جای دیگر هم گفته بودید ما برای اینکه به این حد برسیم با دانشگاه های مختلف کشور ارتباط داریم. یعنی ارتباط بین صنعت و دانشگاه٬ را مؤثر دانستید. از این رویکرد و نگاه‌تان در نیروی دریایی ارتش بگویید که چه توفیق‌هایی داشته است؟ اگر خبری در این زمینه دارید که جوانان در این زمینه توانسته‌اند موفقیتی را کسب کنند، بفرمایید؟ پیرو این رویکرد جدیدترین دستاورد نیروی دریایی ارتش چیست؟
همین سؤال شما هم به نوعی همان دستاورد با یک نگاه دیگری است، به نظر من بزرگترین دستاوردی که نیروی دریایی ظرف چند سال گذشته به دست آورده است "ارتقای جایگاه نیروی دریایی در بین کشورهای منطقه و فرا منطقه‌ای" است. ارتقای جایگاه نیروی دریایی در بین کشورهای منطقه و فرا منطقه٬ به چه معناست؟ ببینید ما یک نیروی دریایی ساحلی یا آب‌های کم عمق بودیم که در محدوده خلیج فارس، تنگه هرمز و در شمال دریای عمان و جنوب چابهار رفت‌و آمد داشتیم. وقتی که فرمانده معظم کل قوا تدبیر نیروی دریایی راهبردی را در سال 87 صادر فرمودند یک جهشی در نیروی دریایی اتفاق افتاد و ضمن تزریق اعتماد به نفس به نیروی دریایی، باعث شد که نیروی دریایی از محیط مأموریت خودش پا را فراتر بگذارد و در یک عرصه وسیع و گسترده‌ای به نام دریای آزاد حضور پیدا کند و این اتفاق افتاد.
حالا چه مؤلفه‌هایی در این دستاورد اثر گذاشت، اگر فرصت شد برایتان می‌گویم، به هر حال ما در محیط دریای آزاد حضور پیدا کردیم، در شمال اقیانوس هند حضور پیدا کردیم و با پدیده تروریسم دریایی و یک ناامنی دریایی که چرخه اقتصادی کشور ما و دنیا را مورد حمله قرار داده بود، مواجه شدیم و البته هنوز هم وجود دارد و همین چند روز اخیر بود که اخبار سیما پخش می کرد و گفتند که در تنگه مالاکا، قبل‌ها یک دزد دریایی بود و کنترل شده بود، اخیرا دوباره راه افتاده است و دزدی دریایی ظرف 7-8 سال گذشته حدود 17 میلیار دلار به تجارت جهانی آسیب وارد کرده است.
ما در عرصه دریای آزاد با این پدیده شوم مواجه شدیم و در مبارزه با این تروریسم دریایی نیز موفق شدیم که منطقه خلیج عدن و باب المندب و دریای سرخ و حتی جنوب هندوستان به طرف تنگه مالاکا را برای کشتی‌های تجاری خودمان و حتی کشتی‌های تجاری بعضی از کشورهای دنیا امن کنیم، به طریقی که امروز نزدیک به 2400 فروند کشتی تجاری و نفتکش را به سلامت از این منطقه خطرناک عبور دادیم.
- منطقه خلیج عدن و باب المندب هم مناطقی هستند که بیشترین دزدان دریایی را دارند...
در منطقه خلیج عدن از همه جا بیشتر است، زیرا در حاشیه این خلیج کشورهای فقیری وجود دارند و از طرفی بیشترین تردد تجارت دنیا در اینجاست، بنابراین وقتی تردد زیاد باشد و وقتی شاهراه یا بزرگراهی برای تردد کشتی‌ها باشد قطعاً بیشتر مورد تهدید قرار می‌گیرد. ما با این پدیده شوم مواجه شدیم و مبارزه کردیم و توانمندی‌های نیروی دریایی را در بُعد علمی، نظامی، صنعتی، سلحشوری و جنگاوری در تأثیر اهمیت آبراه ها به معرض نمایش گذاشتیم.
این مسئله باعث شد جایگاه نیروی دریایی با حضور در عرصه آب‌های آزاد و این اتفاقی که در بحث تأمین امنیت افتاده است مورد توجه کشور خودمان قرار بگیرد و شما در هر جای جامعه ما رفت‌و‌آمد داشته باشید، بحث کنترل خلیج عدن در مقابل دزدان دریایی را می‌شناسند. کشورهای منطقه هم به این موضوع پی برده‌اند که این توانمندی، توانمندی بالایی است که اتفاق افتاده است و کشورهای منطقه نیز همه می‌دانند که ما چه توانمندی داریم. کشورهای فرا منطقه‌ای، مخصوصا کشورهایی که ما کشتی‌هایشان را نجات دادیم به این توانمندی پی بردند. پس این باعث شد که جایگاه نیروی دریایی در داخل کشور در بین کشورهای منطقه و در بین کشورهای فرا منطقه‌ای بالا برود.
از نگاه من بزرگترین دستاورد نیروی دریایی در منطقه، ارتقای جایگاه نیروی دریایی در ابعاد مختلف است. این ارتقای جایگاه بازتاب‌هایی را به همراه داشته است و امروز نیروی دریایی در بین کشورهای منطقه از احترام خاصی برخوردار است و مرتب ما در حال دید و بازدید هستیم و ناوهای آنها مهمان ما می‌شوند و ما از بنادر آنها بازدید می‌کنیم؛ این ارتباط برقرار شده است. کشورهای فرا منطقه‌ای هم توجه خاصی به این مورد دارد، شما نگاه کنید مثلاً چین، هندوستان، سریلانکا، کشورهای آسیای جنوب شرق همه با ما ارتباط دارند.
پیشروی نیروی دریایی به بالاتر از مدار 10 درجه
- اخیرا نیز گفته بودید که دستاوردهای دریایی جمهوری اسلامی ایران باعث شده که استکبار نوع نگاهش به ایران را تغییر بدهد...
امروز استکبار جهانی توانمندی نیروی دریایی را می‌داند. عرض کردم که حضور در عرصه دریاهای آزاد، همین کلمه حضور، به تنهایی اتفاق نمی‌افتد و خیلی مؤلفه‌ها وجود دارد تا شما بتوانید در عرصه دریاهای آزاد حضور داشته باشید. اینها همه پای کار آمده و آنهایی که توانمندی ما را زیر ذره‌بین می‌برند شاخص‌ها را کنترل می‌کنند، یکی‌یکی کنترل می‌کنند و متوجه این موضوع می‌شوند که ما از یک توانمندی بالایی برخوردار هستیم، بنابراین باعث شد که جایگاه نیروی دریایی در کشور و در بین کشورهای منطقه و فرامنطقه‌ای با این اقداماتی که در شمال اقیانوس هند، خلیج عدن، باب المندب، دریای سرخ و جنوب هندوستان، سریلانکا تا نزدیکی تنگه مالاکا اتفاق افتاد، بالا برود.
اما یک اقدام دیگری انجام شد که باز در ارتقای جایگاه نیروی دریایی در کشورهای فرا منطقه‌ای بیشتر خودش را نشان داد آن هم عبور از کانال سوئز، حضور در دریای مدیترانه، حضور در نزدیکی تنگه جبل الطارق، عبور از تنگه مالاکا، حضور در دریای چین و حضور در اقیانوس آرام بود و اخیرا عبور از خط استوا و حضور در اقیانوس هند جنوبی که در همین هفته پیش اتفاق افتاد که دیدید ناوگروه 30ام ما در بندر دارالسلام تانزانیا پهلو گرفت. این حرکت جدیدی بود و این گستردگی حرکت هم باعث شد که کشورها بیشتر به توانمندی نیروی دریایی پی ببرند.
