حرف كه مي‌زدند پاي حرفشان مي‌ايستادند و همين بود كه ضمانت و اعتبارشان تاري از سبيلشان بود و كلامي كه از دهانشان در مي‌آمد. مثل امروز نبود كه هزار جور چك و سفته رد و بدل مي‌شود و باز هم خيال‌ها ناراحت است. ايراد از نسل است يا شرايط روزگار، به هر حال اين روزها هر كدام از ما ممكن است قولي بدهيم كه نتوانيم بر سر آن بمانيم، عهدي كنيم كه وفاي به آن برايمان مقدور نباشد و حرفي بزنيم كه نتوانيم انجامش دهيم. در اينگونه مواقع اما خيلي مهم است كه بلد باشيم چگونه با طرف مقابل‌مان برخورد كنيم كه هم خودمان كمتر آسيب ببينيم و هم او را كمتر آزار دهيم. راهكارهاي اين مطلب به شما كمك مي‌كند كه هنگام خلف‌وعده و بدقولي با اطرافيان‌تان كمتر آسيب ببينيد و كمتر هم به طرف مقابل‌تان آسيب برسانيد.
- با خودتان رو راست باشيد
شما به هر دليلي نتوانسته‌ايد بر سر قول خود بمانيد يا كاري را كه قولش را به ديگران داده‌ايد انجام نداده‌ايد؛ مثلا ممكن است وعده بازگرداندن پولي را به كسي داده باشيد اما حالا در تاريخ موعود نتوانسته باشيد اين پول را آماده كنيد يا ممكن است مثلا به برادر يا همكارتان قول داده باشيد كه كاري را براي او انجام دهيد و حالا به هر دليلي آن كار را انجام نداده‌ايد يا فراموش كرده‌ايد. در چنين مواقعي نخستين و مهم‌ترين نكته‌اي كه وجود دارد اين است كه شما با خودتان روراست باشيد و بپذيريد كه كوتاهي كرده‌ايد و با اين مسئله -يعني عدم عمل به وعده‌تان- روبه‌رو شويد. روبه‌رو شدن با اين مسئله يعني اينكه شما مسئوليت كار خود را قبول كنيد و آماده مواجه شدن با تبعات آن باشيد. البته مي‌توانيد كارهايي بكنيد كه اين تبعات كمتر شوند و هم شما آسيب كمتري ببينيد و هم طرف مقابل‌تان بهتر با اين مسئله كنار بيايد ولي بدترين كار ممكن اين است كه به‌دنبال فرار باشيد يا در ذهن خود هزار و يك دليل جور واجور براي بدقولي و خلف وعده‌تان رديف كنيد. پس لطفا در نخستين گام، كوتاهي، كم‌كاري و تقصير خودتان را بپذيريد تا به سراغ گام بعدي برويم.
- اگر مشكل در كوتاه‌مدت حل مي‌شود
فرض كنيد امروز روز موعود قرار شما با طرف مقابل‌تان است و ممكن است در مدت كوتاهي (چند ساعت تا يكي‌دو روز) امكان انجام وعده براي شما فراهم شود؛ يعني مثلا پولي به دست‌تان برسد كه بتوانيد قرض خود را ادا كنيد يا كاري را كه برعهده گرفته بوده‌ايد به سرانجام برسانيد. حتما كمي قبل از موعد مقرر به او خبر بدهيد كه با مشكل مواجه شده‌ايد و در زمان كوتاهي به قولتان عمل خواهيد كرد. سعي كنيد اين زمان را دقيقا به او اعلام كنيد كه او هم بتواند براي خودش برنامه‌ريزي كند. يادتان باشد كه شما قولي داده‌ايد و وفاي به عهد از نشانه‌هاي مومنان است و خلف وعده از نشانه‌هاي منافقان. پس حتما يادتان باشد كه براي همين تاخير كوتاه هم بايد عذر خواهي كنيد. اما اگر قبل از اطلاع رساني توسط شما، او با شما تماس گرفت و يا در محلي با شما روبه‌رو شد تحت هيچ شرايطي فرار نكنيد و مثلا تماس را بي‌پاسخ نگذاريد، اين كار باعث مي‌شود او علاوه بر اينكه از بدقولي شما ناراحت است، از عدم‌پاسخگويي و بي‌مسئوليتي شما هم دلگير شود و مشكلات مضاعف شود. پس حتما تلفن و پيامك يا ديدار با فرد مقابل را پاسخ دهيد.
- اگر مشكل در كوتاه‌مدت حل نمي‌شود
به هر دليلي شما نمي‌توانيد به قولتان وفا كنيد و احتمال حل شدن مشكل هم در كوتاه‌مدت وجود ندارد. در چنين موقعيتي بهترين كاري كه شما مي‌توانيد بكنيد، پيش‌دستي در برقراري ارتباط با طرف مقابل‌تان است. در نخستين فرصت و پيش از آنكه او با شما تماس بگيرد يا با شما روبه‌رو شود، به سراغش برويد يا با او تماس بگيريد. البته در اين مورد خاص به دلايل مختلف، تماس گرفتن يا نوشتن يك پيامك بلند بالا بر ديدار حضوري ارجحيت دارد. اين پيش‌دستي شما در پاسخگويي به طرف مقابل اولا اين پيام را به او مخابره مي‌كند كه شما در قبال مشكلي كه پيش آمده پاسخگو و مسئوليت‌پذير هستيد و بي‌خيال و لاابالي با مسئله برخورد نكرده‌ايد و ثانيا از عصبانيت و دلخوري او پيشاپيش جلوگيري مي‌كند؛ يعني شما در شرايطي آرام و منطقي و قبل از اينكه طرف مقابل‌تان به نقطه جوش خود نزديك شود با او روبه‌رو مي‌شويد و دلايل‌تان را به اطلاع او مي‌رسانيد. چنين شرايطي تا حد زيادي به شما در اقناع فرد روبه‌روي‌تان كمك مي‌كند.
