نجات تپه تاریخی فرخ‌آباد از نابودی

رضا خلج سرپرست هیأت گمانه‌زنی تعیین حریم و پیشنهاد عرصه تپه فرخ‌آباد این مطلب را در نشست گزارش به همکار که با همت پژوهشکده باستان‌شناسی در محل پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری برگزار شد مطرح کرد.

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، او افزود: نام دیگر این تپه، غلامعلی تپه است که در سال   1390 با شماره 30420 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

خلج گفت: تخریب، تسطیح، تصرف بخش‌هایی از تپه فرخ آباد توسط مالکین و کشاورزان، تعیین تکلیف اراضی اطراف تپه برای ایجاد باغ، ویلا و تغییرکاربری اراضی پیرامونی تپه از یک طرف و شناخت ادوار فرهنگی و تاریخی تپه از طرف دیگر، برنامه گمانه‌زنی به منظور تعیین عرصه و پیشنهاد حریم تپه فرخ‌آباد را در دستور کار اداره کل میراث فرهنگی استان البرز قرار داد.

وی با اشاره به قرار گرفتن تپه فرخ‌آباد در میان باغ‌های کشاورزی و اراضی زراعی تصریح کرد که تقریبا بخش اعظمی از این تپه در سالهای گذشته خاکبرداری شده و خاک آن به زمین‌های کشاورزی انتقال یافته است.

این باستان‌شناس با اشاره به احاطه دامنه تپه توسط زمین‌های کشاورزی و باغ‌های میوه افزود: حفره‌های نسبتا عمیقی نیز به وسیله حفاران و قاچاقچیان در تپه ایجاد شده است.

او اظهار داشت: سطح تپه فرخ‌آباد از سالیان گذشته توسط اهالی و کم توجهی ارگانهای دولتی و غیر دولتی محل انباشت زباله شهری، نخاله‌های ساختمانی، پسماندهای صنعتی و تجاری شده است.

به گفته این باستان‌شناس عبور جاده خاکی از غرب و جاده آسفالته فرعی از جنوب تپه نیز باعث آسیب رساندن به محوطه، تخریب لایه‌ها و پنهان شدن آثار شده است.

خلج تنها بقایای معماری تپه فرخ‌آباد را دیواره‌ای در راستای شمال به جنوب با مصالح خشت و گل به ارتفاع 2 متر اعلام کرد که این تپه را به  2 قسمت شرقی و غربی تقسیم می‌کند.

او تصریح کرد که موقعیت قرارگیری تپه فرخ‌آباد در خارج از بافت مسکونی روستا و در میان باغات کشاورزی، احاطه اطراف تپه توسط زمین‌ها و باغ‌های کشاورزی، شخم زدن‌های مکرر سالیانه و زیر و رو کردن لایه‌های باستانی تپه، تسطیح و خاک‌برداری بخصوص در ضلع شمالی، انباشت زباله و کاشت درختان میوه باعث وارد آمدن آسیب‌های جدی به تپه شده است.

او همچنین هجوم مردم به دیوارکشی و تغییر کاربری اراضی اطراف بخصوص اضلاع جنوبی، شمالی و غربی و اخیرا شرقی را یکی دیگر از آسیب‌های جدی برای تپه عنوان کرد.

این باستان‌شناس اظهار داشت: بر اساس شیوه انتخابی، نخستین گمانه‌ها در امتداد جهت‌های اصلی جغرافیایی نزدیک به عرصه ظاهری تپه ایجاد و گمانه‌های بعدی با فواصل متفاوت مشخص شد به طوری که در پایان کار تعداد گمانه‌های کاوش شده مجموعا به 14 عدد رسید که نهایتا خطوط عرصه و حریم پیشنهادی بر اساس یافته‌های حاصل از گمانه‌های کاوش شده ترسیم شدند.

او با بیان اینکه بررسی‌ها نشان داد که این تپه به هزاره پنجم قبل از میلاد تعلق دارد تصریح کرد که در اغلب گمانه‌های ایجاد شده آثار تاریخی نظیر کوزه سفالی، کاسه سفالی، ابزار سنگی، گوی فلزی، تکه‌های جدا شده خشت، استخوان و... کشف شد که با مشاهده آنها کار را متوقف کردیم.

وی در پایان افزود: به لحاظ جغرافیایی روستای فرخ‌آباد جنوبی‌ترین روستای استان البرز با حدود 10 هزار جمعیت در مسیر جاده شهر ماهدشت و مرز بین شهرستان کرج و صفادشت از توابع استان البرز و در حوزه استحفاظی شهرستان فردیس واقع است.