گزارشی از قیمت‌ها در بازار؛ روایت مردم از قدرت خریدشان و واکنش به نظر جهانگیری

مهر نوشت: چند روز پیش بود که اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور در مراسم آغاز عملیات اجرایی پالایشگاه های میعانات گازی سیراف، اعلام کرد که علاوه بر بهبود رتبه اقتصادی ایران در دنیا، قدرت خرید مردم و تولید ناخالص داخلی هم افزایش یافته است.

او به این نکته اشاره کرد که اقتصاد نباید به حالت سنتی اداره شود و باید راهکارهای مدرنی را برای اقتصاد ایران با جایگاه فعلی‌اش در دنیا، برگزید. اما همین ادعای معاون اول رئیس‌جمهور کافی بود تا مردم برای این نکات حرف داشته باشند و بخشی از آن را «عوام فریبی» بدانند.

• آمارهای بانک مرکزی چیز دیگری می گوید

در این میان، اگرچه دولت از ابتدای روی کار آمدنش، سیاست کنترل تورم را به جای رونق‌دهی به اقتصاد برگزید، اما با روند کاهشی تورم، مردم افزایش قدرت خرید خود را نسبت به دولت گذشته، احساس نکردند و همین امر کافی بود تا وقتی صحبت معاون اول رئیس‌جمهور را بشنوند، چندان به مذاقشان خوشایند نیاید و یادی از صحبت‌های محمود احمدی‌نژاد، رئیس دولت دهم کنند که گفته بود گوجه فرنگی در محله ما ارزان است.

اما به هرحال، گشت و گذاری هم در بازار اگرچه نشانگر این است که قیمت‌ها حداقل نسبت به گذشته افزایش یافته‌اند اما سایه سنگین گرانی بنزین و آب و برق در دولت یازدهم، بر قیمت‌ها دیده می‌شود و همین کافی بود تا وقتی قیمت بنزین از سوی دولت افزایش یابد، سایر کالاها هم به تبع آن گران شود. حتی گزارش‌های بانک مرکزی هم این را به خوبی نشان می‌دهد.

آخرین گزارش بانک مرکزی از گرانی و ارزانی کالاها که دهم خردادماه منتشر شده و وضعیت قیمت کالاها در هفته منتهی به هشتم خردادماه سال جاری را با هفته مشابه سال قبل یعنی خرداد ماه سال ۹۳ مقایسه می‌کند، نشان می‌دهد قیمت ۸ گروه مواد غذایی نسبت به هفته مشابه ماه قبل افزایش یافته است.

این گزارش می‌گوید بهای تخم‌مرغ در هفته اول خردادماه نسبت به مدت مشابه سال قبل، ۶.۳ درصد افزایش داشته، ضمن اینکه برخی اقلام حبوبات نیز بین ۰.۳ درصد تا ۹.۵ درصد افزایش را تجربه کرده است. در میان میوه‌ها هم، به جز طالبی و موز که به ترتیب ۰.۷ درصد و ۰.۹ درصد کاهش را تجربه کرده‌اند، سایر اقلام از ۰.۴ درصد تا ۲۱.۹ درصد افزایش قیمت داشته‌اند، همچنین قیمت سیب زمینی معادل ۰.۷ درصد و لوبیا سبز ۳.۴ درصد افزایش داشته است.

به طور کلی، قیمت روغن نباتی جامد هم معادل ۱.۵ درصد افزایش را نشان می‌دهد. قیمت لبنیات نسبت به هفته مشابه سال قبل ۱۴.۱ درصد، تخم مرغ ۲۲.۸ درصد، حبوبات ۱۴.۶ درصد، میوه های تازه ۸۵ درصد، سبزی های تازه ۷ درصد، گوشت قرمز ۷.۳ درصد، قند و شکر ۴.۵ درصد، چای ۸.۱ درصد و روغن نباتی نیز ۰.۶ درصد افزایش قیمت داشته است؛ بنابراین حتی آمارهای بانک مرکزی هم ادعای معاون اول رئیس‌جمهور مبنی بر افزایش قدرت خرید مردم را رد می‌کند.

