گاهي مادرهايي كه از بدغذايي بچه‌هاي خود شاكي هستند، از اين بابت بيش از حد نگران مي‌شوند. در اين ميان بعضي از والدين به انواع شيوه‌ها و روش‌ها متوسل مي‌شوند كه كودك‌شان چند لقمه يا چند قاشق بيشتر غذا بخورد كه بيشتر روش‌هاي به‌كار گرفته شده هم معمولا غلط است. مواجهه با يك كودك بدغذا يك هنر زمانبر است كه مي‌تواند به كمك روش‌هاي تدريجي تغيير عادت اصلاح شود.
- همه بنيان‌هاي خوش غذايي
تربيت در تمام ابعاد خود (جسمي و روحي) بايد تدريجي باشد و علاوه بر امروز به آنچه براي هميشه به بچه‌ها ياد مي‌دهد توجه كند. براي مثال با وجود نخستين تلاش‌هاي والدين براي منظم غذا خوردن بچه‌ها در حدود 2 سالگي اما ريخت و پاش‌هاي اين دوران اتفاق خواهد افتاد و آنچه مهم است كمك به ايجاد عادت‌هاي ريشه‌اي در غذا خوردن است. پايه‌ريزي عادت‌هاي غذايي درست يعني آموزش گام به گام كه اگر همه اثراتش را امروز نشان شما ندهد در آينده بچه‌ها اثر‌گذار خواهد بود. براي تربيت غذايي بلندمدت بچه‌ها اين پيشنهادها را به‌كار بگيريد:
1- تلاشي كه براي خودت هست باج ندارد: تعداد زيادي از والدين بچه‌ها وقتي مي‌خواهند از 6ماهگي به بعد به بچه‌ها غذا بدهند از انواع شعرخواندن‌ها، التماس، به وجد آمدن يا عصباني شدن، جايزه دادن و... استفاده مي‌كنند و معني اين كارها يعني به‌خاطر من غذا بخور. فكر نكنيد اين حرف عجيبي است. شما مجبوريد كه اين كار را بكنيد.اگر در ابتداي راه هستيد فقط با يك قيافه آرام و خوشحال و رفتاري صبورانه به بچه‌ها غذا بدهيد اما اگر فرزندتان به 2 سالگي يا... رسيده است به مرور زمان اين عادت‌ها را كنار بگذاريد تا او هم خوردن يا نخوردن غذا را ابزار جلب توجه، اذيت كردن شما يا تحت‌تأثير قرار گرفتن‌تان نكند. ايجاد اين عادت پايه، انگيزه‌هاي دروني را براي بچه‌ها ايجاد مي‌كند. اگر نمودار رشد كودك‌تان متعادل است كه منتظر تقاضاي او براي غذا دادن باشيد اما اگر براي رشد جسمي به كمك نياز دارد در زمان‌هاي آرامش و خوشحالي او، غيراز اوقات خواب و با روش‌هاي انگيزشي به او غذا بدهيد.
2- او را يك انسان بدانيد: فرزند شما فردي به غيراز شماست كه با ويژگي‌ها و رسالت جديدي به اين دنيا آمده پس نبايد به اجبار دنبال علاقه‌ها و رؤياهاي خودتان در او باشيد.حتي در غذا خوردن، نوع و مقدار غذاي اين كودك مي‌تواند آنطور كه شما مي‌خواهيد نباشد و اين اتفاق بدي نيست. افراد بزرگسالي كه در جامعه هويت دم‌دمي مزاج دارند، مستقل نيستند، قدرت نه گفتن و انتخاب ندارند همين افرادي هستند كه به آنها ياد داده شده بدون فكر و انتخاب آن چيزي باش كه منِِ مادر يا پدر هستم. به مزاج بچه‌ها و مواد غذايي كه دوست ندارند احترام بگذاريد اما اگر غذاي مورد نظر شماغذايي است كه حتما بايد كودك آن را بخورد، خلاقانه نوع طبخ آن را تغيير بدهيد يا بعد از يك فاصله زماني به او بدهيد. گاهي دغدغه خوش غذايي و انرژي بالايي كه والدين صرف رشد جسمي بچه‌هايشان مي‌كنند، باورهاي آنان را راضي مي‌كند كه خيلي تلاش مي‌كنند و همه تلاشي كه بايد براي رشد بچه‌ها انجام بدهند همين است. اين حق انتخاب دادن انگيزه غذا خوردن ايجاد مي‌كند اما تعداد غذاها را زياد نكنيد.حتي مي‌توانيد نحوه تزيين و طبخ را به چندشكل ارائه كنيد.