- از مدار 10 درجه عبور کردید؟
مدار 10 درجه یعنی خطی که شاخ سومالی را به جنوب هندوستان وصل می‌کند که 10 درجه بالاتر از خط استوا می‌شود. ما در مدار 10 درجه بحث ناامنی دریایی و مبارزه با دزدان دریایی را انجام دادیم و مدار 10 درجه را پشت سر گذاشتیم. ما به خط استوا رسیدیم و عبور کردیم و در اقیانوس هند جنوبی حضور پیدا کردیم یا به سمت سریلانکا که رفتیم همین اتفاق افتاده است. اقیانوس آرام هم همینطور رفتیم و از این طرف هم به مدیترانه و جبل اطارق رفتیم. این باعث شد که جایگاه نیروی دریایی در بین کشورهای دنیا بیشتر مطرح شود و بیشتر ما را قبول داشته باشند، به همین دلیل وقتی ما را قبول داشتند، ارتباط ما با کشورهای دنیا بیشتر و بیشتر می‌شود؛ حالا اثرات این دستاوردها چیست؟
اثراتش این است که فرمانده معظم کل قوا می‌فرمایند نیروی دریایی یک نیروی راهبردی، نظامی، علمی سیاسی و بین الملی است. همه این ویژگی‌ها را نمی شود با هم در یک نیرو جمع کرد و در هیچ نیرویی تعریف کرد مگر نیروی دریایی. فرمانده معظم کل قوا می‌فرمایند نیروی دریایی یک نیروی نظامی است به دلیل اینکه خط دفاعی ما در دریا به عهده نیروی دریایی است، به ویژه در دریای آزاد که نیروی دیگری نمی‌تواند آنجا باشد و ویژگی خاص نیروی دریایی است.
توصیه رهبر معظم انقلاب به نیروی دریایی
نیروی دریایی علمی است به خاطر اینکه بالاترین سطح فناوری را ما در نیروی دریایی داریم و چون سطح فناوری موجود در ناوشکن‌ها و ناوهای موشک‌انداز و به ویژه زیر دریایی‌ها بسیار بالا است. می‌فرمایند نیروی دریایی بین‌الملی است به دلیل اینکه ما به محض اینکه 50کیلومتر از ساحلمان دور می‌شویم عرصه‌مان عرصه دریای آزاد و بین‌المللی است و آنجا با کشتی‌های کشورهای دنیا که برخورد می‌کنیم همه قوانین و مقررات بین المللی حاکم است، عرصه‌عرصه بین المللی است.
می‌فرمایند نیروی دریایی سیاسی است, به علت اینکه ما با ارتباطی که با کشورها داریم و با حضور در بنادر مختلف کشورهای دنیا رابطه سیاسی داریم و این حضور باعث تحکیم روابط می شود. مقام معظم رهبری می‌فرمایند که نیروی دریایی مثل وزارت امور خارجه می‌تواند در دیپلماسی کشور مؤثر باشد و این اتفاق الان افتاده است، به این دلایل هم تاثیر زیادتری در شناساندن جایگاه نیروی دریایی اتفاق افتاده است، پس برمی‌گردیم به حرف اول‌مان که بزرگترین دستاوردی که داشتیم ارتقای جایگاه نیروی دریایی در بین کشورهای منطقه و فرا منطقه‌ای است و امروز نیروی دریایی را به عنوان نیروی دریایی راهبردی که خواسته فرمانده معظم کل قوا بود، همه جا می‌شناسند.
از حدود سال 86 تا به حال روزی نبوده است که عرصه دریایی آزاد را ترک کرده باشیم و حضور مستمر داشتیم، همین الان ناوگروه 30ام ما در نزدیکی خط استوا در حال گشت است. حرکت به سمت اقیانوس اطلس هم در برنامه داریم، منتهی ما اجرای برنامه‌هایمان بستگی به وضعی دارد که از طرق ستادهای بالاتر باید به ما ابلاغ کنند و آنها با توجه به شرایط جهانی ابلاغ می‌کنند. ما که الان اقیانوس آرام میرویم پس رفتن به اقیانوس اطلس کار سختی برای ما نیست، زیرا می‌گویند "چون صد آید، نود هم پیش ماست"، ما این را انجام می‌دهیم اما اینکه چه زمانی باشد باید حتما به ما ابلاغ شود.
- پیش از آنکه ناوگروه سی‌ام نداجا بندر دارالسلام را ترک کند گفته شده بود احتمال دارد به سمت اقیانوس اطلس برود اما اینگونه نشد، آیا رفتن نداجا به اقیانوس اطلس با توجه به حساسیت‌های بین‌المللی که در این باره صورت گرفته در برنامه است یا خیر؟
اقیانوس اطلس رفتن برای ما کاری ندارد و خیلی راحت است اما هنوز به ما ابلاغ نشده که برویم، ولی "شدنی" است و در برنامه هم داریم و ان شاءالله در فرصت مناسب انجام خواهیم داد.
- پس مسیر ناوگروه30ام مشخص شده است؟
ناوگروه 30ام بندر دارالسلام در تانزانیا و بنادر کشور عمان را بازدید کرد و سپس به خلیج عدن و باب المندب و دریای سرخ تا نزدیک کانال سوئز پیش می رود و بحث برقراری امنیت را دنبال می‌کند؛ بنابراین دستاورد مهم این است که بُعد جهانی داشته باشد، شما اگر به تحلیل‌های مراکز مطالعات و تحقیقاتی کشورهای فرا منطقه‌ای رجوع کنید می‌بینید که چقدر این مراکز تحقیقاتی در ارتباط با وضع توانمندی نیروی دریایی و حضورش در دریای آزاد و این راهبردی که دارد دنبال می‌کند پرداخته‌اند.
اگر شما اخبار شبکه‌های خارجی را دنبال کنید، وقتی ما یک اقدامی انجام می‌دهیم و در یک بندری پهلو می‌گیریم مرتب به این موضوع می‌پردازند مثلا عبور از کانال سوئز معنا و مفهومش چیست؟ خیلی مهم است که اولین بار از کانال سوئز عبور کردیم و دشمن ما بهترین تبلیغات ما را انجام داد، می‌گویند "عدو شود سبب خیر اگر خدا خواهد."
اینکه وقتی دشمن ما عنوان می‌کند که ایران در مدیترانه آمده است معنا و مفهومش این است که اعتماد به نفس خودش را نشان می‌دهد یعنی چه، بنابراین این مسئله خیلی ارزش دارد که متاسفانه تا به حال کسی به آن نپرداخته است. من توصیه می‌کنم که بروید تحلیل های مراکز تحقیقات کشورهای خارجی و اخبارهای خارجی که در ابعاد مختلف به این موضوع می‌پردازند را نگاه کنید که چقدر این حضور در عرصه آب‌های آزاد در ارتقای جایگاه جهانی یک کشور مهم است.
بحث، پیرامون مؤلفه‌هایی است که در جایگاه نیروی دریایی تاثیرگذار بوده است؛ یکی از مهمترین مولفه ها صدور این تدبیر از طرف فرمانده معظم کل قوا بود، یکی بحث اجازه دادن برای توسعه حوزه ماموریت است، یکی بحث به‌روز کردن تجهیزات موجود در نیروی دریایی است که ما تا این تجهیزات را به‌روز نکنیم نمی‌توانیم حرکت بزرگی انجام بدهیم، ما تا توانمندی حضور در آب‌های آزاد دنیا و توان ماندگاریمان را با شرایط جوی نامناسب اقیانوس‌ها تطبیق ندهیم، نمی‌توانیم در آب‌های آزاد حضور داشته باشیم، یکی هم بحث اعتماد به نفس کارکنان است، یک بحث دیگر هم اجرای آموزش‌های خوب برای کارکنان است، یک بحث دیگر رسیدن به حد استاندارد آموزش‌های دریانوردی در سطح جهانی است.اینها همه دست‌به‌دست هم داده است تا این اتفاق افتاده است، بنابر این مسئله از جمیع جهات حائز اهمیت است.
