تئاتر غالباً به عنوان یک تجربه و مجال دگرگونکننده تلقی میشود. گرچه وقتی پشت درهای بسته باشد و برای ورود، نیاز به بلیت، امکانات و تواناییهای تغییردهندهاش محدود به آنهایی میشود که با پرداخت پول موفق میشوند به سالن نمایش وارد شوند. رسم پنهانکردن نمایشها پشت درهای بسته یکی از آن رسمهایی است که از 400 سال- یا حتی بیشتر- باقی ماندهاست.
اما زمانی که تئاتر دور از دید و ذهن نیست و در خیابانها دیده میشود، میتواند عمیقاً تغییردهنده و تأثیرگذار باشد. البته قرار نیست حتماً بیننده را وادار کند که درباره خودش به گونهای متفاوت فکر و احساس کند، بلکه حتی میتواند درباره فضای معمول و روزمرهای باشد که در آن زندگی میکنیم.
عموم مردم، خصوصاً در شهرهای بزرگ، به ندرت با فضاهای عمومی ارتباط برقرار کرده و آنها را حس میکنند. شاید به همین خاطر است که تصمیم برای اجرای نمایشها در این فضاها، سیر صعودی دارد. البته بحث بر سر اجراهای فراوان- و در واقع بیش از خواست مخاطب- نمایشنامههای شکسپیر در پارکهای بارانخورده لندن نیست، بلکه تا حدی منظور نمایشهایی است که اخیراً در بخشی از فستیوال گرینویچ اجرا میشود.
دیدن فضایی که در آن معمولاً مردم و به خصوص خانوادهها با اشتیاق پیرامون بازیگرها جمع میشوند، نسبتاً شگفتآور است؛ شاید بهاندازهای که به ما اجازه بدهد شهر را بدون اتومبیل تصور کنیم و پر از کارناوالهای فرهنگی. منتقدان چنین فستیوالها و فعالیتهایی را اینترتینمنت واقعی و مطابق با نیازهای روز میدانند: تئاترهای خیابانی فضاهای شهری را به نگاه مردم باز میگردانند و نوعی صمیمیت نسبت به شهر ایجاد میکنند.
بخش «خیابانهای برایتون»، نسبت به دیگر رویدادهای فستیوال برایتون، مرتباً تماشاگران بیشتری را به خود جلب میکند.
آنچه که چنین نمایشهایی را متمایز میکند- و خود نیز بسته به شرایط در تغییر است- این است که در فضای باز و کاملاً آزاد اجرا میشوند و به یادمان میآورند که خیابانها فقط برای کار و خرید نیستند.
از سوی دیگر، وقتی دیوارهای سالن تئاتر، تماشاگر را مطیع و آرام روی صندلیها نگهمیدارد، شاید نتوان بازخورد ملموس و اصلی اجرا را بهطور کامل بدستآورد. اما در اجرای خیابانی، خالق و بازیگر یک نمایش در ارتباط با تماشاگر با سختترین وضعیت روبروست.
نه دیواری وجود دارد و نه در خروج، پس تماشاگر میتواند بهسادگی هر زمان که خواست بلند شود و برود. اگر جلب توجه و جذابیت اجرا، مداوم نباشد، این سریعترین عکسالعملی است که تماشاگر تئاتر خیابانی از خود بروز میدهد.
منبع: گاردین- 28جولای