• روایت مردم از کاهش یا افزایش قدرت خریدشان

اما شاید نبض اصلی اقتصاد ایران به دست مردمی باشد که روزهایشان را برای تامین مایحتاجشان، به خرید از مغازه‌ها و فروشگاه‌ها می‌گذرانند. کارمندان و کارگرانی که سطح درآمدشان ثابت است و از این بابت شاید بیشترین لطمه را بخورند اما این تمام داستان نیست، چراکه کاسبان و فروشندگان هم که به اصطلاح، نان به نرخ روز می‌خورند و کالاهایشان را بسته به شرایط بازار و دخل و خرجشان، قیمت‌گذاری می‌کنند هم می‌گویند که قدرت خریدشان پایین آمده، درآمدشان دیگر همچون گذشته نیست و مشتریان پر و پا قرصی ندارند بلکه بیشتر خریدارانشان کسانی هستند که یا از سر اجبار مجبور به خریدند و یا واقعا کسب و کارهایی دارند که پول خوبی برایشان تامین کرده است.

یک خانم معلم که پس از تعطیلی مدرسه برای خرید میوه به میدان میوه و تره بار مراجعه کرده، در گفتگو با خبرنگار مهر می‌گوید: حداقل من تصور نمی‌کنم که قدرت خرید مردم افزایش یافته باشد، چراکه اجناس و کالاهایی که مردم روزمره با آنها سر و کار دارند، همه با افزایش قیمت مواجه شده است. شما خودتان اگر به خریدهایتان در سال قبل و امسال توجه کنید، می بینید که اگر با ۲۰ هزار تومان می‌توانستند در سال گذشته، حداقل سه- چهار نوع میوه با وزن یک تا یک و نیم کیلوگرم خرید کنید اما امسال باید بابت همین میزان حداقل ۳۵ تا ۴۰ هزار تومان پول بدهید.

او می‌افزاید: همه موضوع که این خرید میوه نیست؛ پوشاک، نان، گوشت و مرغ، برنج، مایحتاج لوازم التحریر بچه مدرسه‌ای ها و سایر هزینه‌های سربار همچون گرانی آب و برق و گاز و شارژ ساختمان، بر حقوق یک کارمند تحمیل می‌شود، اجناس هم که گران است، چطور قدرت خرید مردم می‌تواند افزایش یابد.

از سوی دیگر، فردی که شغل خود را کارمند دولت معرفی می‌کند و برای خرید یک میز تحریر برای فرزندش به بازار مراجعه کرده، به خبرنگار مهر می‌گوید: قدرت خرید به شدت پایین آمده است. این را از رکود بازار به خوبی می‌توان فهمید. وقتی مغازه داران برای فروش کالاهایشان التماس مشتری می‌کنند و حاضرند که از سود خود بکاهند، یعنی قدرت خریدی در بازار وجود ندارد و پولی نیست که بخواهد خرج شود؛ بنابراین باید کمی در ادعای معاون اول رئیس‌جمهور شک کرد.

او می‌گوید: شاید باید از محله معاون اول رئیس جمهور خرید کنیم تا شاید بتوانیم با پول اندکی که در جیب داریم، قدرت خرید بالایی داشته باشیم، اگرچه فکر نمی‌کنم که محله ایشان هم این روزها اجناس را ارزان بفروشند. همه جا قیمت‌ها یکسان شده و فرقی نمی کند که کجا است، همه می‌خواهند هزینه‌های جانبی زندگی‌شان را از جیب همدیگر تامین کنند. بنابراین میوه گران است، نان گران است، گوشت و مرغ گران است و سایر فروشندگان کالاها هم وقتی این گرانی را در اقلام مصرفی می‌بینند، حتما اقلام خود را هم گران می‌فروشند، پس قدرت خریدی برای یک کارمند عادی که حقوق ثابتی دارد، باقی نمی‌ماند.