- برای رسیدن به این دستاوردها چقدر قدرت توان داخلی تأثیرگذار بود و توانست نیروی دریایی را به این درجه برساند؟
بحثی که شما مطرح کردید بحث ساخت‌و‌سازهایی که من عرض کردم، ما نه تنها در بحث تجهیزات بلکه در بحث نیروی انسانی‌مان توجه به توان داخلی بود، شما ببینید ما تا قبل از انقلاب دانشگاه دریایی نداشتیم، همه فرماندهان و مدیران نیروی دریایی به کشورهای خارجی مثل آمریکا، انگلیس، فرانسه، ایتالیا، حتی هندوستان، پاکستان و ترکیه اعزام می شدند و آموزش‌های لازم را می‌دیدند و بر می‌گشتند.
مقطع پایین‌تر از فرماندهان و مدیران که بدنه نیرو را تشکیل می‌دهند هم برای کسب تخصص لازم باز به کشورهای خارجی مراجعه می‌کردند اما ما الان بعد از گذشت 35 سال از انقلاب امروز در بحث پرورش و آموزش نیروی انسانی مورد نیاز نیروی دریایی و حتی تأمین نیروی انسانی مورد نیاز دیگر ارگان‌های دریایی کشور٬ آن هم با ویژگی‌های خاص خودمان مشکلی نداریم. این مهم است، اینکه یک انسانی آموزش می‌بیند اما یک ویژگی‌های خاص خود آن کشور را آنجا ندارند تا به او آموزش بدهند، با ویژگی‌های خاص خودمان آموزش ببیند. برای مثال ما می‌گوییم نیروی انسانی ما باید مؤمن باشد، آنها که به مؤمن بودن کار ندارند، متعهد و متخصص باشند؛ بله آنها به تخصصش کار دارند ولی برای ما علاوه بر تخصص، ایمان، ولایت‌مداری و شهادت‌طلبی و ایثارگری هم مهم است.
ما می‌گوییم امروز در بحث تربیت و آموزش نیروی انسانی مورد نیاز نیروی دریایی و حتی ارگان‌های دریایی کشور با ویژگی‌های خاص جمهوری اسلامی ایران و سطح آموزش در سطح استاندارد جهانی به اینجا رسیدیم، این تحول بزرگی است و به همین راحتی هم به دست نیامده است و امروز در بحث ساخت تمام تجهیزات در نیروی دریایی ساخته و پرداخته داخل کشور هستند، قبلا اشاره کرده‌ام حالا هم می‌گویم قبل از انقلاب، تمامی ناوهای ما ساخت کشور خارجی بودند؛ اروپایی یا آمریکایی بودند، ناو می‌آمد و بعد نگهداری آن را ما یعنی کارکنان نیروی دریایی انجام می‌دادند اما تعمیرات اساسی و به ویژه دسترسی و دستیابی به بحث نرم‌افزاری مطلقا در اختیار نیروی دریایی نبود و همه سازندگان خارجی این فن آوری را وابسته به خودشان نگه می‌داشته‌اند اما از بعد از انقلاب ما که تا آن زمان به هیچ عنوان تخصص و قدرت تعمیر نداشتیم، امروز تعمیرات از جزئی تا تعمیرات اساسی را پشت سر گذاشتیم و سخت‌ترین فناوری‌هایمان را تعمیر کردیم، اضافه بر آن وارد مرحله ساخت و نوسازی هم شدیم، مثلا ما ناوهای موشک‌اندازمان یا ناوشکن های کلاس موجمان الان در خط تولید است.
5 ناو موشک‌انداز در خط تولید
- مصداقاً می‌توانید بگویید چه ناوهای موشک‌اندازی در خط تولید هستند؟
بله! از چند سال پیش ناوهای موشک‌انداز پیکان و جوشن و درفش ساخته شده و به نام همان ناوهایی که در دوران دفاع مقدس در عملیات های سلحشورانه دریایی در رویارویی با دشمن بعثی و آمریکا غرق شدند نامگذاری شده است که الان در خط عملیاتی دارند کار می‌کنند. ناو موشک‌انداز خیلی پیچیدگی دارد. شماره 4 و 5 و 6 و 7 و 8 همه در دست تولید است که در خط تولید ناوشکن‌های مختلف هم وارد شدیم. خب شما دیدید که ما ناوشکن بالگردبر جماران را ساختیم و عملیاتی کردیم و خیلی‌ها فکر می‌کردند این یک اقدام تبلیغاتی است و بعضی از فرماندهان نیروهای دریایی کشورهای حاشیه اقیانوس هند در یک همایشی که ما نیز حضور داشتیم به ما می‌گفتند مثلا این ناوشکن جمارانِ شما توانایی دریانوردی دارد، یعنی رانش و تحرک دارد؟ باور نمی‌کردند ما به آنها گفتیم ما این را به شما ثابت کنیم، در عمل ثابت می‌کنیم و ما ناوشکن را به دریای سرخ می‌فرستیم تا شما به طرق مختلفی که در اختیار دارید این را کنترل کنید؛ باور نمی‌کردند. این کار را کردیم و دنیا را با این کار متحیر کردیم.
اینها به دلیل اینکه تحت عنوان پروژه موج جلو می‌روند - موج 2، موج 3، موج 4 و ... - در حال ساخت‌و‌ساز هستند که به مرور زمان به خط عملیاتی می‌پیوندند. اضافه بر این نیروی دریایی که از زیردریایی علمی نداشت و تا سال 71 اصلاً زیر دریایی نمی‌شناختیم؛ یقین ما قبل از انقلاب و در دوران دفاع مقدس تا سال 71 اصلاً زیر دریایی نداشتیم، 20 سال است که به زیر دریایی دسترسی پیدا کردیم ولی در همین 20 سال ببینید چه رشدی داشتیم و توانستیم تعمیرات اساسی را انجام بدهیم و توانستیم در ساخت زیر دریایی در تناژ مختلف اقدام کنیم، یکی از دلایل یا مؤلفه‌های اثرگذار در این موفقیت‌ها همین تلاش همگانی بوده است که در این نیرو و در این کشور انجام شده است.
نیروی دریایی با صنایع وزارت دفاع ارتباط و تعامل دوطرفه کامل و صد‌در‌صد دارد. نیروی دریایی با دانشگاه‌های صنعتی کشور تعامل صد‌در‌صد دارد، ما با دانشگاه شریف٬ علم و صنعت٬ تهران، امیرکبیر و مالک اشتر ارتباط موثری داریم. به نظرم نیروی دریایی از معدود سازمان هایی است که به خوبی توانسته است تعامل بین صنعت و دانشگاه را برقرار کند.
- در حال حاضر پروژه‌ای را برای نیروی دریایی به دانشگاه سفارش دادید؟
فراوان. پروژه زیاد است. پروژه‌ای است که به اساتید دانشگاه و دانشجویان در مقطع دکترا ارائه می‌دهیم یا خودشان ارائه می‌دهند و مورد تأیید قرار می‌گیرد و در ابعاد مختلف از جمله رانش، بهبود وضعیت رانش، راداری، سوناری، ارتباطی، تجهیزات و در حوزه بدنه کار می‌کنند، زیرا ما اگر به آنچه که الان داریم بسنده کنیم عقب می‌افتیم، بنابراین همین طور مستمر این اقدامات در حال انجام است.
