خداوند سبحان نيز در چندين فراز از قرآن‌كريم، بندگان خود را امر به وفاداري بر عهد و پيمان مي‌كند. آيه نخستين سوره مائده مي‌فرمايد: اي كساني‌كه ايمان آورده‌ايد، به پيمان‌ها وفا كنيد... فضيلت وفاي به عهد برخاسته از فطرت آدميان است و در مكتب نهج‌البلاغه درآميخته با كمال روحي و انسانيت آدمي معرفي شده است. آدمي به‌ميزان برخورداري از كمال انساني، نسبت به عهد و پيمان خويش پايبندي بيشتري دارد و عدم‌پايبندي نسبت به عهد و پيمان پايه‌هاي ايمان را متزلزل مي‌كند. ازاين‌رو بنياد دينداري اداي امانت و وفاي به عهد است؛ يعني امانتداري معيار ايمان و ديانت است و امين بودن رأس اسلام و پايبندي به تعهدات و پيمان‌ها عامل بازدارنده انسان از سقوط در دام‌چاله نيرنگ و خيانت است. بنابراين از منظر امام، بدترين مردمان كسي است كه بر عهد خويش پايبند نباشد. در مكتب علي(ع) وفاي به عهد حتي در برابر دشمن غدار نيز امري واجب محسوب مي‌شود. فرمودند: اگر با دشمن خويش پيمان بستي يا به‌عهدي او را امان دادي، پيمان را وفا كن و امان را ادا، و از دل و جان بر سر آن باش. زيرا مردم- با وجود گوناگوني خواست‌ها و اختلاف‌نظرهاشان- اتفاق نظري كه در اهميت وفاي به عهد دارند در هيچ‌يك از فرايض ديگر الهي ندارند (خطبه191).
افزون بر بعد فردي فضيلت وفاداري، اين فضيلت در جامعه نيز ارزشي بزرگ است. جامعه‌اي كه در آن مردمان در اين امر هم‌پيمان باشند، بنيادي آرام و استوار دارد. ميان مردمان پرتوي از اعتماد و آرامش سايه افكنده و انس و الفت در زندگي اجتماعي حاكم است. مردمان در تعامل با يكديگر پيشرو بوده و در نتيجه وحدت و همبستگي اجتماعي، جامعه را به سطح بالايي از پايداري مي‌ر‌ساند. امام‌علي(ع) خود نيز چندان پايبند به عهد و پيمان خويش بود كه پس از ماجراي ننگين حكميت، در پاسخ برخي كه نقض عهد را طلب مي‌كردند، فرمودند: آيا پس از اينكه عهدي را نوشتيم، آن را نقض كنيم، اين كار جايز نيست. انديشه توحيدي امام(ع) هر پيمان و تعهدي را مانند پيمان با خدا مي‌بيند و هرگز اجازه عهدشكني به‌خود نمي‌دهد و خطاب به مردمان مي‌فرمايند: آن كس كه به امانت الهي بي‌اعتنا باشد و در كشتزار خيانت چرد و شخصيت انساني و ديني خود را پاس ندارد، ذلت و خواري را در دنيا براي خود خريده است و در آخرت نيز ذليل‌تر و بدبخت‌تر خواهد شد (نامه 26).
نظر شما