باراك اوباما پنجشنبهصبح در سخنراني، استراتژي خود را براي مقابله با داعش اعلام كرد و از طرحي چندمرحلهاي براي مهار اين گروه خبر داد. او گفت كه اين عمليات طولاني خواهد بود، پيادهنظام آمريكا در اين جنگ حضور مستقيم نخواهد داشت و تنها از طريق عمليات هوايي مانند آنچه در سالهاي اخير در يمن و سومالي عليه القاعده درجريان بوده، عليه داعش در عراق و سوريه اقدام ميكند. اوباما از مشاركت كشورهاي منطقه و همچنين گروهي كه آنها را مخالفان ميانهرو سوريه خواند، در اين عمليات سخن گفت.
- ائتلاف 1+10
همزمان با سخنراني اوباما، جان كري وزيرخارجه و چاك هيگل وزيردفاع آمريكا در منطقه بودند تا با كشورهاي عربي و همچنين تركيه، درباره تشكيل ائتلاف منطقهاي عليه داعش رايزني و هماهنگي به عمل آورند. عصر پنجشنبه، كري در نشست 10كشور عربي به اضافه نمايندهاي از تركيه، در جده عربستان شركت كرد. موضوع اين نشست، ايجاد ائتلافي منطقهاي عليه داعش بود. وزراي خارجه عربستان، بحرين، مصر، عراق، اردن، كويت، لبنان، عمان، قطر و امارات به اضافه نمايندهاي از تركيه، در اين نشست شركت كردند. در بيانيه پاياني اين نشست آمدهاست، كشورهاي شركتكننده در تعهد به مقابله با تهديد تروريسم در منطقه، ازجمله تهديد ناشي از گروه داعش، اشتراك نظر دارند.
فراتر از بيانيه رسمي و اخبار منتشرشده از اين نشست، موضوع اصلي گردهمايي جده، گرفتن تعهد از كشورهاي عربي و تركيه براي مقابله واقعي با تروريستهاي داعش از طريق مسدود كردن جريان كمك مالي و تسليحاتي و همچنين مسيرهاي عبور و مرور آنها به عراق و سوريه بودهاست. روزنامه نيويوركتايمز هفته گذشته، از نقش قطر در تأمين مالي گروههايي شبيه داعش در خاك سوريه در سالهاي اخير نوشت و در اينباره هشدار داد. به نوشته اين روزنامه، 6شيخ عربي كه اخيرا آمريكا آنها را بهخاطر حمايت مالي از تروريستها در سوريه و عراق، در فهرست تحريم قرار داده، همگي در قطر فعال هستند و آزادانه مشغول جمعآوري پول براي گروههاي سلفي و تكفيري هستند. كشورهاي ديگري هم كه نامشان در اين ائتلاف ديده ميشود كم و بيش همين وضعيت را دارند. كويت و عربستان بهشت امن گردآورندگان كمكهاي مالي براي گروههاي تكفيري هستند.
تركيه را گذرگاه عبور و مرور تروريستها به سوريه مينامند، موضوعي كه باعث شده تا وزيردفاع آمريكا براي گفتوگو با مقامات تركيه درباره آن، آخر هفته گذشته را در آنكارا بگذراند. نكته جالب اينكه خبرگزاري آنادولوي تركيه ديروز گزارش داد، نماينده اين كشور در اجلاس جده، از امضاي بيانيه پاياني آن در ارتباط با داعش خودداري كردهاست. علت اين اقدام تركيه هنوز معلوم نيست. سخنگوي وزارت خارجه آمريكا در واكنش به اين اقدام، آن را موضوع مهمي ندانست و گفت كه تركيه شريكي مهم در مقابله با تروريسم است و مشغول رايزني درباره نقشش در ائتلاف عليه داعش است.
- گروكشي شركاي ائتلاف
اوباما در سخنراني اخير خود، از آموزش و كمك به شورشيان سوريه براي آمادهكردن آنها در جنگ داخلي اين كشور خبر داد. ساعتي بعد، روزنامه نيويوركتايمز نوشت، قرار است عربستان پايگاهي براي آموزش شورشيان بهاصطلاح معتدل سوريه باشد. منظور از شورشيان معتدل، اشاره به گروههايي مانند ارتش آزاد و گروههاي جنگجوي ديگر مخالف سوريه غيراز داعش است. استراتژي غرب اين است كه از اين گروهها در جنگ ميداني عليه داعش در خاك سوريه استفاده كند.
در اين ميان، دولتهاي عربي مانند عربستان و قطر و همچنين دولت تركيه كه در 3سال گذشته همه تلاش خود را براي ساقطكردن دولت بشار اسد از طريق ارسال پول و سلاح براي شورشيان سوريه كردهاند، اكنون بهدنبال احياي هدف خود در ميانه جنگ با داعش هستند. اين دولتها از آمريكا ميخواهند كه هدف اوليه يعني سرنگونكردن دولت اسد را فراموش نكند. اين گروكشي و همچنين عملكرد دوگانه برخي دولتهاي منطقه در 3سال گذشته در ارتباط با عراق و سوريه، ائتلافي كه نطفه آن در كنفرانس روز پنجشنبه جده بسته شده را با اما و اگرهاي بسياري روبهرو ميكند.
نظر شما