ما ارتباط بسیار خوب و نزدیکی با دانشگاه‌ها داریم که عرض کردم یکی از رموز موفقیت همین است و از توانمندی موجود در کشور و به ویژه در بحث دانشگاه‌ها و جوانانی که در این خط هستند و پیگیری می‌کنند، استفاده شده است مگرنه من اگر بخواهم عنوان کنم که هر اتفاقی افتاده در خود نیروی دریایی اتفاق افتاده، قطعا اینطور نیست و حتما کارکنان نیرو، وزارت دفاع، دانشگاه‌های کشور و دیگر جاها همه دست به دست هم داده‌اند و این کار جلو رفته است. این پروژه ها، کار تیمی می خواهد و لازم است از ده ها و صدها تخصص و فناوری بهره برد.
البته یک اتفاق دیگری هم که افتاده این است که واقعا ورود به عرصه دریاها که خیلی ناشناخته بود، الحمدلله الان خیلی رواج پیدا کرده است، یعنی دانشگاه‌ها می‌شناسند. البته ما هم تلاش کردیم و در هر دانشگاهی رفتیم و ارائه دادیم، و برابر اوامر مقام معظم رهبری بحث فرهنگ‌سازی و گفتمان‌سازی دریایی را دنبال کردیم و تلاش کردیم که این موضوع را پیش ببریم که دانشجویان و اساتید و جامعه ما، نیروی دریایی را بشناسند که چرا ما باید در دریا حضور داشته باشیم و منافعمان را بشناسیم، خب این اتفاق افتاده است.
مثال؛ ما اگر رشته‌های تحصیلی دانشگاه‌ها را با چند سال گذشته در بحث‌های مربوط به دریا مقایسه کنیم، تفاوت کرده است که البته این سطح تفاوت هنوز قابل قبول نیست و ما می‌توانیم رشته‌های زیادتری و گرایش‌های جدیدتری را در عرصه دریا در دانشگاه ها وارد کنیم که همه هم جنبه کاربردی داشته باشد و با ایجاد صنایعی که می‌شود در ساحل درست کرد با همان وارد بازار کار شوند و ما شاهد پیشرفتشان باشیم.
اقتدار نظامی پشتیبان مذاکرات
- امیر شما قبلاً هم گفته بودید که با این اقتدار است که نیروهای مذاکره کننده محکم و قوی پای میز مذاکره می‌روند یا اینکه بعد از ورود ایران به اقیانوس آرام و نمایش دستاوردها و تجهیزات دفاعی و نظامی ایران، رویکرد استکبار جهانی به ایران تغییر کرد و به نوعی نگاه آنها از آن حالت هژمونی کاهش پیدا کرد. با توجه به این نگاه و تغییر رویکردی که در استکبار جهانی پیش آمده است، شما چقدر این دستاوردها را وابسته به اتکاء توان داخلی و ظرفیت‌های درونی می‌دانید؟
ببینید اساساً داشتن توان بازدارندگی و داشتن اقتدار باعث می شود که در هر عرصه‌ای در جهان شما حرفی برای گفتن داشته باشید. اگر مسئولین هر کشوری در هر مجمع بین المللی در سر هر میز مذاکره‌ای وقتی حضور پیدا می‌کنند از پشتیبانی قوی برخوردار باشند، قطعا با اقتدار بیشتری حرف می‌زنند. اگر از اقتدار قوی برخودار نباشند و پشتیبان خالی باشد، مطمئنا از دریچه ضعف وارد خواهند شد و طبیعی است در هر مذاکره و صحبتی و معامله‌ای شما اگر پشت‌تان قوی باشد حرف حقتان را خواهید زد و پای آن خواهید ایستاد، در ضرب‌المثل هم می‌گوییم طرف پشتش قوی است٬ پشتیبانی خوبی دارد که اینطور جلو می‌آید و این امر طبیعی است.
- به همین دلیل است که مقام معظم رهبری بر توجه به ظرفیت داخلی تأکید دارند و نمونه‌ای از این دیدگاه موفق را می‌توان در نیروی دریایی مشاهده کرد...
بله! همه اینها تدابیر مقام معظم رهبری است در هر جایی که کشورمان می‌خواهد حضور داشته باشد اگر مسئولین پشتیبان قوی باشد حرف بهتر و قوی‌تر و با نفوذتر می‌زنند.
حالا چون بازار بازار فوتبال است مثالی بزنم. مثلا در مورد فوتبال برزیل می‌گویند، به خاطر اینکه پشتشان قوی است و می‌گویند در نیمکت‌شان 10 تا ستاره نشسته است و یک مورد و دو مورد هم نیست اینها را در سرزمین خودش پرورش می‌دهد، بنابراین ببینید در بازار فوتبال به عنوان چهره اول هم شناخته می شود. خب همین را در سیاست و اقتصاد ببینید، شما برای خرید به بازار می‌روید، چطور خرید می‌کنید؟ باید جیبت پر باشد، باید پشتوانه مالی داشته باشید، باید حساب‌های بانکی‌تان پر باشد ولی اگر فقیر باشید چه کار می‌توانید بکنید؟ نمی‌توانید کاری بکنید.
بنابراین هر کشور برای اینکه جایگاه و حق خودش را در جهان بتواند بگیرد و حفظ کند نیاز به اقتدار دارد و اگر در هر بُعدی اعم از سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و نظامی شما اقتدار داشته باشید، آن وقت می‌توانید در میز مذاکره و در برقراری ارتباط با اقتدار و قدرت بیشتری حضور داشته باشید و این امر طبیعی است. وقتی ما امروز در عرصه دریایی عنوان می‌کنیم که امنیت مدار10 درجه به بالا را برقرار می‌کنیم، همه دنیا می‌داند که ناوهای ما سالم و عملیاتی است اما اگر این توان را نداشتیم، می‌توانستیم این حرف را بزنیم؟ خیر! نمی توانستیم.
خب اگر این قدرت دریایی را نداشتیم قطعا کشتی‌های تجاری ما را می‌دزدیدند و ما باید می‌رفتیم التماس می‌کردیم که کشتی ما را بدهند، نه تنها التماس بلکه باید باج هم می‌دادیم و برای هر کشتی که بردند باید چندین میلیار تومان پول بدهید و یک سال هم التماس کنید تا کشتی را بگیرید، حالا با صدماتی که به آن وارد می‌شود اما وقتی ما می‌گوییم در خلیج عدن کشتی‌هایمان را حفظ می‌کنیم یعنی اقتدار و قدرت داریم و همه هم می‌دانند.
فرض بفرمایید در ارتباط با بحث اینکه مثلا ما در عرصه آب‌های آزاد در شمال اقیانوس هند حضور داریم، در تنگه هرمز و در آب‌های بین المللی حضور داریم، خب! این را هر کسی می‌داند که این حضور یک پشتوانه قوی دارد و وقتی ادعا می‌کنیم که ما امنیت آب‌های خودمان و آنجایی که مربوط به ما می‌شود و حتی امنیت خلیج عدن را حفظ می‌کنیم مطمئناً هر کسی باید رویکردش را نسبت به ما عوض کند. ما وقتی اقتدار دریایی داریم می‌توانیم از مناطق مربوط به خودمان در دریاها تا آنجایی که منافعمان هست حضور پیداکنیم و از منافعمان صیانت و حراست کنیم، نگاه نسبت به ما عوض شود.
