و در صورت عدم مدیریت و در پیش گرفتن تدابیر لازم پیش‌بینی می‌شود در آینده‌ای نزدیک ایران توان رقابتی مطلق خود در گذشته را از دست داده و بازارهای ایران نصیب تولیدکنندگان و واسطه‌های خارجی شود.
آخرین گزارش‌ها از وضعیت بازار زعفران حکایت از کاهش 77 درصدی صادرات این محصول در سه ماه نخست سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل دارد. عده‌ای از دست‌اندرکاران این بازار بر این باورند که صدور قاچاق پیاز زعفران به کشورهای همجوار از علل اصلی بروز این رویداد در کنار احتکار زعفران از سوی واسطه‌هاست.
اخیراً برای حل این مشکل ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز، خبر تشدید کنترل معابر مرزی برای جلوگیری از قاچاق پیاز زعفران ایرانی را اعلام کرده است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان خراسان رضوی، در این زمینه به همشهری گفت: وجود دلالان و واسطه‌ها در بازار زعفران از سال گذشته باعث نامتعادل شدن بازار زعفران در داخل و خارج شده است.به گفته محمد اسماعیل‌نیا، بهای زعفران باید در حد کشش بازار داخلی و بازار جهانی باشد، تا تولیدکنندگان و مصرف کنندگان هر 2 قانع شوند.
وی در خصوص قاچاق پیاز زعفران به کشورهای همجوار هم گفت: آمار رسمی‌در این باره در دسترس نداریم.
احتکار زعفران
رئیس صندوق توسعه صادرات زعفران ایران هم در این باره اظهار کرد: احتکار زعفران و عدم عرضه آن به دلیل سودجویی محتکران در کنار افزایش بیش از حد قیمت به میزان 6 تا 8 برابر همین قیمت‌ها درزمان مشابه پارسال از علل اصلی کاهش صادرات زعفران از ایران است.
به گفته علی شریعتی مقدم، این در حالی است که بخشی از تولید زعفران داخل هم به صورت فله‌‌ای توسط عوامل رقبای خارجی در ابتدای فصل صادر می‌شود که این محموله‌های زعفران تقلبی همزمان با اعلام قیمت‌های به مراتب پایین‌تر به مشتریان خارجی از سوی واسطه‌ها و محتکران در کاهش حجم صدور این کالا تاثیر گذاشته است.
وی بر این باور است که برای حفظ بازارهای صدور زعفران ایرانی باید زمینه صادرات زعفران به صورت بسته بندی شده «در بسته‌های کمتر از300 گرم» در کنار اجرای طرح شناسنامه‌دار شدن محموله‌های زعفران مد نظر قرار گیرد.
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی، نیز با اظهار نگرانی از فروش پیازهای زعفران کشاورزان استان به سایر استان‌ها، گفت: کشاورزان زعفران‌کار باید از فروش پیازهای زعفران خود جداً خودداری کنند، چرا که ضربه این اقدام در سال‌‌های آینده گریبان خود کشاورزان را خواهد گرفت.
وجدانی‌فر، افزود: افزایش بهای زعفران ناشی از کاهش عرضه آن است.
افزایش قیمت
عده‌ای بر این باورند که با رسیدن بهای هر کیلو زعفران به حدود 2 میلیون تومان، کسی اقدام به خرید آن با این نرخ نخواهد کرد، به عبارت دیگر افزایش بهای روی داده در مورد این محصول کشاورزی به نوعی موجب کاهش گرایش سایر کشورها به خرید زعفران از ایران شده است.
رئیس اتحادیه صادرکنندگان زعفران با اشاره به این مطلب گفت: افزایش قیمت این محصول باعث شده که خرید این کالا برای کشورهای خریدار زعفران ایران توجیه نداشته باشد.
رضایی، تأکید کرد: با توجه به اینکه حدود 97 درصد مصرف زعفران دنیا در ایران تولید می‌شود، از این رو با افزایش تولید و در نتیجه افزایش صادرات، امسال به‌طور حتم با کاهش قیمت این محصول و کنار رفتن واسطه‌ها روبه‌رو خواهیم شد.
به گفته وی، زمانی که قرار شد دولت مانع از کاهش قیمت این محصول به زیر 400 هزار تومان شود، افرادی که هیچ تخصص و تجربه‌ای در این زمینه نداشتند، با فروش قسمتی از دارایی خود اقدام به خرید زعفران کردند که در حال حاضر نیز زعفران خریداری شده روی دستشان باقی مانده چرا که با قیمت‌های بالا قادر به فروش آنها نیستند.
بهای زعفران از کیلویی 800 هزار تومان در سال گذشته به حدود 2 میلیون تومان در اردیبهشت امسال بالغ شده است.
تلاش برای حفظ بازار
با وجود آنکه پیش‌بینی شده است امسال 150 تن زعفران در کشور تولید شود یعنی معادل 30 تن بیش از سال گذشته، اما اگر اقدامات اساسی از سوی مسئولان برای کاهش بهای داخلی زعفران و حفظ بازارهای صادراتی انجام نشود، بخش اعظمی‌از درآمد ارزی ناشی از صدور این محصول مهم کشاورزی طی چند سال آینده از دست خواهد رفت.
در این میان بهترین گزینه در مرحله اول حذف واسطه‌ها و جلوگیری دائمی‌نه مقطعی از صدور قاچاق پیاز زعفران به خارج است.
