به گزارش ايرنا، در مناطق خشک و نیمه خشکی مانند ایران به دلیل نبود تطابق میان ماه‌های بارندگی، مصرف بی‌رویه آب و تغییرات سالانه آبدهی رودخانه‌ها، مسئولان برای جبران کمبود آب روش‌های مختلفی در پیش می‌گیرند که یکی از آنها انتقال آب بین حوضه‌ای است.
بر اساس گزارش موسسه جهانی منابع (World resources) ایران از جمله کشورهایی است که به لحاظ شاخص منابع آب، در زمره مناطق آسیب‌پذیر قرار دارد و بخش‌های زیادی از آن دچار بحران کم‌آبی است از این رو مدیریت منابع آبی کاری ارزشمند است که باید با جدیت انجام شود.
اما در چند سال گذشته که کشور دچار تنش‌های آبی شده راهکار انتقال آب بین حوضه‌ای بسیار پررنگ شده است که این روش مخالفان و موافقان زیادی دارد.
پروین فرشچی معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست در این باره گفت: این سازمان به طور کلی با اجرای طرح‌های انتقال آب بین حوضه‌ای مخالف است و از آن به عنوان آخرین و بدترین راهکار یاد می‌کند.
وی افزود: طرح انتقال، مسایل محیط زیستی زیادی از جمله از بین رفتن جنگل‌های مسیر انتقال، بالا رفتن شوری منطقه و دما را به همراه دارد که طبیعتا با اجرای آن مخالف هستیم.
فرشچی گفت: كشورهایی هستند که این طرح را انجام داده‌اند و استفاده از تجربه آنها باعث شد تا به این نتیجه برسیم که نباید طرح‌های انتقال بین حوضه‌ای انجام شود.
همچنین محمد درویش مدیر کل دفتر آموزش و مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست در این باره گفت: انتقال آب بین حوضه‌ای در حوزه‌های مختلفی به کشور ضرر می‌زند که مهم‌ترین آن به هم زدن نظام هیدرولوژیکی کشور است که حاصل آن تشدید خشک شدن تالاب‌ها، خشک شدن بسیاری از جلگه‌های حاصلخیز در سراسر کشور از جمله میناب، خوزستان و بختگان و از بین رفتن بسیاری از رویشگاه‌های جنگلی و عرصه‌های مرتعی است.
وی افزود: عملیات حاصل از انتقال آب بین حوضه‌ای منجر به تشدید نرخ فرسایش خاک نیز می‌شود که قطعا ادامه این روند خسارات جبران‌ناپذیری به محیط زیست کشور وارد خواهد کرد.
درویش تاکید کرد: مردم منطقه دریاچه ارومیه اعتقاد دارند نتیجه این طرح‌های متعدد مانند سدسازی و انتقال آب یعنی تفکرات سازه‌ای باعث خشک شدن دریاچه ارومیه شده است.
درویش ادامه داد: احداث سد کرخه موجب نابودی هورالعظیم شد و معیشت مردم منطقه را تحت تاثیر قرار داده است زیرا دیگر صیادی وجود ندارد و هنر حصیربافی از بین رفته است.
مدیر کل دفتر آموزش و مشارکت‌های مردم سازمان حفاظت محیط زیست افزود: حال این سوال پیش می‌آید که آیا گزینه به مراتب کم خطرتر، ارزان‌تر و خردمندانه‌تری که جایگزین طرح‌های انتقال آب بین حوضه‌ای و سدسازی برای برطرف کردن کابوس تامین آب شرب وجود نداشت؟ که قطعا وجود داشته است.
وی افزود: می‌توانستیم با استفاده از روش بازچرخانی آب، مدیریت مصرف منابع، استفاده از عملیات آبخیزداری و به کارگیری آب شیرین‌کن‌ها به خصوص آب شیرین‌کن‌های خورشیدی مشکل تامین آب شرب را حل کنیم.
عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع اظهار کرد: به نظر می‌رسد اگر چیدمان توسعه بر اساس مزیت‌های نسبی طراحی شود قطعا بسیاری از مشکلات برطرف می‌شود به عنوان مثال در اصفهان مزیت نسبی تقویت زیرساخت‌های توریسم فرهنگی، تاریخی، علمی و رفتن به سمت صنایع‌های تک است بر این اساس وابستگی معیشتی اصفهان به آب و خاک کم می‌شود و نیازی نیست که صنایع پرمصرفی مانند فولاد، سیمان و پتروشیمی در اصفهان مستقر و کشاورزی ناپایدار توسعه یابد.
وی ادامه داد: در این صورت اگر باز هم مشکل کمبود آب شرب وجود داشت می‌توان از طریق آب شیرین‌کن‌های خورشیدی آن را برطرف کرد.
درویش گفت: زمانی که توانستیم در شرایط تحریم کامل کیک زرد تولید کنیم قطعا می‌توانیم فناوری آب شیرین‌کن‌ها را نیز ارتقا دهیم تا کم‌ترین آسیب را به محیط زیست وارد کنند.
وی افزود: اکنون کشورهای حاشیه جنوب خلیج فارس مانند امارات، کویت، قطر، بحرین و عربستان سالانه 10 میلیارد متر مکعب آب را شیرین و استفاده می‌کنند در حالی که تمام آب مورد نیاز 78 میلیون ایرانی الان فقط 8 میلیون متر مکعب است پس به راحتی می‌توان این منابع را تامین کرد.
درویش تاکید کرد: اگر به سمت استفاده از آب شیرین‌کن‌ها برویم یعنی قدرت پایشگری سازمان حفاظت محیط زیست را افزایش داده‌ایم تا دیگر اجازه ندهیم پساب‌ها و شیرابه‌ها وارد خلیج فارس، دریای عمان و خزر شود.
وی ادامه داد: نتیجه کار این می‌شود که تنوع زیستی در این محیط‌ها بهتر خواهد شد، کیفیت غذای حاصل از دریاها بالا می‌رود، درآمد صیادی افزایش می‌یابد و در نهایت ایرانیان یک منبع غذایی سالم خواهند داشت در نتیجه فشار برای تامین گوشت قرمز کاهش می‌یابد.
درویش گفت: تولید یک کیلو گوشت قرمز به طور متوسط 15 هزار لیتر آب مصرف می‌کند و موجب تخریب جنگل‌ها و مراتع، تشدید چشمه‌های تولید گرد و غبار و انتشار بی‌امان گازهای گلخانه‌ای می‌شود.
وی تاکید کرد: قطعا با چنین تغییری در مسیر رژیم غذایی ایرانیان وضعیت به مراتب بهتری ایجاد می‌شود و مهم‌تر این که مواد غذایی ناسالمی که اکنون وجود دارد و سبب شده سالانه 10 هزار و 200 میلیارد تومان بابت خرید داروهای ضد سرطان هزینه شود، کاهش می‌یابد.
نظر شما