- جدا از اینکه شما یک چهره رسانه‌ای در بین اصحاب رسانه هستید، یک چهره ولایی فوق العاده هم محسوب می‌شوید و هیچگاه نشده است که شما صحبت و یا سخنرانی داشته باشید و تعبیری از حضرت آقا نداشته باشید. دیدارهای مختلفی به مناسبت‌های مختلفی هم با حضرت آقا داشته‌اید. آیا تاکنون پیش آمده که بر حسب ضرورت حضرت آقا شما را بخواهند یا یک نکته‌ای را تاکید کنند که تا به حال رسانه‌ای نشده است یا اینکه به یک موردی اشاره کنند که مثلا نیروی دریایی در این بخش قوی‌تر عمل کند و در این بخش ضعیف‌تر بوده و باید یا بیشتر تلاش کند تاکنون چنین بحث و موردی شده که حضرت آقا یک مطالبه ویژه‌ای داشته باشند از نیروی دریایی؟
قطعا اینطور است ولی تمام تدابیر نظامی فرماندهی معظم کل قوا را نمی‌شود رسانه‌ای کرد چون بالاخره اگر بعضی مسائل نظامی رسانه‌ای شود به چشم و گوش دشمن ما هم می‌رسد و باعث سوء استفاده و زیان می‌شود، به همین دلیل برخی از مسائل نظامی را ما مطرح و فاش نمی‌کنیم.
البته که ایشان با نگاه خاص و ویژه و عمیقی و اشرافی که نسبت به بحث به ویژه دریا و اقتدار دریایی دارند تاکیدات خاصی دارند و تذکرات خاصی می‌دهند پیگیری‌هایی که شما باور نمی‌کنید که چقدر پیگیری می‌کنند برای اینکه کشور ما بتواند از این نعمتی که خدا در دریا به ما داده استفاده بکنیم و تا به حال هم همینطور که خودشان می‌فرمایند غفلت کرده‌ایم و این یک واقعیتی است.
ما افتخارمان این است که سرباز این ملت و ولایت باشیم در دنیای سربازی بیشترین افتخار همین است چون سربازی به معنای واقعی برای ملت و کشور و ولایت بودن است و حضرت علی (ع) هم می فرمایند سربازان دژهای ملت و کشورند و معمولا خود حضرت آقا می‌فرمایند که اگر کسی دنبال مال و ثروت و امکانات باشد نظامی نمی‌شود کسی باید دراین خطه بیاید قرار بگیرد که اولویت‌هایش اولویت‌های دیگری باشد.
سرباز باید اولویتش حفظ کشورش باشد، حفظ ارزش‌هایش باشد، حفظ ناموس باشد، اقتدار کشور باشد. این یک عشق و علاقه خاصی می‌طلبد وگرنه اگر قرار است که فرض بفرمایید آدم به دنبال ثروت و مال اندوزی و امکانات و رفاه و اینها باشد جایش در نیروهای مسلح نیست، واقعا نیست.
- بحث دیگری که قبلا گفته اید درباره ساخت ناوشکن ها بوده است گفتید که به کمک دولت نیاز دارید برای اینکه بتوانیم ناوشکن‌های سنگین را بسازیم و این دستاوردها و پیشرفت‌هاییکه دارید مستمر باشد به حمایت دولت نیاز دارد. چقدر تعامل داشتید با دولت؟ آیا اتفاقی افتاده است؟ جلساتی داشتید؟ یا اینکه کمکی از سوی دولت انجام شده یا نه؟
ببینید بالاخره نیروهای مسلح مثل بقیه ارگان‌های کشور باید از طریق دولت پشتیبانی شود و هر چه قدر که دولت بیشتر پشتیبانی کند رشد بیشتری بوجود می‌آید طبیعی است همه سازمان ها همین طور است حالا نیروهای مسلح باشد یا وزارتخانه‌ها و هر سازمان دیگری فرقی نمی‌کند، کارها و زیر ساخت‌ها مربوط به دولت جمهوری اسلامی ایران است و با پشتیبانی دولت ما می‌توانیم کارهای بیشتری را انجام دهیم.
اما یک بحث ویژه‌ای که مطرح شده است شاید بحث توسعه سواحل مکران و اقتدار دریایی بوده است که این تدبیر فرمانده معظم کل قوا است که مهمترین ساحل کشور ما سواحل مکران است، یعنی از بندر عباس تا چابهار و پسابندر که از ویژگی خاص ارتباط مستقیم با اقیانوس برخوردار است، بر خلاف کشورهای دنیا که مهمترین شهرهایشان در بهترین سواحل‌شان مستقر هستند ما متاسفانه آنجا با توسعه نیافتگی روبرو هستیم.
تدبیر مقام معظم رهبری در این سواحل باید آغاز و هر چه زودتر به سرانجام برسد و ما باید در کنار دریا حضور داشته باشیم تا بتوانیم از دریا استفاده کنیم. بنابراین توسعه این سواحل برای ایجاد رفاه، امکانات و کار برای این کشور و استفاده از منابع و منافع کشور در دریا چیزی است که مورد تاکید قرار گرفته و همزمان با این توسعه اقتدار دریایی است که ما باید داشته باشیم تا در آنجا امنیت برقرار بشودزیرا در سایه امنیت است که کار اقتصادی می توان کرد.
الان ما با دولت یک هماهنگی کاملاً خوبی داریم و کارگروهی بنام کارگروه "توسعه سواحل مکران و اقتدار دریایی" تشکیل شده است که معاون اول محترم رئیس جمهور ریاست جلسه را بر عهده دارند و علاوه بر آن نیز مصوبات خوبی در وزارت خانه‌های مختلف برای زیر ساخت های سواحل مکران تصویب شده است.
در تاریخ 28 و 29 خرداد 93 ما دومین همایش توسعه سواحل مکران و اقتداردریایی را در بندر جاسک و منطقه دوم ولایت نیروی دریایی برگزار کردیم.اینها همه نیاز به تعامل و همکاری و پشتیبانی دولت دارد که باید انجام بشود تا ما شاهد این توسعه و اقتدار باشیم.
- در سفر استانی که دولت به استان هرمزگان داشت آقای رئیس‌جمهور وعده احداث یک فرودگاه بین‌المللی را در این منطقه داده بودند و در این راستا اقای ترکان رئیس مناطق آزاد گفته بود که باید با هماهنگی نیروی دریایی ارتش فرودگاه نظامی جاسک تبدیل به فرودگاه مسافربری شود، آیا در این جهت شما همکاری های‌لازم را انجام داده‌اید؟
می دانید شهر جاسک فرودگاه ندارد. آقای دکتر روحانی، رئیس جمهور محترم خودشان تشریف بردند آنجا و قبل از آن نیز معاون اول محترم و رئیس محترم مجلس به جاسک آمده بودند. ما برای اینکه آنجا امکاناتی به وجود بیاوریم تا هواپیما هم رفت و آمد کند تا هم برای مردم تسهیلاتی را به وجود بیاورد. تصمیم گرفتیم فرودگاه نظامی را گسترش دهیم تا به عنوان فرودگاه دو منظوره از آن استفاده شود. این کار کمک بزرگی به توسعه بندر جاسک خواهد کرد، زیرا یکی از شرایط مهم توسعه، ارتباط جاده ای، دریایی و راه آهن است.
بالاخره ساخت و ساز این کارهای زیربنایی اعتبارات کلانی می‌خواهد و از این امکانات موجود می‌شود استفاده کرد ما به دنبال این هستیم که ان شاالله این فرودگاه دو منظوره شود که همینگونه هم شده که هم ما بتوانیم کارمان را انجام بدهیم و هم مردم بتوانند از این فرودگاه استفاده کنند و هم سرمایه گذارانی بتوانند به راحتی به این منطقه تردد کنند.
پیگیری‌های نیروی دریایی ارتش از کمیسیون‌های مجلس
- در آن همایش برای توسعه سواحل مکران واقتدار دریایی 6 درخواست از آقای لاریجانی داشتید که این مسئله نشان می‌دهد برای این بحث اقتدار دریایی یا آن بحث ساحل مکران که گفتید به همکاری قوه مقننه هم نیاز است. قوه مقننه در چه زمینه‌هایی می تواند به نیروی دریایی کمک کند و اینکه آیا الان با هم تعامل دارید؟
بالاخره قوه محترم مقننه هم در بحث قانون‌گذاری در بحث توسعه کشور اثرگذار است. بله! تعامل وجود دارد، همین که دیدید ایشان آمدند و در آن همایش شرکت کردند و صحبت کردند و تدابیر خودشان را فرمودند این نشان می‌دهد که ما تعامل داریم.
