با مرتضی فرجی رئیس مرکز ملی فرش ایران پیرامون اقدامات وزارت بازرگانی برای افزایش سهم ایران از بازار جهانی فرش گفت‌وگو کرده‌ایم.
- بر اساس آمار اخیر گمرک در 4 ماهه نخست سال جاری صادرات فرش با کاهش 12درصدی همراه بوده است ، علت چیست؟
کاهش صادرات فرش دستباف ایران در سال جاری رقم ناچیزی بوده است. در سال‌های اخیر با توجه به کاهش تقاضای جهانی برای فرش دستباف و جایگزینی و استقبال خریداران از سایر انواع فرش به ویژه فرش ماشینی کاهش تقاضا برای این کالا را شاهد بوده ایم.
همچنین در سال‌های اخیر تبلیغات مناسبی برای معرفی فرش دستباف از سوی تولید کنندگان کشورهای مختلف صورت نگرفته است.
از سوی دیگر طی سال‌های گذشته کپی‌برداری فرش ایران توسط برخی کشورهای رقیب و ارائه فرش‌های نامرغوب با قیمت‌هایی بسیار کمتر از قیمت فرش ایرانی، تاثیر نامطلوبی بر صادرات فرش دستباف ایران داشته است.
با این وجود هم اکنون نیز سهم عمده‌ای از بازار جهانی فرش در اختیار صادرکنندگان کشورمان قرار دارد.
- چه اقداماتی برای تثبیت طرح و نقش فرش دستباف ایران و بازاریابی و تبلیغات مناسب انجام شده است؟
از آنجا که کشورمان از جمله کشورهایی تحت پوشش قانون کپی رایت نیست این موضوع موجب شده، تثبیت طرح و نقش فرش دستباف ایرانی و به رسمیت شناختن مالکیت معنوی تولید کنندگان کشورمان در این زمینه با مشکلاتی مواجه شود گرچه تا کنون برای ثبت مالکیت معنوی 15 طرح فرش ایرانی در داخل کشور اقداماتی صورت گرفته اما تحقق این امر در بازارهای جهانی با موانعی روبه‌رو است و همین امر موجب شده تا برخی کشورها مانند چین ، هند و پاکستان با کپی برداری از طرح و نقش فرش دستباف ایرانی به رقابت ناسالم با فرش ایرانی روی آورند.
همچنین برای بازاریابی و تبلیغات فرش دستباف ایران علاوه بر تبلیغات از طریق برخی شبکه‌های مطرح تلویزیونی جهانی بسیاری از فیلم سازان کشور نیز به روش‌هایی که خود صلاح دید‌ه‌اند به دفاع از هویت فرش ایرانی در بازارهای جهانی و معرفی این هنر به سایر کشورها پرداخته اند.
- طرح جامع فرش ایران به عنوان یکی از محورهای رونق دوباره این کالا مطرح بود، این طرح در چه مرحله‌ای است ؟
برای ساماندهی وضعیت تولید ،توزیع و صادرات فرش ایران و هماهنگی دستگاه‌های متولی تولید و صادرات فرش دستباف ،تهیه و تدوین طرح جامع فرش ایران در 4 مرحله مورد توجه قرار گرفت که 3 مرحله تدوین این طرح به پایان رسیده است.
مهمترین هدف اجرای این طرح، تدوین استراتژی برای فرش و هدفمند کردن حرکت مرکز ملی فرش ایران و سایر مجموعه های دست اندر‌کار فرش در بخش های دولتی و خصوصی است.
چرا که فرش دستباف ایرانی برای رسیدن به جایگاه اصلی خود نیازمند هماهنگی میان مجموعه های داخلی مرکز ملی فرش و وزارت بازرگانی با ارگان های فرابخشی مانند وزارتخانه‌های صنایع و معادن، امور اقتصادی و دارایی، وزارت امور خارجه و نهادهایی همچون بانک‌ها است.
بر این اساس با اتمام مرحله چهارم یا نهایی طرح مذکور که در واقع جمع بندی راهکارهای هماهنگی دست اندر‌کاران صنعت فرش، چگونگی تهیه مواد اولیه مرغوب و توزیع آن، چگونگی تولید فرش بر اساس سلایق بازارهای جهانی، تجارت فرش و ... را در بر می‌گیرد، تدوین طرح جامع فرش به پایان می‌رسد.
با این روند طرح جامع فرش ایران تا پایان مهر ماه سال‌جاری تدوین خواهد شد تا در صورت نیاز، وظایفی برای مجموعه های فرابخشی تعیین و به تصویب دولت برسد.
