آینده‌ات را بباف

• آموزش، مدرك، تسهيلات

به‌طور متوسط 3ماه طول مي‌كشد كه دوره‌هاي مقدماتي و پيشرفته‌ آن را بگذرانيد اما واقعا هر كسي نمي‌تواند در اين شغل بماند. بايد اهل كار ظريف و هنري باشيد؛ يعني به اندازه‌ كافي صبور باشيد كه تا 2سال هم براي بافت يك قالي صبر كنيد. در دوره‌ مقدماتي، شما نحوه پودكشي، نقشه‌خواني و گره‌زدن را ياد خواهيد گرفت. بعضي‌ها حتي 3روزه هم مي‌توانند مهارت‌هاي مقدماتي را ياد بگيرند اما متوسط اين مدت يك‌ماه است. در دوره پيشرفته فوت‌و‌فن بافت تصوير چهره يا مينياتوربافي، بافت صوف، بافت گرد (گردبافي) و بافت برجسته را ياد خواهيد گرفت. بافت صوف يعني زمينه‌ فرش تاروپود باشد و فقط گل‌هاي فرش بافته مي‌شود كه با آموزش بافت گرد هم توانايي بافتن فرش‌هاي دايره‌اي را به‌دست مي‌آوريد. همانطور كه از نامش هم معلوم است در برجسته‌بافي، گل‌هاي فرش از سطح زمينه آن بالاتر و برجسته‌تر بافته مي‌شوند. در حجيم‌بافي ياد مي‌گيريد كارهاي حجم‌دار مثل جاي دستمال‌كاغذي يا محافظ كوزه و امثال آن را ببافيد. مرواريدبافي هم مهارتي است براي بعد از بافت قالي؛ به اين شكل كه روي بعضي از گل‌هاي آن با توجه به سليقه خودتان، مرواريد مي‌دوزيد و ياد خواهيد گرفت كه چطور مي‌شود مرواريد‌ها را در بافت فرش محكم كنيد. در دوروبافي هم ياد مي‌گيريد چطور مي‌شود فرش دوروبافت ببافيد.

براي اينكه به‌طور رسمي به‌عنوان يك هنرمند رشته قاليبافي و فرش‌بافي شناخته شويد، بايد مدرك يا به‌اصطلاح ديپلم بگيريد. مدرك رسمي اين كار را سازمان فني و حرفه‌اي كشور مي‌دهد. مرحله‌ اول كار، آزمون كتبي است. آزمون‌هاي سازمان فني و حرفه‌اي سالي 4مرتبه برگزار مي‌شود. منبع امتحان‌ هم يك كتاب آموزش قاليبافي است كه خود سازمان فني و حرفه‌اي به شما معرفي مي‌كند. بعد از اينكه آزمون تئوري را قبول شديد، نوبت آزمون عملي مي‌رسد كه بايد جلوي يك ممتحن قاليبافي كنيد. معمولا محل آزمون عملي، آموزشگاه‌هايي است كه خود سازمان با توجه محل سكونت شما معرفي مي‌كند. با قبول شدن در آزمون عملي به شما مدرك مي‌دهند و مي‌توانيد خودتان را به صنف قاليبافي معرفي كنيد. وزارت بازرگاني براي قاليبافان تسهيلاتي درنظر گرفته است؛ مي‌توانند از خدمات بيمه تأمين اجتماعي استفاده كنند و با پرداخت مبلغي به‌عنوان حق بيمه از مزاياي بيمه و حقوق مستمري بعد از بازنشستگي استفاده كرده و البته از وام خود‌اشتغالي استفاده كنند.

• ابزار كار

ابزار اصلي قاليبافي اول «دار» است و قيمت براساس وزن فلز دار تعيين مي‌شود. دار قالي بايد چله‌كشي شده باشد؛ يك كار تخصصي كه يك قاليباف آماتور نمي‌تواند انجام دهد.

سيخ پودكشي، آچار، چاقوي قلاب‌دار، دفه و قيچي هم از ابزار كارتان است. سيخ پودكشي كه سر آن قلاب مانند است براي رد كردن نخ پود از ميان تارهاست. آچار براي محكم‌كردن پيچ‌ها و مهره‌هاي دار به‌كار مي‌آيد. چاقوي قلاب‌دار هم براي بيرون كشيدن نخ از لابه‌لاي تارها و بريدن آن است. دفه ابزاري است چنگك‌مانند كه بعد از تمام‌ شدن هر رج روي گره‌هاي آن مي‌كوبند تا خوب منسجم شوند. قيچي هم بعد از بافتن هر چند رج به كارتان مي‌آيد؛ براي بريدن نخ‌هاي اضافه‌ كار.

نقشه و نخ، ابزار مهم كار هستند كه معمولا بايد با هم خريداري شوند. نقشه 2نوع است؛ سنتي و كامپيوتري. اين 2 نقشه فقط در نحوه‌ خوانده‌شدن و شكل و شمايل ظاهري فرق دارند. نتيجه كار هر دو يكي از آب در مي‌آيد. كار با هركدام از اين دو نقشه، هم مي‌تواند سخت و پيچيده باشد و هم آسان. بستگي به شما دارد كه كدام نقشه‌خواني را بهتر ياد بگيريد و به كدام عادت كنيد. اما در كل نقشه‌ كامپيوتري براي امروزي‌ها قابل فهم‌تر و ساده‌تر است. ايده‌آل كار اين است كه شما اول نقشه خواني سنتي را ياد بگيريد و بعد نقش‌‌خواني كامپيوتري را و در هر دو خبره باشيد؛ اين مسئله، هم كلاس كارتان را بالا مي‌برد و هم به استادكار شدن‌تان كمك مي‌كند.

نخ‌هاي مرغوب براي قاليبافي، معمولا پشمي يا ابريشمي هستند. نخ‌هاي پشمي از پشم گوسفند مرينوس هستند كه بهترين نوع پشم است و هم در داخل كشور توليد مي‌شود و هم از خارج وارد مي‌شود. در داخل كشور پشم مرغوب، بيشتر از سمت شمال غرب و غرب مي‌آيد و بين كشورهاي خارجي هم استراليا و نيوزلند پشم مرغوب توليد مي‌كنند. قيمت نخ، كيلويي حساب مي‌شود. البته براي بافت يك تابلوفرش كوچك ممكن است فقط 250گرم نخ لازم شود.