3- از اينجا نظم را به او بياموزيد: نظم، نوعي موفقيت در توان كنترل خود است پس اجازه دهيد بچه‌ها طعم موفقيت را بچشند. ساعات مشخصي را براي غذا خوردن بچه‌ها تعيين كنيد. ظرف‌هاي غذاي كوچك و زود تمام شدن آن خيلي براي بچه‌ها جذاب و موفقيت‌آميز است. ممكن است كودك نوپاي شما غذا را به زمين بريزد. مي‌توانيد از يك سفره تميز و كوچك براي او استفاده كنيد كه غذاي داخل سفره هم قابل خوردن باشد. به‌عنوان يك بازي از فرزندتان در هر سني كه هست بخواهيد بعد از غذا، سفره‌اش را پاك كند تا به مرور نامرتب كردن اين سفره برايش بدجلوه كند. آماده شدن براي غذاخوردن از نخستين ماه‌ها مي‌تواند با استفاده از پيش‌بند و حتي گفتن بسم‌الله زمينه انجام نظم رفتاري و رواني غذاخوردن را در بچه‌ها پايه‌گذاري كند.
- فاجعه در حال اتفاق است؟
بسياري از بچه‌هايي كه ذائقه غذايي سختي دارند، پدر و مادرهايي دارند كه در كودكي بدغذا بوده‌اند اما امروز بزرگ شده‌اند. اين يعني اغلب كودكان دوره‌هايي از بي‌اشتهايي را گذرانده‌اند يا خواهند گذراند اما روزي مي‌رسد كه حتي به رژيم گرفتن هم فكر مي‌كنند. اينكه شما وسواس غذا دادن به كودك‌تان را به يك برنامه‌ريزي جذاب و مورد نياز كودك تبديل كنيد بهترين كاري است كه مي‌توانيد انجام بدهيد. نمي‌شود بدغذايي بچه‌ها را ناديده گرفت اما صرف زمان براي دوستي با بچه‌ها و رشد ساير ابعاد شخصيت بچه‌ها هم مهم است و گاهي رفتارهاي تند و اجبارهاي والدين به كودك براي غذا خوردن، آنها را به يك كودك پرخاشگر در همه عمر تبديل مي‌كند.
- چرا حاضر به غذا خوردن نيست؟
بعضي از بچه‌ها سرشت و وراثت از قبل تعيين شده‌اي دارند كه ميل به بعضي غذاها را در آنها از ديگران متفاوت مي‌كند اما تلاش شما در طول زمان مي‌تواند شرايط اين بچه‌ها را بهتر كند. با وجود اين، معيار سيري و گرسنگي را بزرگترها تعيين نمي‌كنند. بعد از اينكه مطمئن شديد دلواپسي شما از گرسنگي فرزندتان واقعيت دارد اين حدس‌ها را در مورد فرزندتان بررسي كنيد: انواع طعم و بوي غذاها را امتحان كنيد ممكن است قدرت چشايي فرزندتان خيلي قوي و اندك بويي او را آزار دهد، روش‌هاي اجباري و تحميلي ممكن است كودك را لجباز و از غذا خوردن منصرف كند، اگر وقت بازي او را به رسميت نشناسيد احتمالا او غذا را يك مزاحم مي‌داند، نزديك بودن دفعات غذا دادن، حضور همه مواد غذايي در سوپ و... مي‌تواند علت عدم‌تمايل كودك شما به غذاخوردن باشد.
- پيشنهادهاي اشتهاآور
اگر كاري كنيد كه بچه‌ها در هر سني خواهش كنند كه مقداري از يك خوراكي را به آنها بدهيد موفق شده‌ايد تا اشتهاي آنها را تحريك كنيد. مثلا يك سفره كه تاكيد شود از غذاي آن تا نگفتم، تا پدر و مهمان‌ها نيامدند استفاده نكن خيلي جذاب‌تر از سفره‌اي است كه كنارش با التماس بنشينيد و خواهش كنيد از كودك‌تان كه بيا غذا بخور.
