قزاقستان از جمهوری‌های سابق اتحاد جماهیر شوروی که پس از کسب استقلال در 1991 تحت کنترل نظربایف بوده همیشه از سوی کشورهای غربی با اتهام برگزاری انتخابات غیردمکراتیک روبه‌رو بوده است.
نظربایف در سال 2005 با کسب 95 درصد آرا شرکت‌کنندگان در انتخاباتی که سازمان‌های بین‌المللی آن را غیرشفاف توصیف کردند در سمت خود ابقا شد.
امروز در قزاقستان انتخابات پارلمانی برگزار می‌شود و دولت قزاقستان ابراز امیدواری کرده غربی‌ها به این انتخابات به دیده مثبت بنگرند تا مانعی بر سر راه کسب ریاست دوره‌ای سازمان و همکاری و امنیت اروپا از سوی آلماتی در سال 2009 میلادی ایجاد نشود.
تأیید صحت انتخابات امروز اعتبار قزاقستان را در عرصه جهانی ارتقا می‌بخشد و می‌تواند به کاستن از فشارهای تبلیغاتی علیه دولت این کشور که به فساد مالی، باندبازی، محدود کردن رسانه‌ها و سرکوب مخالفان سیاست متهم است، کمک کند.
سند افشا شده که اولین بار ماه گذشته از سوی منبعی ناشناس در اختیار چند سفارتخانه غربی در آلماتی، پایتخت قزاقستان قرار گرفت موجب شکل‌گیری تردیدهای جدیدی پیرامون نحوه برگزاری انتخابات در جمهوری‌های سابق اتحاد جماهیر شوروی شده و نشان می‌دهد سازمان اطلاعاتی قزاقستان علیه ناظران خارجی مشغول توطئه‌چینی بوده است.
مقامات دولتی قزاقستان اصرار دارند این سند جعلی است اما دیپلمات‌های غربی می‌گویند باید تحقیقات جامعی پیرامون صحت این سند انجام شود و به همین جهت خواستار بررسی آن در کمیته تخصصی سازمان همکاری و امنیت اروپا در نشست بعدی این سازمان طی ماه سپتامبر هستند. سند افشاشده متضمن خلاصه گزارشی است که به امضای نارتای دوتبایف، مدیر سابق کمیته امنیت ملی قزاقستان(KNB) نسخه قزاقی(KGB)رسیده است.
دوتبایف در سال 2006 میلادی و پس از آن‌که 5 تن از زیردستان او به قتل یکی از مخالفان سیاسی برجسته دولت متهم شدند، استعفا داد و به‌طورکلی از فعالیت‌های دولتی کناره‌گیری کرد.
این نامه تاریخ 12 دسامبر 2005 را بر خود دارد و روی آن مهر محرمانه خورده است و در آن به عملیاتی اشاره شده که برای تأثیرگذاری بر نتیجه ارزیابی ناظران خارجی انتخابات تدارک دیده شده بود.
معمولا گزارش‌های ناظران سازمان همکاری و امنیت اروپا از سوی نهادهای مختلف به‌عنوان مرجعی برای تشخیص میزان پیشرفت کشورها در زمینه شفافیت کارکردها و اشاعه دمکراسی مورد استناد قرار می‌گیرد.
خلاصه سند محرمانه KNB خطاب به نظربایف نوشته شده و در آن اقدامات صورت گرفته برای محدودکردن فعالیت ناظران و تحت‌الشعاع قرار دادن یافته‌هایشان ازجمله تلاش‌هایی که برای تغییر افکار عمومی به نفع دولت و تحریک مردم علیه گروه‌های اپوزیسیون با اقدامات هماهنگ و سازمان یافته انجام شده بود، اشاره شده است.
در این نامه همچنین تصریح شده برای همراه کردن ناظران با دولت قزاقستان برای آنان برنامه‌های تفریحی خاصی در زمان‌هایی که مشغول انجام وظایف خود نبوده‌اند، تدارک دیده شده بود که هزینه‌های هنگفت این برنامه‌ها از بودجه KNB پرداخت می‌شد.
در پایان این گزارش تصریح شده با اقدامات صورت گرفته، ناظران در نتیجه‌گیری پیرامون نحوه برگزاری انتخابات دچار دودستگی شده بودند اگرچه آنان در نهایت باز هم به غیردمکراتیک بودن انتخابات سال 2005 رأی دادند.
سند دومی هم طی روزهای اخیر افشا شد که دست‌نوشته‌ای با امضای شخص نظربایف است. در این سند نظربایف KNB را به‌دلیل ناکامی در دستیابی به اهدافش شماتت کرده و خواستار توضیح عوامل اصلی اجرای طرح شده است.
سازمان همکاری و امنیت اروپا هنوز اقدامی در جهت تشخص واقعی بودن اسناد ارائه شده انجام نداده است. کریستین استدهال، رئیس گروه نظارتی سازمان همکاری و امنیت اروپا می‌گوید تصمیم اولیه برای رسیدگی به این موضوع احتمالاً در نشست 27 اوت نمایندگان کشورهای عضو همکاری اروپا اتخاذ خواهد شد.
استدهال می‌گوید: تصمیم‌گیری پیرامون چگونگی برخورد با این مسأله برعهده اعضاست.
وی می‌افزاید: این اتفاقی نیست که به دفعات بیفتد و به همین جهت موضع‌گیری و تصمیم اعضا در این رابطه را هم نمی‌توان پیش‌بینی کرد. او از اظهارنظر بیشتر در این زمینه خودداری کرده است همانطور که دفتر نظربایف هم حاضر نیست به این مسأله واکنش نشان دهد.
گفته می‌شود دولت قزاقستان طی سال‌جاری با به خدمت گرفتن افرادی از طریق سفارتش در واشنگتن، پایتخت ایالات متحده از آن‌ها برای عضویت در گروه ناظران انتخاباتی ثبت‌نام کرده تا در سایه قضاوت آن‌ها پیرامون سلامت انتخابات امروز که بی‌شک به نفع آلماتی خواهد بود داوری سازمان امنیت و همکاری را کمرنگ کند.