- کار گروه مشخصی بین شما و مجلس در نظر گرفته شده است؟
ما از طریق کمیسیون‌های مختلف مجلس پیگیری می‌کنیم و مسائل را برایشان می‌فرستیم. ریاست محترم مجلس سال گذشته هم به چابهار آمدند. این عزیزان در کشور تصمیم‌ساز و تصمیم‌گیر‌ند٬ هم مجلس و هم دولت از طریق قانون‌گذاری و توسعه کشور بسیار اثر گذارند. ما فقط پیگیری می‌کنیم به قول معروف وزارتخانه که نیستیم. کارهای نظامی مان را جلو می‌بریم اما این بحث‌ها را دنبال می‌کنیم تا به نتیجه برسیم.
- در بحث دریانوردی که اشاره کردید نیروی دریایی ارتش موفق شده است به سلامت 30 ناوگروه را به دریاهای آزاد اعزام کند٬ آیا این اتفاق رخ داده است که در این عرصه نداجا با ناوهای آمریکایی رویارویی مستقیمی داشته باشید یا مکالمه‌ای بین آنهاصورت بگیرد؟ برخورد آنها چطور بوده است؟
ببینید حضور در عرصه بین‌المللی یعنی داشتن روابط بین‌المللی و دیپلماتیک. شما همین الان اگر با کشتی در دریای عمان رفت و آمد کنید ممکن است کشتی از هر جای دنیا از کنارتان رد بشود و کشتی‌ها وقتی از کنار هم رد می‌شوند بدون اینکه ملیت هم را بدانند از هم سوال می‌پرسند که تو کی هستی؟ کجا می‌روی؟ حالت خوب است؟ این طبیعت کار است.ممکن است آمریکایی هم باشد...دریا تنها جایی است که فقط دریانوردان می توانند به هم کمک کنند و هر کس درخواست کمک کرد سایر کشورها موظفند به او کمک کنند و این روابط را بین دریانوردان اینجا می‌کند اما دریانوردان با شناختی که از استکبار دارند و مواضع نظام جمهوری اسلامی ایران را دنبال می کنند، با کشورهایی که مورد تایید نظام نباشد ارتباط برقرار نمی کنند.
- البته شما از تغییر رویکرد استکبار جهانی نسبت به ایران گفتید، آنها دیگر نمی‌توانند با نگاه هژمونی به ایران نگاه کنند و برخورد ما با آنها از موضع اقتدار به چه صورت است؟
اینکه از نگاه هژمونی یا برتری طلبی کسی بتواند با شما صحبت کند ما چنین اجازه‌ای به کسی نمی‌دهیم و اصلا چنین قانونی هم نداریم. ما هم با اقتدار خودمان در دریا دریانوردی می‌کنیم و گاهی ممکن است صدایمان هم بزنند ولی جواب ندهیم، معمولا قانون بین المللی این است. نیروی دریایی ما جزء معدود کشورهایی است که بین بیش از 30 کشور حاضر در خلیج عدن با پرچم مستقل و پر افتخار جمهوری اسلامی ایران مشغول ایجاد امنیت در آن منطقه است.
- امیر گفتید خیلی از کشتی‌های سایر کشورها را در مواجهه با دزدان دریایی نجات دادید. کشتی چه کشورهایی به واسطه کمک شما نجات پیدا کردند؟
ما درباره دزدان دریایی به برخی از کشتی‌های کشورهای دنیا که مورد هجوم قرار گرفتند کمک هم کرده‌ایم و آمارش را هم داریم که به نظرم حدود 20 مورد باید باشد، از جمله کشتی چین در حالی ربوده شده بود که آن را پس گرفتیم و مورد تقدیر کشور چین واقع شدیم.
- امیر بحث قاچاق‌های دریایی به کجا رسید؟ قبلاً گفته بودید که قاچاق را دریای آزاد شما مدیریت می‌کنید؟
قاچاق دریایی این نیست، قاچاقی که اینها مطرح می‌کنند مثل قاچاق مواد مخدر و سوخت و اینها ممکن است در آب‌های ساحلی اتفاق بیافتد، یعنی از طریق قایق یا لنج یا چیز دیگری، و چنین چیزی که همه اینها در کنار ساحل به قول معروف در عرصه مأموریت نیروی دریایی رخ دهد کم شاهد بوده‌ایم که مثلا مواجه شویم با کشتی بزرگی که قاچاق می‌برد که اگر چنین چیزی ثابت شود نیروی دریایی ایران با آن برخورد می‌کند و در عرصه ماموریت نیروی دریایی این کار را ما انجام می‌دهیم چون منافع کشور است هرجا منافع کشور باشد اقدامی لازم باشد ما انجام می‌دهیم.
اما درباره مواد مخدر یا سوخت و ...، اینها مربوط به دریابانی نیروی انتظامی است چون نیروی انتظامی در کنار ساحل، قایق دارند و دریانوردی می‌کنند. اینها مربوط به آنها می‌شود و ما کمک‌شان می‌کنیم اگه نیاز باشد٬ درخواست کمک داشته باشند یا خودمان در طول مسیر رفت و آمد مواجه بشویم برخورد می‌کنیم٬ اما نمی‌شود از نیروی دریایی خواست بیاید در ساحل برای مبارزه با قاچاق مواد مخدر ما این کار را نمی‌کنیم زیرا ماموریت نیروی دریایی کلان‌تر و گسترده‌تر از این چیزهاست. مأموریت ما حضور در آب های عمیق است. بنا بر فرمان فرماندهی معظم کل قوا نیروی دریایی ارتش دست بلند نظام است، یعنی حضور در دور دست ها.
- نیروی دریایی در دو سال اخیر پروژه‌های تسلیحاتی جدید را آغاز کرده، آیا اخیرا نیز پروژه‌ای که نیروی دریایی به آن ورود کرده یا اینکه مشترکا با وزارت دفاع انجام دهد وجود دارد یا خیر؟
خیلی پروژه داریم ولی عنوان نمی‌کنیم، باید پروژه‌ها به جایی برسد که عنوان کنیم.
- در حوزه پهپادها به چه موفقیت‌های دست یافته‌اید؟ بالاخره پهپاد نیروی دریایی فرق می‌کند.
بله پهپاد نیروی دریایی معمولا پهپادی است که در دریا مورد استفاده قرار می‌گیرد که الحمدلله پیشرفت‌های خوبی هم اتفاق افتاده است.
- آخرین وضعیت ناوشکن سهند؟
ناوشکن جمهوری اسلامی سهند از فاز دومش هم رد شده است از مشکلات رسانه ما این است که به یک موضوع به خوبی نمی‌پردازد مثلا وقتی یک ناوشکن در کشورهای دیگر ساخته می‌شود در سطح ملی جشن تولد برایش می‌گیرند چون ناوشکن را به عنوان قطعه‌ای از آن کشور می‌دانند که به صورت متحرک می‌تواند همه جا برود.
حتی وقتی که بازنشسته می‌شود در سطح ملی مراسم می‌گیرند. این خیلی مهم است، ساختن یک ناوشکن مثل جماران و دماوند و سهند و ... باور کنید کار سختی است مثلا کسی مرحله دوم ساخت ناوشکن سهند را خیلی دنبال نمی‌کند در صورتی که ناوشکن سهند پیشرفت‌های خوبی داشته است و واقعا یک ناوشکن بسیار ارزش‌مند برای ما است. ان شاءالله به خط بیاید توانمندی‌هایش را نشان می‌دهد ولی رسانه‌ها بخوبی به ان نمی‌پردازند.