در این میان، یکی از کسبه بازار هم در این رابطه به خبرنگار مهر می‌گوید: قدرت خرید مردم به شدت کاهش یافته است. معمولا در سال‌های گذشته، این فصل از سال خریدهای مردم افزایش می‌یافت و مراجعاتشان به بازار بیشتر می‌شد اما اکنون به شدت مشتری کم است و مردم فقط سعی می‌کنند که کالاهای اساسی و مایحتاج روزانه‌شان را تامین کنند، کمتر برای نوسازی و تغییر و تحول در دکوراسیون منزلشان به بازار می‌آیند.

او می‌افزاید: ماه به ماه که می‌گذرد، امید داریم که بازار رونق گیرد و سیاست‌های دولتمردان بالاخره به نتیجه برسد و بازار اوضاع بهتری پیدا کند اما رکود همچنان ادامه دارد و همین امر سبب شده تا قدرت خرید پایین مردم هم نتواند بازار را رونق دهد. اما به هرحال دولت باید فکری برای این اوضاع بکند، چراکه تداوم آن چندان چشم انداز روشنی ندارد.

یکی از بنکداران مواد غذایی هم در این رابطه به خبرنگار مهر می‌گوید: واقعا خریداران عمده مواد خوراکی و کالاهای اساسی کم شده‌اند. کسی دیگر پول و نقدینگی ندارد که جنس بخرد و انبار کند، چراکه نمی داند واقعا مشتری برای جنسش وجود دارد یا خیر.

او با اشاره به اینکه بسیاری از مغازه دارها ساعات متمادی از روز را بیکار هستند، می گوید: خریداری برای کالاها وجود ندارد. به نظر نمی رسد که قدرت خرید مردم افزایش یافته باشد. بلکه به نظرم قدرت خرید کاهش هم داشته است؛ چراکه روز به روز از مشتریان ما کمتر می شود.

• جزئیات قیمت کالاها در بازار

هم اکنون هر کیلوگرم گوشت چرخکرده ممتاز گوساله ۲۹ هزار و ۶۰۰ تومان، ران گوساله ممتاز ۳۴ هزار و ۲۰۰ تومان، خورشتی گوساله ۳۸ هزار و ۵۰۰ تومان، راسته گوساله ممتاز ۳۶ هزار و ۶۰۰ تومان، ران گوسفندی ۸۰۰ گرمی ۴۰ هزار و ۸۰۰ تومان است.

همچنین قیمت هر کیلوگرم آبگوشتی گوسفندی ۲۸ هزار و ۳۰۰ تومان، چرخکرده مخلوط گوساله و گوسفند ۳۰ هزار و ۲۰۰ تومان، گل ماهیچه گوساله ۳۷ هزار و ۳۰۰ تومان، گل ماهیچه سردست گوسفندی ۸۰۰ گرمی ۴۴ هزار و ۳۰۰ تومان و مغز ران گوسفندی ۸۰۰ گرمی ۴۴ هزار و ۴۰۰ تومان، ماهیچه پلویی گوسفند ۸۰۰ گرمی ۳۹ هزار و ۷۰۰ تومان و فیله گوسفندی یک کیلوگرمی ۶۳ هزار و ۴۰۰ تومان است.

• مرغ و تخم مرغ

بررسی های میدانی مهر نشانگر این است که هر بسته ۱۸۰۰ گرمی سینه مرغ بدون پوست ۱۷ هزار و ۹۰۰ تومان، مغز ران ۱۸۰۰ گرمی ۱۸ هزار و ۶۰۰ تومان، فیله ساده ۹۰۰ گرمی ۱۷ هزار و ۷۰۰ تومان، چرخکرده سینه و ران بدون پوست و استخوان ۶۸۰۰ تومان، ران و سینه ۱۸۰۰ گرمی ۱۷ هزار تومان، جوجه کباب بی استخوان ۹۰۰ گرمی ۱۵ هزار و ۸۰۰ تومان، بازوی مرغ ۱۲ هزار و ۵۰۰ تومان و بال مرغ ۱۱ هزار تومان است.

همچنین قیمت هر بسته ۶ عددی تخم مرغ ۲۸۰۰ تومان، ۹ عددی ۴۲۰۰ تومان، ۱۵عددی ۶۹۵۰ تومان، ۲۴عددی ۹۰۰۰ تومان، ۳۰ عددی ۱۰ هزار و ۳۰۰ تومان و ۲۰ عددی ۷۵۰۰ تومان است.

