با اینهمه سینمای موج نو فرانسه فقط تکه‌ای بزرگ از سینمای غنی و پر از پشتوانه این کشور است. برای مثال سبک یا جنبش رئالیسم شاعرانه در سینمای فرانسه طی سالهای ۱۹۳۰ تا ۱۹۳۸ باعث شد پس از ۳ دهه برای اولین بار سینمای این کشور هم پای سینمای آلمان و شوروی آن زمان پوست بیندازد. جنبش "رئالیسم شاعرانه سینمای فرانسه" Poetic Realism؛ به رئالیسم تقدیرگرا نیز مشهور و معروف است.
طی این سالها تا قبل از شروع جنگ جهانی دوم، فیلمسازانی مانند مارسل کارنه؛ ژرژ گرمیون و تعدادی دیگر اگرچه مانند کارگردانان جنبش مونتاژ دیالکتیکی در روسیه با هم دمخور هم نبودند اما جداگانه فیلم‌هایی می‌ساختند که مضمونش حسرت و آه و غم و اندوه بود. این سیاق پایه گذار جنبش سینمای رئالیسم شاعرانه شد.
این فیلم‌ها عموما در ژانر درام اجتماعی و درام عاطفی ساخته می‌شدند و داستانش معمولاً درباره حاشیه‌نشینانی است که در ناامیدی و یاس زندگی می‌کنند. قهرمانان برآمده از چنین قشری در داستانک‌های فیلم معمولاً با رویدادی دچار عشقی آرمانی شده و امید در کالبدشان دمیده می‌شود. اما پایان فیلم های جنبش رئالیسم شاعرانه معمولاً توامان با یاس و ناامیدی ست؛ این قهرمانان دوباره ناامید می‌شوند و فیلم با توهم زدایی و مرگ قهرمان فیلم به پایان می‌رسد. این سینما به شدت تقدیرگرا است و تقدیر را حاکم بر زندگی قهرمانان می‌داند.
در میان کارگردانان شاخص این سبک اگرچه نام‌هایی مانند ژاک فدرر، مارسل کارنه و ژان گرمیون بسیار درخشان می‌نمایند اما باید اذعان کرد. صاحب اصلی این سبک ژان گابن بازیگر فقید فرانسوی و یکی از اسطوره‌های مسلم بازیگری در تاریخ سینماست.
ژان گابن شمایل آرمانی قهرمان بی‌سرانجام فیلم‌های جنبش رئالیسم شاعرانه فرانسه بود. او در بسیاری از فیلم‌های این جنبش از جمله "گروه زیبا" و "په په لوموکو" اثر ژولین دو ویویه، "بندر مه آلود" و "روز می‌دمد" به کارگردانی مارسل کارنه و "توهم بزرگ" اثر ژان رنوار ایفای نقش کرده است.
آندره بازن منتقد سرشناس فرانسوی در مقاله‌ای تحت عنوان سرنوشت ژان گابن، تصریح می‌کند که گابن در تمام فیلم‌هایش از جمله فیلم‌های رئالیستی-شاعرانه، به سرانجامی خشونت بار گرفتار می‌آید. بازن معتقد است که گابن در فیلم‌هایش به تاویل یک داستان از میان داستان‌های گوناگون نمی‌پردازد بلکه همیشه داستان خودش در کار است که باید پایانی غم انگیز داشته باشد.
ژان گابن در وسط عکس در نمایی از فیلم ماندگار توهم بزرگ در ژانر جنگی محصول ۱۹۳۸ ساخته ژان رنوار.
توهم بزرگ در واقع مانیفست جنبش رئالیسم تقدیرگرای سینمای فرانسه است.
نظر شما