عروسی‌یوزها

«دیدار کوتاه و بدون تنش بود» این جمله‌ای بود که «هومن جوکار» مدیر پروژه بین‌المللی حفاظت از یوزپلنگ آسیایی درباره رویارویی دلبر و کوشکی در تهران گفت.

دلبر سه ساله و کوشکی هفت ساله كه تنها یوزپلنگان آسیایی محصور در جهان هستند، سرانجام پس از بحث‌های فراوان به تهران منتقل شدند تا در سایتی تحقیقاتی نگهداری شوند كه پيش از اين عنوان شده بود براي مطالعات رفتارشناسی و در عين حال تولیدمثل یوزپلنگ آسیایی احداث شده و «هدف آن تکثیر در اسارت یوزپلنگ نیست.»

کوشکی در سال 1386 از دست قاچاقچیان حیات‌وحش نجات یافت و در منطقه «میاندشت» خراسان شمالی نگهداری ‌مي‌شد.

در سال 1390 با پیدا شدن دلبر، یوزپلنگ ماده‌ای که در پارک ملی توران نگهداری می‌شد، یک جفت یوزپلنگ در اختیار سازمان حفاظت محیط زیست قرار گرفت.

برای بسیاری این سوال مطرح بود که چرا با وجود یک جفت یوزپلنگ نر و ماده، سازمان محیط زیست به فکر تکثیر در اسارت و رهاسازی یوزپلنگ نمی‌افتد تا جمعیت 50 تا 70تایی یوزپلنگ آسیایی را تقویت کند.

اگرچه مدیریت سایت مطالعاتی یوزپلنگ در تهران به عهده پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی نیست اما کارشناسان این پروژه، پیش از این به صراحت اعلام کرده بودند که یوزپلنگ گونه حساسی است و پروژه‌های تکثیر در اسارت آن عموما با شکست روبه‌رو می‌شود.

در عين‌حال تکثیر در اسارت، نسخه‌ای رد شده برای نجات نسل گونه‌های وحشی نظیر یوزپلنگ است. نه تنها کارشناسان ایرانی که تمامی متخصصان جهان بر این عقیده اتفاق نظر دارند که کلید بقای یوز آسیایی، امنیت زیستگاه‌های طبیعی این گوشتخوار است. با این حال این یوزپلنگ‌ها به تهران منتقل شده‌اند تا در سایتی مطالعاتی سوژه پژوهش متخصصان باشند.

سازمان حفاظت محیط زیست در پاسخ به این سوال که «چرا این مطالعات در توران یا میاندشت که زیستگاه اصلی یوزپلنگ هستند انجام نشد؟»

پاسخ ساده‌ای داشت: «زیستگاه‌های اصلی با ضعف امکاناتی نظیر دامپزشک متخصص و وسایل روبه‌رو هستند و انتقال این امکانات از تهران، هزینه‌بر است.» در نهایت، معصومه ابتکار، 13 آذرماه و یک روز پس از انتقال این دو یوزپلنگ از رسانه‌ها خواست تا از فضاسازی خبری درباره این پروژه و محل نگهداری یوزپلنگ‌ها بپرهیزند.

11 سال قبل «ماریتا» یوزپلنگ آسیایی ماده‌ای که در پارک پردیسان تهران نگهداری می‌شد، تلف شد و چهار سال پيش یکی از دو ببر سیبری که از روسیه به تهران منتقل شده بودند بر اثر بیماری مشمشه جان داد.

دو پرونده جنجالی حوزه حیات وحش در رسانه‌ها که به نظر می‌رسد درخواست ابتکار، بی ارتباط با آنها نباشد. به هرحال، آذرماه 1393 نخستین دیدار کوشکی و دلبر رقم خورد؛ دیداری کوتاه و از پشت میله‌های قفس، که بر خلاف انتظار، واکنشی منفی از سوی دو یوزپلنگ نداشت.

باید منتظر ماند و دید نتایج مطالعات این سایت و دیدارهای آتی این جفت، چه بازخوردهای مثبتی برای نسل رو به انقراض یوزپلنگ آسیایی دارد.

منبع:همشهري سرزمين‌من