- امیر در مورد زیردریایی فاتح حرف‌های زیاد گفته شده، بالاخره مشخص شد چه زمانی از این زیردریایی رونمایی می‌شود؟
در سطح کشور ما توانمندی های ایجاد شده و بومی در حال ساخت زیر دریایی هستند، اما به هر صورت در مسیر با موانعی روبرو می شوند که طبیعی هم هست و این باعث طولانی تر شدن تاریخ می شود، بنابراین ان شاءالله در آینده رونمایی خواهد شد.
- در نشست خبری که در خرداد ماه داشتید از انتشار برخی اخبار اظهار گلایه کرده بودید از جمله انتشار خبر ساخت ناو هواپیمابر توسط ایران، این خبر کذب بود؟
اصحاب رسانه چیزی را عنوان می‌کنند که در صحبت‌ها نبوده است. خبرنگار برای اینکه خبرش را جذاب کند این را می‌نویسد ولی به مصاحبه شونده آسیب وارد می‌شود همانطور که عرض کردم اگر هر چیزی که نیاز باشد ما می توانیم بسازیم و این را ثابت کرده ایم.
- امیر فعالیت‌های نیروی دریایی در ابعاد اقتصادی نیز مورد توجه قرار می‌گیرد تا جایی که خودتان گفته بودید که نیروی دریایی یک نیروی صرفا نظامی نیست و در راستای فعالیت‌های اقتصادی نیز تعریف می‌شود. تأثیرگذاری نیروی دریایی بر اقتصاد به چه صورت است؟
بله، جمله رهبر معظم انقلاب هم این است که "خوب است مردم بدانند که یکی از نتایج عملیات‌هایی که نیروی دریایی انجام داده است، این بوده است که اقتصاد کشور سالم مانده است". البته اشاره به هشت سال دفاع مقدس است که در هشت سال دفاع مقدس ما با اسکورت 10 هزار کشتی تجاری توانستیم راه‌های تجارت کشور را باز نگه داریم تا چرخه اقتصاد کشور بچرخد.
این را هیچ کس نمی‌داند. من بارها در مصاحبه‌هایم گفته‌ام که نیروی دریایی با اقتصاد چه ارتباطی دارد. ارتباطشان یعنی همین. وقتی شما راه مواصلاتی را باز نگه می‌دارید اقتصاد مملکت می‌چرخد. امروز همین است که اگر در خلیج عدن و باب المندب ناامنی وجود داشته باشد، چون بیش از 80% صادرات و واردات ما از طریق دریا است یعنی این تعطیل می‌شود و وقتی تعطیل شد، ببینید چه اتفاقی می‌افتد؟ یعنی این اندازه بنادر با این همه کالا تعطیل می‌شود و این کشور را فلج خواهد کرد.
- اینکه گفتید شما با اقتصاد یک ارتباط مستقیمی دارید چه ارتباطی با اقتدار دریایی دارد؟ مقام معظم رهبری نیز فرمودند هرچه ما از درون خودمان را تقویت کنیم دستاوردهای اقتصادی‌مان هم به طبع بیشتر می‌شود...
ما باید سال‌ها تلاش کنیم تا به حرف‌های مقام معظم رهبری برسیم. این یک واقعیتی است من به عنوان یک نفر شهروند این کشور عرض می‌کنم، باید خیلی کار کنیم تا به نگاه ها و تدابیر ایشان برسیم.
همین بحث که ایشان می‌فرمایند که منافع ما در دریا منافع راهبردی و کلان است چگونه می‌شود از این منافع و منابع برای منافع ملی کشور استفاده کرد؟ بعد خودشان می‌فرمایند با داشتن اقتدار. بنابراین ایشان نگاه عمیقشان به دریا به همین دلیل است که ما بخواهیم کشورمان توسعه و پیشرفت پیدا بکند یکی از بزرگترین مولفه‌ها و راهکارهای ما استفاده از دریاست. خب لازم است همه مسئولین و عموم مردم به اهمیت دریا و امنیت در دریا پی ببرند، ظرفیت‌ها و توانمندی‌های درونی ما خیلی زیاد است. ما در بخش ساخت و ساز که من عنوان کردم که چه چیزهایی را ساختیم، آیا خارجی‌ها آمدند برای ما ساختند؟ نه، به ظرفیت‌های درونی توجه شد.
عرض کردم در ساخت زیردریایی که بیست سال است از آن می‌گذرد، آیا واقعا کسی از خارج آمد به ما یاد داد؟ باور کنید نه تاحالا چنین اتفاقی نیافتاده.اما توجه به ظرفیت‌های درونی باعث این کار شد. شما هرجا به ظرفیت‌های درونی و توانمندی‌های داخل کشور توجه کنید نتیجه‌اش این بوده که فراتر از دیگر جاها بوده‌ایم.
من این را همیشه می‌گویم که باید با توجه به ظرفیت‌ها و توانمندی‌های درونی و داخلی‌مان حرف برای گفتن داشته باشیم. همین حضور ما در عرصه دریای آزاد که این بزرگترین دستاورد را برای ما داشته است، آیا کسی آمده به ما کمک کرده است؟ نه، خودمان رو پای خودمان بودیم. این می‌شود توجه به ظرفیت‌های درونی. همان آموزشی که من عرض کردم، نوعی توجه به ظرفیت درونی بود.
- در بعضی جاها گفته بودید به سایر کشورها هم آموزش می‌دهید...
ما آمادگی داریم. ما الان نمی‌توانیم اسم کشوری را ببریم. هفته گذشته هیئتی برای همین کار آمده بود. چون آموزش‌مان استاندارد جهانی دارد. دلیلش هم معلوم است چون اگر ما از استاندارد جهانی برخوردار نبودیم نمی‌توانستیم در عرصه جهانی دریانوردی کنیم.
این بار که ناوگروه 30ام به کشور بازگشت زحمت بکشید به بندرعباس بیایید. هر ناوگروهی که برمی‌گردد من خودم شخصا به استقبالشان می‌روم. شما بیایید باهم برویم بعد من شما را می‌برم در ناوشکن تا پرسنل را از نظر سن و سال، ترکیب سنی، تخصص، تجربه و روحیه شان نگاه کنید. آن وقت بهتر متوجه می‌شوید توجه به جوانان و ظرفیت‌های درونی می‌تواند چه انقلابی بکند.
- یکی از برنامه‌های شما در نیروی دریایی انتقال پیام صلح و دوستی است که به گفته خودتان یکی از برنامه‌های اصلی نیروی دریایی است. همانطور که گفتید این اقدام در راستای همان بحثی که گفتید این اقدامات نیروی دریایی می‌تواند در عرصه فعالیت های دیپلماسی به وزارت خارجه کمک کند...
کمک می‌کند بله، تدبیر حضرت آقاست. معظم له می‌فرمایند نیروی دریایی ارتش می‌تواند مثل وزارت امورخارجه در دیپلماسی کشور و عمق دادن به دیپلماسی کشور مؤثر باشد.
- این بازخوردی که از این پیام‌های صلح دارید چقدر باعث شده در سطح و جایگاه جمهوری اسلامی این اقدام نیروی دریایی مؤثر باشد.دستاوردهای نیروی دریایی در این زمینه چیست؟
ببینید نیروی دریایی یک برنامه دارد که پرچم جمهوری اسلامی را در آب های آزاد دنیا به اهتزاز در بیاورد. شما می‌دانید در یک مسابقه ورزشی وقتی پرچم شما بالا می‌رود اشک در چشمایتان می‌چرخد. حالا ببینید بین کشورهای دنیا در خلیج عدن در مدیترانه پرچم کشور شما دائما در اهتزار است. این یعنی چی؟ یعنی اقتدار، اعتماد به نفس، حضور در بین کشورهای دنیا و یعنی وجود، یعنی ما هستیم منتها این را کسی نمی‌داند و نمی بیند که ولی شما همین الان با ناوهای ما بروید به خلیج عدن.
