پهپادها در خدمت مراقبت‌های بهداشتی

پهپادها یا روبات‌های پرنده بدون سرنشین که ممکن است از راه دور یا به‌طور خودکار کنترل شوند، دستورات پروازشان را از ترکیبی از نرم‌افزارها و سخت‌افزارهای درون خودشان دریافت می‌کنند و اندازه آن‌ها از  چند سانتی‌متر تا ده‌ها متر متفاوت است.

گرچه پهپادها در وهله اول براي مقاصد نظامي ساخته‌ شدند، اما اكنون به طور روزافزوني براي مقاصد صلح‌آميز هم به كار مي‌روند و ارائه مراقبت‌هاي بهداشتي مي‌تواند يكي از اين موارد باشد.

• سودمندي‌هاي پهپادها براي مراقبت بهداشتي

توزیع مراقبت‌های بهداشتی در سراسر جهان به‌طور کاملاً مشخصی نابرابر است. مناطق دورافتاده روستایی سهم منصفانه از منابع را دریافت نمی‌کنند. تلاش‌ها برای جذب متخصصان مراقبت‌های بهداشتی براي کار کردن در مناطق روستایی برای برطرف کردن این عدم تعادل فقط تا حد نسبی موفق بوده است. 

پیشرفت‌های تکنولوژیکي مي‌توانند آسان‌تر از را‌ه‌حل‌هاي ديگر مانند تغيير محل استقرار کارکنان مراقبت بهداشتی، براي رساندن مراقبت‌هاي بهداشتي به مناطق روستايي به كار روند.

یک مثال استفاده فزاینده از تکنولوژی‌های تشخیصی مانند آزمایش‌های مولکولی است. این تکنولوژی نه‌تنها برای تشخیص بلکه به‌عنوان راهنمایی برای گزینه‌های درمانی احتمالاً مؤثر به کار می‌روند.

در آزمایش برای تشخیص سل، یک آزمایش ساده بر اساس DNA هم تشخیص قطعی و هم مشخصات حساسیت میکروب به آنتی‌بیوتیک‌ها را فراهم می‌کند. به اين ترتيب نیاز بیمار  برای دیدن دکتر برای تشخیص بیماری پیش از اینکه درمان را بتوان شروع کرد، برطرف می‌‌شود و همچنین دیگر به امتحان کردن بی‌ثمر چند داروی درنهایت غیر مؤثر برای درمان بیماران نیازی نخواهد بود.

ایجاد شبکه‌های تلفن‌های همراه به‌طور قابل‌توجهی به انتقال نتایج از آزمایشگاه به درمانگاه کمک کرده است. اما واضح است که از آن‌ها نمی‌توان برای انتقال فیزیکی نمونه‌ها استفاده کرد.

پهپادها بالقوه راه‌حلی برای این مشکل لجستیک هستند. یک سرویس پهپاد برای انتقال محموله‌ها می‌تواند برای حمایت از مناطق دورافتاده با ملزومات پزشکی مانند مواد لازم برای آزمایش کردن در "نقطه مراقبت" (point-of-care testing) و مواد درمانی شامل داروها، خون، سرم و واکسن هم به کار گرفته شود.

 چندین بررسی انجام شده در آفريقاي جنوبي نشان داده‌اند که نمونه‌های DNA خلط احتمالاً محموله ایدئال برای پهپادهای حامل هستند. علت این است که این نمونه‌ها سبک‌وزن هستند، فضای بسیاری اندکی را اشغال می‌کنند و ارزش تجاری هم ندارند. به‌این‌ترتیب هدفی برای سارقان احتمالی نخواهند بود.

همچنین پهپادها وسایل ضروری در وضعيت‌هاي بحرانی بهداشتي مانند موارد شیوع بیماری‌های واگیردار هستند و به‌آسانی می‌توان آن‌ها را ضدعفونی کرد و از مواد خطرناک زیستی زدود. DNA همچنین آن‌قدر قوي است كه مقابل تجزیه شدن به‌وسیله روش‌های شیمیایی یا فیزیکی که مواد آسیب‌رسان را غیرفعال می‌کنند، مقاومت مي‌کند.

• برتري پهپادها نسبت به ساير روش‌‌ها

دو جایگزین برای پهپادها وجود دارند: امکانات حمل‌ونقل از راه زمین به شکل موتورسیکلت یا ماشین و امکانات حمل‌ونقل از راه هوا مانند بالگردها.

انتقال به‌وسیله بالگرد بسیار گران‌قیمت و خطرناک است و حمل‌ونقل زمینی نیز به وضعیت جاده‌ها بستگی دارد که اغلب در کشورهای درحال‌توسعه عبور از آنها با دشواري‌هايي مواجه است.

یک جایگزین مفهومی برای مشکل لجستیک ايجاد مراکز آزمایش نقطه مراقبت (point of care) يا به‌اصطلاح نزدیک بیمار است. در اين شيوه تجهیزات برای انجام آزمایش در خود درمانگاه روستایی قرار داده و به کار گرفته می‌شود. اما به‌کارگیری این شیوه گران‌قیمت و اجرایی کردن آن مشکل است.

• چالش‌هاي قانوني استفاده از پهپاد

نخستین چالش ایجاد یک چارچوب قانون‌گذاری است که به سازمان‌هاي ناظر بر هواپيمايي داخلي در كشورها  امكان دهد تا به انتقال محموله‌ها به‌وسیله پهپادها را مجوز بدهند. چالش دوم جذب و تعلیم اُپراتورهای مناسب برای پهپادها ترجیحاً از اجتماعات محلی است.

البته در شرابط كنوني شايد بتوان سازمان‌هاي هواپیمایی کشوری را قانع كرد تا برای موارد کاملاً ضروری، به‌خصوص اگر خطرات اندک باشند، استثنائاتی در مقرراتشان قائل شوند. در مورد پهپادهای منتقل‌کننده نمونه‌های فوق‌العاده سبک DNA در مناطق دورافتاده روستایی که تراکم جمعیت کم و حجم ترافیک هوایی و زمینی پایینی دارند، این خطرات بسیار اندک هستند.

از طرف ديگر مقامات هواپیمایی کشوری در کشورهای توسعه‌یافته در حال اعمال محدودیت‌های قانونی سختی بر پهپادها هستند. این مقررات برای کاهش خطر سوانح و جلوگیری از استفاده از پهپادها برای مقاصد شرورانه است.

پهپادها در این کشورها عمدتاً برای مقاصد نظامی استفاده می‌شوند. اما نمونه‌های بسیاری از پهپادهای انتقال‌دهنده محموله غیرنظامی هم وجود دارند که برای مقاصد گوناگونی مانند نظارت، عکس‌برداری هوایی، کشاورزی، پایش از راه دور، پیشگیری از جرائم، کارکردهای پزشکی و سایر اهداف به کار می‌روند.

کشورهای درحال‌توسعه نیاز بیشتری به پهپادها به‌عنوان وسایلی عملی برای دور زدن کمبودهای زیرساختی‌شان دارند. این کار شکاف میان کشورهای توسعه‌یافته و درحال‌توسعه را کمتر خواهد کرد

منبع: Quartz