آيا تاكنون نام «بانك پوست» به گوشتان خورده است؟ آيا مي‌دانيد كه سالهاست در همه جاي جهان، پوست بدن شخص فوت شده و يا مرگ مغزي را هم مانند ديگر اعضا اهدا مي‌كنند؟
اگر شما هم جزو كساني هستيد كه با تعجب به اين قضيه نگاه مي‌كنند و نمي‌دانند كه پوست بدن يك بيمار مرگ مغزي مي‌تواند جان يك حادثه ديده را نجات دهد يا از درد و رنج او بكاهد، با ما در اين گزارش همراه شويد.
اينجا بانك پوست بيمارستان قطب‌الدين شيرازي است و دكتر مهدي اياز- رئيس مركز آموزشي درماني قطب‌الدين شيرازي (مركز سوختگي استان فارس )- راهنماي ماست تا درباره اين مركز و بانك پوست اطلاعات لازم را در اختيارمان بگذارد.
آقاي دكتر پس از يك عمل سخت چند ساعته با حوصله به همه سئوال‌هاي ما پاسخ مي‌دهد و قبل از هر صحبتي مي‌گويد: اهداي پوست موضوع تازه‌اي نيست و سالهاست كه در كشورهاي مختلف جهان صورت مي‌گيرد اما در ايران افراد خيلي كمي با اهداي پوست افراد مرگ مغزي موافقت مي‌كنند.
- آقاي دكتر درچه مواردي مي‌توان پوست فرد مرگ مغزي را اهدا كرد؟
در وهله اول بايد بدانيم كه فقط افرادي كه دچار مرگ مغزي شده‌اند و يا كساني كه 24 ساعت از زمان فوت آنها گذشته و جنازه آنها در سردخانه نگهداري شده است، گزينه مناسبي براي اهداي پوست به شمار مي‌آيد، به عبارت ساده‌تر نمي‌توان پوست فردي را كه فوت شده و بنا به هر دليلي با تاخير به سردخانه منتقل شده است اهدا كرد.
- متخصصان و پزشكان چگونه متوجه مي‌شوند كه يك فرد، پوست خوب و مناسبي براي اهدا به بيماران ديگر دارد؟
اصولا ما و ساير بانك‌هاي پوست، پيش از اينكه بخواهيم پوست اهدايي را بپذيريم، بر روي بيمار مرگ مغزي شده و يا فرد فوت شده، آزمايش‌هاي دقيقي انجام مي‌دهيم تا ثابت شود فرد اهدا كننده عاري از هر گونه بيماري است، اين موضوع به اين معني است كه جسم فرد اهدا كننده كاملا مورد بررسي و آزمايش قرار مي‌گيرد، برخي از بيماري‌هاي عفوني مانند بيماري هپاتيت و ايدز...اجازه اهداي پوست را از فرد اهدا كننده مي‌گيرد.
با توجه به اين آزمايش‌هاي دقيق است كه به كساني كه بنا به هر دليلي دچار مشكل مي‌شوند و به آنها پيشنهاد داده مي‌شود كه از پيوند پوست استفاده كنند مي‌گوييم كه هيچ نگراني‌اي براي دريافت اين پوست‌ها نداشته باشند، چون پيش از اينكه پوست‌هاي اهدايي در بانك پوست جمع‌آوري شود، مورد آزمايش‌هاي دقيقي قرار مي‌گيرد و اگر كوچكترين مشكلي در آزمايشات و معاينات فرد اهدا كننده ديده شود، به هيچوجه پوست اهدايي از بدن او قبول نمي‌شود.
- آقاي دكتر، مردم اكنون ديد بسيار خوبي نسبت به اهداي اعضاي افراد مرگ مغزي دارند، آيا درباره اهداي پوست هم اين ديد مثبت وجود دارد؟
به دليل اطلاع‌رساني مناسبي كه درباره اهداي اعضا صورت گرفته است، سطح آگاهي افراد جامعه در اين باره بالا رفته است و به همين دليل خانواده بيماران مرگ مغزي به آساني با اهداي اعضايي مانند قلب و كليه‌هاي فرد موافقت مي‌كنند اما متاسفانه خيلي از مردم هنوز نمي‌دانند كه پوست يك بيمار مرگ مغزي و يا فردي كه فوت كرده است را هم مي‌شود مانند ديگر اعضا اهدا كرد.
علاوه بر اين تا حرف از اهداي پوست به ميان مي‌آيد، همه فكر مي‌كنند كه قرار است پوست كل بدن عزيزشان را جدا كنيم، در صورتي كه يك لايه بسيار نازك در حد يك صدم تا چهار صدم ميليمتر از چند نقطه بدن گرفته مي‌شود.
