فضاپيماي افقهاي نو ناسا (New Horizons) كه با ثبت اولين پرتره واضح و نزديك از پلوتو طي پرواز نزديكگذر يا پرواز از نزديك اين سيارك دوستداران فضا را شيفته و شگفتزده ساخت،نماي نزديك ديگري از سطح اين سياره كوتوله به ثبت رسانده كه در آن دشتي وسيع و بدون حفره با سني كمتر از 100 ميليون سال به چشم ميخورد.
ناسا احتمال ميدهد اين منطقه منجمد هنوز تحت تاثير فرايندهاي زمينساختي قرار داشتهباشد. در سامانه خورشيدي با قدمت 4.5 ميليارد سال، پلوتو كه در سال 2006 از سياره به سياره كوتوله تنزل رتبه يافت، نوزادي بيش نيست.
به گفته جف مور مدير تيم زمينشناسي، ژئوفيزيك و تصويربرداري افقهاي نو، وصف اين منطقه كار دشواري است. كشف چنين منطقه وسيع، بدون حفره و بسيار جوان روي پلوتو فراتر از تمامي انتظاراتي است كه از پرواز نزديكگذر پلوتو وجود داشتهاست. از آنجايي كه پلوتو در كمربند كويپر قرار گرفته، منطقهاي از فضا مملو از اجرام يخي، دانشمندان انتظار داشتند سطح پلوتو پوشيده از حفرههاي ناشي از برخورد اجرام كيهاني باشد.
اين سفر ده ساله و چند ميليارد كيلومتري از هر نظر فراتر از انتظارات و مملو از شگفتي بودهاست. سطح پلوتو كه تاكنون سطحي پرحفره و كهنسال متصور ميشد، سطحي پوشيده از دستهاي يخي، مناطق مسطح و همچنين ناهموار است. اين كوتوله همچنين داراي قلههايي بزرگ به نام قلههاي نورگي برخوردار است كه نام آن برگرفته از نام تنزينگ نورگي اولين انساني است كه قله اورست را فتح كردهاست.
وجود كوههاي بزرگ يخي پلوتو به معني وجود آب در اين جرم كيهاني نيز به شمار ميرود، پديدهاي كه دانشمندان از گذشته نسبت به آن ترديد داشتند اما هرگز امكان اثبات آن فراهم نشدهبود. به گفته دانشمندان پروژه افقهاي نو، شيب تند به آن معني است كه سنگهاي بستري كه اين كوهها را ايجاد كردهآند بايد از آب منجمد ساخته شدهباشند، از اين رو ميتوان با اطمينان كامل گفت پلوتو داراي حجم عظيمي از آب است. اطلاعات گردآوري شده توسط افقهاي نو ميتواند وجود آب در پلوتو را با قاطعيت تاييد كند اما تجزيه و تحليل اين اطلاعات به 16 ماه زمان نياز خواهدداشت.
ناسا همچنين تصويري جديد و كامل از قمر كارون پلوتو منتشر كردهاست. پيش از پرواز نزديكگذر افقهاي نو دانشمندان اين قمر را جرمي كهنسال و مملو از ناهمواري متصور ميشدند. اما تصاوير جديد جهاني را نمايش ميدهد با درههايي عميق، فرورفتگيها، صخرههاي سنگي و مناطقي تاريك كه هنوز براي انسان مرموز و ناشناخته هستند.
پلوتو در كنار كارون از چهار قمر ديگر به نامهاي استيكس، نيكس، كربروز و هايدرا برخوردار است كه افقهاي نو تنها توانسته تصويري ناواضح از هايدرا به ثبت برساند. پيش از پرواز افقهاي نو از نزديكي پلوتو، اين فضاپيما تصويري از پلوتو به ثبت رسانيد كه منطقهاي قلبي شكل روي آن ديده ميشود. اين منطقه به احترام كلايد تامبا، مردي كه در سال 1930 پلوتو را كشف كرد، منطقه تامبا نامگذاري شدهاست.
افقهاي نو در ژانويه سال 2006 و پيش از آغاز مناقشات درباره سياره بودن يا سياره نبودن پلوتو، پرواز خود را آغاز كرد. در آگوست همان سال اتحاديه بينالمللي نجوم اعلام كرد پلوتو ديگر سياره نيست و تنها يك سياره كوتوله است. با اينهمه بسياري از دانشمندان همچنان با نظر اتحاديه بينالمللي نجوم مخالفند و معتقدند هيچ نام ديگري به جز سياره نميتوان روي اين جرم گذاشت.
نظر شما