• لبنیات

قیمت کره ۱۰۰ گرمی ۲۳۰۰ تومان، شیر استریل ۱.۵لیتر ۲.۵درصد چربی ۴۲۰۰ تومان، شیر نایلونی ۱.۵درصد چربی ۱۳۵۰ تومان، ماست سون ۱۵۰۰ گرمی ۵ درصد چربی ۶۵۰۰ تومان، پنیر یواف ۱۰۰ گرمی ۱۱۰۰ تومان، پنیر خامه‌ای ۱۰۰ گرمی ۱۲۰۰ تومان، پنیر پاستوریزه فنا ۱۵درصد چربی ۳۶۰۰ تومان، پنیر پروبیوتیک ۴۰۰ گرمی ۴۶۰۰ تومان، پنیر پاستوریزه یواف ۴۰۰ گرمی ۴۲۰۰ تومان، پنیر کم نمک ۴۰۰ گرمی ۴۳۰۰ تومان و پنیر تازه محلی هر کیلوگرم ۲۸هزار و ۵۰۰ تومان است.

کشک شیشه‌ای ۵۰۰ گرم ۶هزار تومان، کشک سنتی ۲۵۰گرمی ۲۰۰۰ تومان است. همچنین خامه عسلی و خامه کاکائویی ۱۰۰ گرمی نیز ۱۱۰۰ تومان است.

• برنج

هر کیسه ده کیلویی برنج پرمحصول ۷۲هزار تومان، طارم دمسیاه ۵ کیلویی ۴۷هزار و ۵۰۰ تومان، طارم معطر ۱۰ کیلویی ۸۰ هزار و ۷۵۰ تومان، هاشمی درجه یک ۵ کیلویی ۴۷ هزار و ۵۰۰ تومان، شیرودی ۵ کیلویی ۳۷ هزار و ۵۰۰ تومان، علی کاظمی ۱۰ کیلویی ۷۹ هزار تومان، هندی سوپرباسماتی ۹ کیلویی ۴۸ هزار و ۵۰۰ تومان و رمضانی ۵ کیلویی ۳۶ هزار و ۹۰۰ تومان است.

هر بطری روغن مایع ۸۱۰گرمی آفتابگردان ۴۹۰۰ تومان، روغن کنجد یک لیتری۳۱ هزار و ۵۰۰ تومان، روغن سه لیتری ۱۶ هزار و ۱۰۰ تومان، روغن ذرت ۱۶۵۰ گرمی ۱۸ هزار و ۴۵۰ تومان، روغن سرخ کردنی ۹۰۰ گرمی ۴۴۹۰ تومان، روغن جیوانی یک کیلوگرمی ۲۴ هزار تومان است.

• حبوبات و رب گوجه فرنگی

قیمت هر بسته ۹۰۰ گرمی نخود ۴۲۰۰ تومان، لوبیا کشاورزی ۱۰ هزار و ۸۰۰ تومان، عدس ۹۵۰۰ تومان، لوبیا چیتی ۱۳ هزار و ۹۰۰ تومان، لپه ۷۸۵۰ تومان، لوبیا قرمز ۱۱ هزار و ۹۵۰ تومان و لپه باقلا ۱۰ هزار و ۹۰۰ تومان است. هر قوطی رب ۸۰۰ گرمی نیز ۵۶۰۰ تومان است.

• قند و شکر و خرما

قیمت هر بسته شکر ۹۰۰ گرمی ۲۴۰۰ تومان، شکر ۱۷۰۰ گرمی ۵۶۳۰ تومان و قند شکسته ۷۰۰ گرمی نیز ۳۰۰۰ تومان است. همچنین هر بسته خرما درجه یک نیز ۷۲۰۰ تومان و هر بسته خرما درجه دو نیز ۳۵۰۰ تومان است.

به هرحال، شاید قضاوت را نسبت به سخنان معاون اول رئیس‌جمهور باید به عهده مردم گذاشت.