این تصمیم که در راستای جلوگیری از آثار تورمی عرضه بنزین آزاد صورت گرفته، مورد اعتراض برخی از نمایندگان مجلس قرار گرفته که معتقدند دولت باید بر اساس قانون بودجه، اقدام به عرضه بنزین آزاد نماید.
همچنین اقشاری از مردم که معتقدند سهمیه بنزین تخصیص‌یافته به آنها ناکافی است، از این تصمیم ناراضی‌اند.با دکتر حسن سبحانی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه درباره آثار اقتصادی عرضه یا عرضه نشدن بنزین آزاد گفت‌وگو کرده‌ایم.
- تأثیر عرضه بنزین به قیمت آزاد بر میزان تورم تا چه سطح خواهد بود؟
عرضه بنزین آزاد مطمئناً به افزایش سطح عمومی قیمت‌ها منجر خواهد شد. از آنجا که عرضه بنزین آزاد موجب افزایش قیمت‌ها در بخش‌های حساسی همچون حمل‌ونقل عمومی خواهد شد، اثر روانی افزایش قیمت به سایر بخش‌های اقتصاد نیز منتقل می‌شود.
از آنجا که تعادل عرضه و تقاضا در سایر بخش‌های اقتصادی نیز حاکم نیست، حالت پذیرش تورم توسط همگان و بر اساس آثار روانی تورمی به سایر بخش‌ها سرایت می‌کند و سطح عمومی قیمت‌ها افزایش می‌یابد و به همین دلیل است که گفته می‌شود اقتصاد یک بحث سیستمی و ارگانیکی است.
ساده‌اندیشی است که بگوییم قیمت آزاد بنزین تاثیر چندانی بر سطح عمومی قیمت‌ها ندارد، بلکه با عرضه بنزین مازاد بر سهمیه به قیمت آزاد، مارپیچی از تورم بخش‌های مختلف کشور را درخواهد نوردید.
- عده‌ای معتقدند اگر بنزین آزاد به طور هدفمند و فقط به اقشاری که به بنزین بیشتری نیاز دارند و از طریق کارت هوشمند سوخت عرضه شود، آثار روانی تورمی آن اندک خواهد بود. دیدگاه شما چیست؟
نباید به تورم و مسائل اقتصادی که مبحث ارگانیکی است، نگاهی مکانیکی داشت. کسانی که از عرضه بنزین آزاد، حتی به صورت هدفمند، صحبت می‌کنند، نگاهی مکانیکی به این مسأله دارند و صرفاً تاثیر افزایش قیمت بنزین بر حمل‌ونقل را ارزیابی می‌کنند، در حالی که به سبب حاکم نبودن تعادل در عرضه و تقاضا در بقیه بخش‌های اقتصادی کشور، کسانی که قیمت‌های بالا را در حمل‌ونقل تجربه می‌کنند افزایش قیمت را به دیگر فعالیت‌های اقتصادی تسری می‌دهند و در نتیجه پس از مدتی سطح عموم کالاها و خدمات افزایش محسوسی خواهد کرد.
- آیا عرضه بنزین آزاد با هدف صرفه‌جویی در مصرف سوخت مطابقت دارد؟
اکنون با اجرای سهمیه‌بندی بنزین، هدف اصلی این طرح که احساس کمبود و صرفه‌جویی بنزین بود با کاهش 20 میلیون لیتری مصرف آن در حال تحقق است و عرضه بنزین آزاد این روند را مختل خواهد کرد.
یکی از اهدافی که همواره در بحث یارانه سوخت در کشور داشتیم و مورد تایید همه کارشناسان نیز بوده است، تشویق مردم به صرفه‌جویی در مصرف بود که با اجرای سهمیه‌بندی این هدف تحقق یافته است.
- اما عرضه نشدن بنزین آزاد موجب ایجاد بازار سیاه شده و عملاً بنزین در 2 نرخ در حال عرضه است که اثر تورمی هم خواهد داشت؟
این استدلال را که عرضه بنزین در بازار سیاه، تورم‌زاست، ضعیف است چون عرضه بنزین در بازار سیاه از قلمرو و گستره وسیعی برخوردار نیست و نوعی توزیع درآمدی است میان کسانی که نمی‌خواهند از بنزین سهمیه‌ای خود استفاده کنند با کسانی که به بنزین مازاد نیاز دارند.
از لحاظ آثار تورمی، عرضه بنزین در بازار سیاه به علت گستره محدود آن با عرضه بنزین آزاد به طور رسمی توسط دولت، قابل مقایسه نیست.