- هنگام روبه‌رو شدن چطور رفتار كنيم؟
هنگام روبه‌رو شدن با فرد مورد نظر دلايل اينكه نتوانسته‌ايد به قولتان عمل كنيد را صادقانه مطرح كنيد. اين دلايل ممكن است ناشي از كوتاهي شما يا عوامل بيروني باشد. اما به هر صورت شما بايد ضمن گفتن دلايل، كوتاهي و مسئوليت خود را هم بپذيريد و از اين بابت از طرف مقابل عذرخواهي كنيد. براي مثال درنظر بگيريد كه شما قرار بوده از يكي از دوستان‌تان مبلغي را كه طلبكار بوده‌ايد بگيريد و در تاريخ مشخصي به دوست ديگري كه از او قرض گرفته بوديد برگردانيد، حالا به هر دليلي دوست اولي مبلغ طلب شما را پرداخت نكرده، هنگام توضيح و توجيه عدم‌بازپرداخت قرض‌تان به دوست دومي در عين حال كه به نگرفتن پول از دوست‌تان اشاره مي‌كنيد بايد به اين نكته هم اشاره كنيد كه «البته كوتاهي از من بوده و من بايد از منبع ديگري بدهي تو را پرداخت مي‌كردم و متوجهم كه بدقولي من باعث مشكلاتي براي تو شده ولي متأسفانه تلاش‌هايم بي‌ثمر بوده و نتوانستم پول شما را جور كنم». اين جملات به فرد روبه‌روي شما اين پيام را مي‌رساند كه شما به‌دنبال فرافكني و دليل تراشي نيستيد و مسئوليت و كوتاهي خود را قبول داريد و ناخودآگاه او را آرام كرده و با شما همراه مي‌كند.
- چطور براي جبران وعده بدهيم؟
فرض مي‌كنيم شما در مرحله اول كار موفق بوده‌ايد و با دلايل و عذرخواهي و رفتار مسئولانه خود طرف مقابل‌تان را قانع كرده‌ايد كه مدتي براي رسيدن به مقصودش و عمل كردن شما به وعده‌تان صبر كند. حالا زمان حساسي است؛ زماني كه او منتظر است تا يك تاريخ و وعده مشخص را از دهان شما بشنود. در اين لحظه حساس شما هم ممكن است براي رهايي از فشاري كه تحت آن قرار داريد وعده بي‌حساب ديگري بدهيد و بار ديگر خود را در مخمصه بيندازيد. دقت كنيد كه در اين موقعيت شما بايد بسيار محتاطانه و با دقت صحبت كنيد. اگر مطمئنيد كه در يك زمان مشخص مي‌توانيد به وعده خود عمل كنيد، مدتي را هم با درنظر گرفتن مشكلات احتمالي به آن اضافه كنيد و به طرف مقابل‌تان بگوييد. اما اگر مطمئن نيستيد و مي‌ترسيد كه باز بدقول شويد به هيچ‌وجه تاريخ و زمان مشخص نكنيد. به فرد مورد نظرتان بگوييد:«من بسيار متأسفم كه اين را مي‌گويم اما در واقع من براي اينكه دوباره شرمنده شما نشوم و بدقول نشوم، نمي‌توانم زمان مشخصي را به شما قول بدهم و مثلا فلان مقدار زمان مي‌خواهم تا بتوانم زمان دقيقي را به شما بدهم». هرچند ممكن است در اين موقعيت طرف مقابل‌تان كمي ناراحت شود اما قطعا اين ناراحتي كمتر از بدقولي دوباره شما و قرار گرفتن دوباره در چنين موقعيتي است.
- چند نكته مهم:
هرچقدر زودتر با فرد مورد نظرتان روبه‌رو شويد و مسئله را مطرح كنيد، زودتر از فشار و استرسي كه درگير آن هستيد رها خواهيد شد. براساس يافته‌هاي روانشناسي فشار و استرسي كه شما پيش از قرار گرفتن در يك موقعيت سخت تحمل مي‌كنيد، بسيار بيشتر از زمان روبه‌رو شدن با آن موقعيت است.
اگر در معرض برخورد با طرف مقابل‌تان قرار گرفتيد، به هيچ‌وجه فرار نكنيد، كارهايي مثل پاسخ ندادن تلفن، رد تماس دادن، پاسخ ندادن پيامك، كج كردن راه، پاسخ ندادن ايميل و از اين دست، نه‌تنها كمكي به شما نمي‌كند بلكه فقط مخاطب شما را ناراحت و عصباني مي‌كند.
مورد بالا يك استثنا دارد و آن زماني است كه شما مطمئنيد طرف مقابل‌تان در آن لحظه عصباني و خشمگين است. در چنين شرايطي سعي كنيد در كوتاه‌مدت در معرض تماس يا برخورد با فرد مورد نظرتان قرار نگيريد، دقت كنيد كه پس از گذشتن زماني كوتاه كه عصبانيت طرف مقابل فروكش كرد حتما با او صحبت كنيد و راهكارهايي كه در بالا به آن اشاره كرديم را به‌كار ببنديد.
قبل از روبه‌رو شدن با طرف مقابل‌تان خودتان را براي برخوردي تلخ، عصبانيت، ترشرويي يا كمي شكوه و گلايه آماده كنيد. آدم‌ها در موقعيت‌هاي مختلف رفتارهاي متفاوتي از خود نشان مي‌دهند و به هر حال شما هم خلف‌وعده كرده‌ايد و تا حدودي بايد به طرف مقابل‌تان حق بدهيد كه ناراحت و عصباني باشد.
نظر شما