گاهي بچه‌ها غذا نمي‌خواهند چون انرژي بيشتري لازم ندارند، پس كمك كنيد كه به‌وسيله بازي و ورزش، ميل به غذاي بيشتري پيدا كنند.
صحنه قاشق به‌دست مراقب بچه‌ها بودن شما، ميل به غذا خوردن را در بچه‌ها كم مي‌كند. به جاي اين رفتار براي كودكي كه ذائقه غذايي سختي دارد از ميان وعده‌ها استفاده نكنيد تا اشتهايش را تحريك كنيد. غذا‌هاي مقوي و كم حجم تهيه كنيد تا زياد وقت بازي بچه‌ها گرفته نشود.
غذا خوردن را به نوعي بازي تبديل كنيد. براي مثال قاشق پلاستيكي مخصوص غذا خوردن مي‌تواند اسباب‌بازي خوب و جذابي براي بچه‌هاي 7 ماهه باشد. چنين خاطرات خوبي از غذا خوردن مي‌تواند مثل مسابقه دادن براي غذاخوري اشتهاآور باشد. اما هيچ وقت براي غذاخوردن جايزه ندهيد يا به ازاي غذا خوردن از خوراكي كه براي فرزندتان ممنوع كرده بوديد جايزه نگذاريد.
اسم رزاق خداوند را به غذاي فرزندتان زمزمه كنيد تا اثر رشدي بيشتري پيدا كند. ذكر «يا رازق طفل الصغير» هم براي مادران شيرده ان‌شاءالله مناسب است.
كودكاني كه در خانواده چند فرزندي هستند يا در نزديكي، كودكان هم سن ديگري دارند كمتر با مشكل بدغذايي روبه‌رو مي‌شوند.اين قاعده روش خوبي براي اصلاح ذائقه بچه‌هاست كه به سبك زندگي خانواده‌ها بستگي دارد.
يك توصيه تربيتي مي‌گويد «از آنجا شروع كن كه او هست و به آنجا برسان كه مي‌خواهي» بدغذايي گله خانواده‌ها در تمام گروه‌هاي سني است.اگر فرزند شما به سني رسيده است كه به فست‌فود‌ها بيشتر علاقه نشان مي‌دهد مي‌توانيد با صرف خلاقيت مثلا از مواد غذايي كه او علاقه ندارد در شكل‌هاي مختلف در همان غذاي مورد علاقه او استفاده كنيد.
فرزندتان را در تهيه غذا شريك كنيد تا رغبت بيشتري هم به خوردن غذا پيدا كند.
- بي اشتهايي كي شروع و تمام مي‌شود؟
كودكان هم مانند بزرگترها اشتهاي پر فراز و نشيبي دارند و بيماري، بي‌حوصله بودن و غم، اشتهاي آنها را كم مي‌كند. با اين حال از حدود 4 ماهگي نخستين گروه بچه‌ها ممكن است به بي‌اشتهايي دچار شوند. سن ديگر بي‌اشتهايي مي‌تواند حدود 9ماهگي باشد كه بچه‌ها با محيط ارتباط برقرار مي‌كنند و آرام نگه‌داشتن آنها براي نخستين بار سخت مي‌شود. دوره بعد در بي‌اشتهايي حدود 18ماهگي است كه نخستين تمايلات استقلال‌طلبي بچه‌ها رشد مي‌كند و مي‌خواهد خودش غذا بخورد اما توانايي اين كار را ندارد و نمود‌هايي از لجبازي در رفتار او رخ مي‌دهد. حدود 20 ماهگي وابستگي‌هايي براي بچه‌ها پيش مي‌آيد كه مثلا فقط در يك بشقاب غذا مي‌خورد، خوراكي‌ها را مال من و مال تو مي‌كند و بازي بيشتري را حتي در زمان غذا خوردن طلب مي‌كند.اما اغلب بچه‌ها از حدود 3سالگي روند رو به بهبود را با سرعت‌هاي مختلف خواهند داشت. دانستن اين فراز و فرود شما را از وضعيت عادي فرزندتان آگاه مي‌كند و با روش‌هاي آگاهانه مي‌توانيد به استقبال واكنش بچه‌ها برويد.
نظر شما