به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، کشورها اکنون برای تامین منافع اقتصادی، نظامی و فرهنگی از دیپلماسی رسانه‌ای بهره می‌گیرند تا به اهداف خود نایل شوند.
امروزه ارتباطات در حوزه‌های بین المللی وسیاست بین المللی نقش حیاتی و راهبردی ایفا می‌کند و شیوه های مختلف نظام های رسانه ای در دنیا در کنار سیاست های داخلی و خارجی شان به عنوان ابزاری مؤثر به نوعی دیپلماسی دست می زنند که قدرت و تأثیر گذاری آن هر روزه خود را نمایان تر می سازد.
اینترنت و شبکه‌های تلویزیونی ماهواره‌ای در کنار رسانه های مکتوب آزاد فضاهای متکثری را در روابط بین الملل کشورها ایجاد کرده که دست دولت ها و حاکمیت ها برای کنترل آنان کوتاه است.
نقش این رسانه ها به گونه ای است که احزاب سیاسی و سازمان های غیردولتی از طریق همین فضای آزاد بیشترین فشار را بر سیاست خارجی کشور خود وارد می آورند و این میسر نشده مگر با فضای اطلاعاتی جدید که فرصت های زیادی را برای همگرایی دولت ها و ملت ها ایجاد کرده است.
اکنون شیوه ها و روش های سنتی گذشته در دستگاه سیاست خارجی منسوخ شده و نمی تواند به تنهایی پاسخگوی تغییر و تحولات اساسی روز باشد.
در جهان معاصر به دلیل افزایش دانش و پیشرفت های بسیار سریع در عرصه های مختلف از جمله عرصه فناوری و تکنولوژی، رسانه ها زمینه هر چه بیشتر ارتباطات مابین ملتها و دولتها را فراهم آورده اند، به طوری که نوعی دهکده جهانی مجازی را تشکیل داده اند.
در حال حاضر از رسانه ها به عنوان رکن چهارم دمکراسی یاد می شود و رسانه ها نقش اساسی در مبادلات سیاسی و خبری و راه اندازی جنگ روانی علیه رقبا و یا دولت های دیگر دارد.
- دولتها و دیپلماسی رسانه‌ای
دولت ها در قرن بیست و یکم علاوه بر دیپلماسی رسمی و سنتی، از دیپلماسی عمومی نیز استفاده می کنند. دیپلماسی عمومی، به معنای کاربرد ابزارهای بین فرهنگی و ارتباطات بین المللی در سیاست خارجی است و به گونه ای فراگیر شامل دیپلماسی فرهنگی و رسانه ای می شود.
- دیپلماسی رسانه‌ای چیست؟
دیپلماسی رسانه‌ای عبارت است از استفاده از رسانه‌ها برای رسیدن به اهداف دیپلماتیک، تأمین منافع، تکمیل و ارتقای سیاست خارجی. اساساً به کارگیری رسانه ها در جهت تکمیل و ارتقای سیاست خارجی یک کشور که منجر به حفظ و تأمین حداکثری منافع ملی و همچنین اهداف، مقاصد و مبانی از پیش طراحی شده در یک محدوده جغرافیایی خاص یا حوزه ارزشی مشخص یا چارچوب فکری معین باشد را دیپلماسی رسانه ای می گویند.
به همین دلیل است که مارک زاکربرگ شبکه اجتماعی فیس بوک را، سومین کشور پرجمعیت دنیا بر می شمارد. در واقع این نوع وب سایت ها گستره متفاوتی از قالب های ارتباطات را برای مخاطب مطرح می کنند که تأثیرگذاری بالایی در میان افکار عمومی دارند.
- جایگاه دیپلماسی رسانه‌ای در دولت یازدهم
اغلب دولت ها برای رسیدن به اهداف خود از دیپلماسی رسانه ای بهره گیری می کنند و دولت یازدهم نیز از این امرغافل نبوده است.
دولت یازدهم از ابتدای شکل گیری از دیپلماسی رسانه ای در پیشبرد و تامین اهداف سیاست خارجی بهره گرفته است. دکترحسن روحانی رییس جمهوری و محمد جواد ظریف وزیر امورخارجه برای تامین و حفظ منافع کشور در موضوعات مختلف ازجمله انرژی هسته ای گفت و گو و مقالات مختلفی با رسانه های خارجی داشته است.
مصاحبه حجت الاسلام والمسلمین دکترحسن روحانی با ان بی سی نیوز و مقاله وی در واشنگتن پست، در راستای اقناع افکار عمومی و تبیین سیاست خارجی مسالمت آمیز جمهوری اسلامی بوده و تلاش شده است تا تصویری مثبت از جمهوری اسلامی در عرصه بین الملل ارائه شد.
روحانی در مقاله خود برای واشنگتن پست نوشته است که تعامل سازنده بدین معنی نیست که یک طرف از حق خود بگذرد، بلکه به این معنی است که باید با طرف مقابل بر پایه احترام متقابل تعامل داشت و تأکید می کند که روحیه جنگ سرد به ضرر همه تمام می شود.
حضور محمد جواد ظریف در اینترنت و شبکه های اجتماعی و تماس مستقیم با مخاطبان داخلی و خارجی برای درگیر کردن آن ها و شفاف سازی و اقناع شهروندان جوامع دیگر برای تحت تاثیر قرار دادن سیاست مداران شان برای تغییر سیاست هایشان است.
البته در دستور کار قرار گرفتن دیپلماسی فعال رسانه ای از سوی دولت یازدهم، به این معنی نیست که منافع ملی ایران بدون سختی تأمین خواهد شد، بلکه راه دشواری برای تامین منافع ملت مسلمان ایران وجود دارد و در این راه هوشیاری عزتمندانه و تداوم تلاش های دولت و همچنین حمایت گسترده داخلی از دولتمردان، می تواند تعیین کننده باشد.
امروزه بسیاری از کشورها برای مشروعیت بخشیدن به تصمیم های خویش، حداقل نتایج تصمیم گیری ها و نتیجه مذاکرات را در معرض افکار عمومی قرار می دهند، زیرا می دانند در شرایط بحرانی به فداکاری و همکاری و تشریک مساعی مردم نیازمندند و از سوی دیگر ملت ها نیز خود را محق می‌دانند تا در مواقعی که باید از خود گذشتگی نشان دهند، اطلاعاتی در اختیار آنها قرار گیرد.
دیپلماسی جزیی از سیاست خارجی یک کشور است که بر مدد رسانه ها می توان این دیپلماسی را تقویت و رونق بخشید و دیپلماسی رسانه‌ای می تواند به ویژه در مدیریت بحران های بین المللی نقش آفرین باشد.
بیستمین نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاری‌ها جمعه 23 آبان ماه به کار خود پایان می‌دهد.
نظر شما