- اين پوست از كدام نقاط بدن برداشته مي‌شود؟
به هيچ وجه پوست‌هاي صورت و سر و... از بدن اهدا كننده جدا نمي‌شود، فقط از نقاطي مانند ران، ساق و پشت بدن آن هم به ضخامت يك صدم تا چهار صدم ميلي متر پوست برداشته مي‌شود كه آن هم بسيار ناچيز است و مانند يك خراش جزيي است اما همين پوست مي‌تواند زندگي يك بيمار را نجات دهد اما چون مردم فكر مي‌كنند كه پوست بدن عزيز از دست رفته‌شان را به صورت خيلي زياد و ضخيم برمي‌داريم ترجيح مي‌دهند كه پوست فرد فوت شده را اهدا نكنند، در حالي كه من تاكيد مي‌كنم كه پوست با ضخامت بالا اصلا به درد كار ما نمي‌خورد و بايد يك لايه پوست خيلي نازك برداشته شود.
- بانك پوست
با دكتر اياز همراه مي‌شويم و به بانك پوست بيمارستان مي‌رويم تا بدانيم اين بانك پوست چيست. دكتر اياز در قسمتي از اتاق عمل مي‌ايستد و مي‌گويد اينجا همان بانك پوست بيمارستان است:«جالب است بدانيد خيلي از كشورها بانك پوست سراسري دارند اما در كشور ايران بنا به موقعيت، هر بيمارستان براي خودش بانك پوستي دارد، براي مثال بانك پوست اروپا در هلند مستقر است و فعاليت مي‌كند اما ما مجبور هستيم كه در هر بيمارستان تخصصي سوختگي، اين بانك را داشته باشيم.»
بانك پوست بيمارستان قطب‌الدين شيرازي چهار سال است كه فعاليت خودش را آغاز كرده و به روش‌هاي مختلف از پوست‌ها در آن نگهداري مي‌شود.
آقاي دكتر ادامه مي‌دهد:« هر چه پوست بيشتر در بانك بماند به قول معروف از ارزشش براي پيوند زدن كم مي‌شود، بهترين پوست اهدا شده، پوستي است كه خيلي زود بعد از برداشته شدن پيوند بخورد، اين پوست تازه به سرعت اتصالات عروقي با پوست بيمار برقرار مي‌كند. به طور كلي پوست را سه تا چهار هفته بعد از زمان جداسازي مي‌شود در دماي 4 سانتيگراد نگهداري كرد، آن هم با شرايط خاص.
نگهداري پوست در محلول‌هاي ويژه، نوعي ديگر از شيوه‌هاي تازه نگهداشتن پوست است، ما پوست اهدايي را در محلول‌هاي خاصي در دماي صفر تا 4 درجه سانتيگراد مي‌توانيم تا چهار سال نگهداري كنيم اما در اين ميان روش ديگري نيز وجود دارد و آن اين است كه پوست را به صورت خشك فريز كنيم، اين پوست به صورت خشك، منجمد مي‌شود ولي بايد بگويم اين پوست‌هاي نگهداري شده كيفيت پوست تازه را ندارند و به بيمار شايد به اندازه پوست تازه كمك نكند.»
آقاي دكتر ادامه مي‌دهد: « اخيرا مكانيسمي در بانك پوست مركز قطب‌الدين شيرازي مورد استفاده قرار مي‌گيرد كه پوست را با كيفيت تازه در طول 6 ماه نگهداري مي‌كند كه اين پوست‌هاي فريز شده مي‌توانند تا 6 ماه ديگر، كارايي پوست تازه را داشته باشند.»
از دكتر مي‌پرسم كه اولين اهدا كنندگان پوست به اين بانك چه كساني بودند؟
«براي اولين بار، در اسفند ماه سال 91 خانواده محترم يك بيمارمرگ مغزي، اعلام كردند كه مي‌خواهند پوست عزيز از دست رفته‌شان را اهدا كنند، خيلي زود پوست اين فرد مرگ مغزي كه يك خانم بود، به بانك پوست منتقل شد، دومين پوست اهدا شده از طرف خانواده يك فرد مشهور بود عزيزان اين خانم كه مرگ مغزي شده بود، پوست او را هم علاوه بر ساير اعضايش اهدا كردند و بعد از آن، افراد زيادي با اهداي پوست موافقت كردند و تا امروز حدود 30 الي 40 هزار سانتيمتر پوست در بانك پوست بيمارستان قطب‌الدين شيرازي نگهداري مي‌شود.»
منبع:همشهري سرنخ
نظر شما