تا امروز حدود 110 دوربین در مسیر تهران- قم- اصفهان و تهران-قزوین به صورت ثابت نصب شده و مقدمات نصب ۸۰ دوربین در نقاط پرتردد استان خوزستان نیز در حال اجراست.
از آنجا که عامل اصلی آمار بالای تصادف در اغلب کشورها تخلفات رانندگان است، امروزه در کشورهای پیشرفته برای کاهش تلفات و خسارات جادهای در کنار جریمههای بسیار سنگین از فناوریهای پیشرفتهای استفاده میشود تا کوچکترین رفتار رانندگان نیز تحت نظر قرار گیرد و دوربینهای کنترل سرعت، دراین میان نقش اساسی دارد.
سیستم ITS برای قابل استناد بودن در مراجع حقوقی باید استانداردهایی داشتهباشند. تخلفی که در هر نوع دوربین ثبت میشود، قابل استناد نیست، مثلا اگر دوربینی حتی تنها یک درصد خطا داشتهباشد، نمیتوان به آن استناد کرد.
چون معلوم نمیشود که این تخلف جزو آن یک درصد است یا نه؟ برای همین سیستمهای ITS علاوهبر اینکه باید عاری از خطا باشند، باید استانداردهایی را هم بگذرانند. به همین منظور در اتحادیه اروپا استانداردی با عنوانCE0122 وضع شده که باید در پروژههای ITS رعایت شود و این سیستمها در کلیه موارد امتحانی و آزمایشی به تأیید این استاندارد برسند.
با این استاندارد است که تمام جریمه راننده متخلف ذیل عکس تخلف ثبت میشود و قوه قضاییه هم میتواند به آن استناد کند. استانداردCE0122 به ویژه برای دوربینهای کنترل سرعت واجب است. این استاندارد، ضمن حفظ حقوق شهروندی، برای اجرای نظم و انضباط اجتماعی است.
مثلاً دولت استرالیا، چند سال گذشته دوربینهای کنترل سرعتی نصب کرده بود که طبق این استاندارد ساخته نشده بودند. در یک اتفاق نادر، برای خانم معلولی که اتومبیلش طوری تنظیم شده بود که بیشتر از 100 کیلومتر در ساعت حرکت نکند، قبض جریمهای آمد که روی آن سرعت 138 کیلومتر ثبت شدهبود. دولت استرالیا مجبور شد که 45 میلیون دلار جریمه بپردازد و از مردم هم عذرخواهی کرد و خود را ملزم به رعایت استانداردCE0122 کرد.
با وجود تمام مشکلات، به نظر میرسد استفاده از تجهیزات ITS در راههای کشور غیر قابل اجتناب است. ITS در همه جنبههای زندگی تاثیرگذار است. مثلاً یک توریست برای هتل 5 ستاره به ایران نمیآید. برای دیدن آداب، سنن و تاریخ این مملکت به ایران میآید.
وقتی ته یک مقاله درمورد توریسم در ایران نوشته میشود که سالی 30 هزار نفر در ایران در تصادفات کشته میشوند، توریستها چطور جرات میکنند که برای گردش و بازدید نقاط دیدنی به ایران بیایند و سوار ماشین شوند؟ آن وقت میگوییم چرا ترکیه اینهمه توریست دارد و ما نداریم.
دوربینهای کنترل سرعت اساساً به دو روش رادار- لیزر و لوپ کار میکنند که در مسیرهای شهری معمولاً لوپ استفاده میشود و در جادهها رادار رایجتر است.
در رادار یا لیزر با استفاده از یکی از اصول الکترودینامیک به نام اثر دوپلر سرعت خودرو سنجیده میشود. به اینترتیب که امواج الکترومغناطیسی با فرکانس خاصی تابیده میشود و پس از برخورد به خودرو، به خاطر سرعت آن، فرکانس موج بازتابیده شده تغییر میکند.
این نور بازتابیده را دستگاه دوباره میگیرد و فرکانس جدید را ثبت میکند. با استفاده از این تغییر فرکانس، سرعت دقیق خودرو بهدست میآید. اگر این سرعت از حد مجاز بیشتر باشد، دستگاه تصویر خودرو و پلاک آن را ثبت میکند.
در روش لوپ از یکی دیگر از اصول الکترودینامیک به نام القای الکترومغناطیسی استفاده میشود. به اینترتیب که تغییر در میدان مغناطیسی، منجر به القای جریان در مدار میشود.
برای همین یک پیچه (لوپ) در کف خیابان کشیده میشود که در آن جریان برقرار است. با عبور خودرو از بالای این لوپ، تراوایی مغناطیسی محیط تغییر میکند و بهاینترتیب شدت میدان مغناطیسی نیز تغییر مییابد.
این تغییر میدان باعث القای جریان در پیچه میشود. شدت این جریان را یک آمپرسنج اندازه میگیرد. تغییر این جریان، سرعت خودرو را اندازه میگیرد و اگر این سرعت از حد مجاز بیشتر باشد، دستگاه تصویر خودرو و پلاک آن را ثبت میکند.