در خلیج عدن همانجا ناوها گشت می‌زنند به غیر از ما شاید سی کشور دنیا در آنجا هستند، در بین این سی کشور پرچم ما در بین سایر کشورها سربلند است، در بالاترین نقطه ناو.حتی کشتی‌های تجاری خود ما که از کنار ناوشکن‌ها رد می‌شوند یک احساس دیگری برآنها غالب می‌شود خودشان می‌گویند اشک در چشمانمان می‌آید وقتی می‌بینیم ناو ما هم دراینجاست، افتخار است. ببینید وقتی پرچمتان در همه جای دنیا در اهتزاز است چه مفهوم عمیقی دارد.
یک جنبه دیگر این حضور انتقال پیام صلح و دوستی. شما اگر با همسایه کناری‌اتان رفت و آمد نکنید در طولانی‌مدت منزوی می‌شوید، نمی‌شوید؟ چرا ما الان می‌گوییم آپارتمان‌نشینی باعث شده که خیلی از همسایه‌هایمان را نشناسیم این است که آدم منزوی می‌شود.
اما آیا واقعا ارتباط داشتن با کشورهای همسایه و یک قدم آن طرف‌تر و حتی جهان باعث توسعه ارتباطات می‌شود یا نمی‌شود؟ توسعه ارتباطات باعث می‌شود شما رابطه دوستی‌تان بیشتر بشود، دوستی‌ای که دارید هم محکم‌تر می‌شود پس می‌شود تحکیم روابط صلح و دوستی، انتقال پیام صلح و دوستی با کشورهای همسایه. این حضور و رفت و آمدها با ایران‌هراسی و انزوای ما مبارزه می کنند. چون استکبار همیشه کشورها را از ما می‌ترساند و وقتی ما به بنادر کشورهای مختلف میرویم فرهنگ غنی اسلامی ایرانی را می بینند و رأفت و مهربانی را مشاهده می کنند.
رفت و آمد باعث انتقال پیام صلح و دوستی و تحکیم روابط صلح و دوستی می‌شود، از ایران هراسی و منزوی شدن جلوگیری می‌کند و در عرصه دریای آزاد هم اقتدار را نشان می‌دهد. ما نمی‌گوییم برویم تو فلام بندر اقتدارمان را نشان بدهیم این خوب نیست ما به بندر هرکشور میرویم، میرویم برای انتقال پیام صلح و دوستی و تحکیم روابط صلح و دوستی اما در دریای آزاد اهتزاز پرچم ما یعنی اقتدار.
- امیر اینکه فرمانده نظامی در اوج اقتدار نظامی‌اش در مورد پیام صلح و دوستی صحبت می‌کند به عنوان یکی از شاخصه‌های فرمانده نظامی جمهوری اسلامی می‌توان در نظر گرفت، مثلا سایر کشورها مثل آمریکا را می‌بینید که فرماندهان نظامی آنها فقط از جنگ و خشونت و حضور نظامی در سایر کشورها حرف می‌زنند ولی فرمانده نظامی جمهوری اسلامی از صلح و دوستی با سایر کشورها حتی در اوج اقتدار حرف می‌زد. این چه نسبتی با این صحبت مقام معظم رهبری دارد که وقتی بحث سلاح هسته‌ای از سوی غربی‌ها مطرح می‌شود مقام معظم رهبری می‌فرمایند ما اصلاً نیازی به آن نداریم و فتوای حرام بودن را صادر کردند و چقدر می‌تواند صداقت جمهوری اسلامی را بیش از پیش با این پیام‌های صلح به جهانیان نشان داد؟
ببینید ما در بحث های نظامی وابسته به یکسری ارزش‌ها هستیم یعنی سیاست‌های حاکم بر نظامیان ما یکسری ارزش‌هایی در درون دارد که ما نمی توانیم آن ارزش ها را زیر پا بگذاریم. در دوران دفاع مقدس زمانی که شهرهای ما را با موشک می زدند امام (ره) می‌فرمودند شما حق ندارید آنها را بزنید.این خیلی جالب است. امام (ره) می‌فرمودند خلبان‌های ما مثلا وقتی می‌روند پالایشگاه فلان شهر را بزنند می‌گفتند نگاه کنید جمعیت نباشد. ببینید امام چقدر دقت می‌کردند.
ارزش‌هایی برما حاکم است که بر مبنای آن ارزش‌های اسلامی باید رفتار کنیم و در عمل هم باید ثابت کنیم که ما آنطور که شما می‌گویید نیستیم. فرمانده معظم کل قوا می‌فرمایند ما ملتی صلح طلبیم، این تدبیر آقاست و همانطور که در مورد سلاح‌های اتمی هم فرمودند که اصلا منع است برای ما که چنین سلاح کشتار جمعی داشته باشیم و ما نیازی به این سلاح نداریم.
ما به اینها هم اعتقاد داریم وقتی ایشان این تدبیر را می‌فرمایند ما به آن اعتقاد داریم برای همین درباره حضور در عرصه دریای آزاد ایشان می‌فرمایند که ما ملتی صلح طلب هستیم. ما اهل تعدی و تجاوز به مرزهای آبی و منافع و منابع کشورهای دیگر در دریا نیستیم ولی چون دریای آزاد متعلق به دنیاست البته ما اهل حضور هستیم.
خب وقتی ایشان می‌فرمایند ما ملتی صلح طلب و اهل حضور هستیم و قصد تجاوز به مرزها و منافع دیگران نداریم معنی‌اش ارسال پیام صلح و دوستی است و تحکیم روابط صلح و دوستی و مبارزه با ایران هراسی و مبارزه با اینکه بخواهند مارا منزوی بکنند و البته که وقتی شما رفت و آمد می‌کنید و عملکرد شما را مثلا در همین بحث مبارزه با دزدان دریایی می‌بینند این نشان می‌دهد که قطعا توانمند هم هستیم.
- باعث الگوگیری سایر کشورها نیز می‌شود و به نوعی همان مسئله صدور انقلابی که امام (ره) فرمودند...
باعث الگوگیری هم می‌شود. فرمانده معظم کل قوا می‌فرمایند که وقتی شما به در دریای سرخ می‌روید اینها شروع به جوش و خروش می‌کنند، می‌دانند شما قصد تعدی و تجاوز به دیگران را ندارید اما نفس حضور شماست که باعث این احساس می‌شود و حضور شما در دریای آزاد موجب الهام بخشی و امید آفرینی برای دیگران است. جمله‌ای کاملا شفاف و روشن. یعنی خیلی دیگر از کشورها بدانند که با توجه به ظرفیت‌های درونی و روی پای خود ایستادن و به ملت تکیه کردن بعد از 35 سال تحریم هم می‌شود دریانوردی در سطح جهان داشت.
من در پایان از شما به عنوان یک رسانه خوب و از همه رسانه ها درخواست دارم که رهنمودهای فرماندهی معظم کل قوا در خصوص اهمیت دریا و نیروی دریایی را به طرق مختلف برای مردم و مسئولین بازگو نمایند تا به کمک هم بتوانیم فرهنگ دریا را در این کشور دریایی توسعه دهیم و بی شک آیندگان به این کار شما افتخار خواهند کرد و بی شک شما هم با این کار نقش موثری را در توسعه دریامحور کشور خواهید داشت.
- امیر از اینکه این فرصت را در اختیار ما گذاشتید تا بتوانیم از اظهارات و نظرات شما استفاده کنیم کمال تشکر را داریم.
خواهش می‌کنم، موفق باشید.
سیدمحمدمهدی توسلی و احسان آریا - تسنيم
نظر شما