دفاع مقدس آینه فرهنگ ایرانی است

رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در همایش میراث فرهنگی دفاع مقدس که توسط پژوهشگاه و به همت بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس و با حضور شخصیت‌های فرهنگی و نظامی در موزه ملی برگزار شد گفت: حقیقتا موضوع دفاع مقدس از موضوعاتی است که ضرورت دارد در تاریخ معاصر ایران همانند یکی از آثار تاریخی فرهنگی کشور مورد تأمل علمی جدی قرار گیرد.

او افزود: در خاطراتی که از ژنرال پاسکوویچ فرمانده ارتش روسیه در جنگ با ایران نقل شده آمده است، تا زمانیکه عباس میرزا به همان شیوه مرسوم ایرانی‌ها با ما می‌جنگید ما قادر به پیش‌بینی اقدام وی نبودیم و جنگ کردن با او بسیار سخت بود، از زمانیکه او به شیوه خود ما شروع به جنگ کرد دیگر جنگ کردن با او بسیار آسان بود.

حال پرسشی که مطرح می‌شود این است که جنگ کردن مثل خودشان به چه معناست؟

بهشتی در پاسخ به این پرسش گفت: خود جنگ نیز می‌تواند آیینه‌ای باشد پیش روی فرهنگ جامعه، اینکه هر جامعه‌ای کیست و اگر به کیستی آن پی ببریم می‌توانیم بفهمیم که چگونه می‌جنگد و چطور از خودش دفاع می‌کند.

به گفته رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگري، اگر جامعه‌ای دچار سوءتفاهم با خود شود و خودش را با دیگری اشتباه بگیرد آن وقت است که طور دیگری می‌جنگد همان اتفاقی که در فصل دوم جنگ‌های ایران و روس افتاد و منجر به آن حوادث شد.

او افزود: اگر نگاهی به 200 سال آینده بیندازیم می‌بینیم مردمی که در آن زمان زندگی خواهند کرد حتما دفاع مقدس را طولانی‌ترین جنگ در قرن بیستم و طولانی‌تر از جنگ‌های جهانی اول و دوم می‌دانند.

رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری تصریح کرد که ایرانی‌ها طولانی‌ترین جنگ قرن بیستم را تحمل کردند و ادامه دادند.

وی با اشاره به ویژگی‌های دفاع مقدس که کمتر مورد توجه قرار گرفته است تصریح کرد: جنگ ایران و عراق جدای از طولانی بودن ارزان‌ترین جنگ قرن بیستم نیز بود زیرا که هزینه چندانی را به کشور تحمیل نکرد، اگر چه برایمان از نظر خسارات وارد آمده و از دست رفتن جوانان برومند کشور گران تمام شد.

او رکورد دیگر دفاع مقدس را حضور تمامی تنوع فرهنگی سرزمین ایران دانست و افزود: در طول 8 سال دفاع مقدس هیچ گوشه‌ای از کشور نبود که در جنگ حاضر نباشد از خراسان گرفته تا آذربایجان، مرکزی، کرمانشاه و...همه تنوع فرهنگی کشور بنا به مزیت‌هایی که داشتند در دفاع شرکت داشتند.

بهشتی با تأکید بر این نکته که در 8 سال دفاع مقدس ما مثل خودمان جنگیدیم نه مثل دیگران افزود: در سالهای ابتدایی جنگ که در صدا و سیما مشغول بودم گروه‌های فیلمبردار برای تهیه فیلم‌های مستند از جبهه‌ها اعزام می‌شدند که در ماههای اول خیلی از این افراد دست خالی باز می‌گشتند و اظهار می‌داشتند که ما فیلمسازی راجع به جنگ را از فیلم‌های جنگ‌های اول و دوم جهانی آموخته‌ایم ولی این جنگ فرق می‌کند.

او گفت: بعدها که ساخت فیلم‌های داستانی شروع شد باز هم فیلمسازان گمان می‌کردند که طبق الگوهای فیلمسازی نظیر سینمای حماسی امریکا، سینمای مردم‌وار اروپای شرق، سینمای ضد جنگ اروپای غرب می‌توانند از جنگ ایران و عراق فیلم بسازند ولی با شکست مواجه می‌شدند زیرا که در جبهه‌ها چیزی سوای اینها را می‌دیدند.

وی گفت: فیلمسازان این حوزه بسیار تلاش کردند تا بتوانند فیلم‌هایی درباره دفاع مقدس بسازند که شبیه همان چیزی شود که در صحنه اتفاق می‌افتاد زیرا که ما عین خودمان می‌جنگیدیم.

بهشتی تصریح کرد: پس از جنگ‌های ایران و روس تا دفاع مقدس این اولین باری است که توانسته‌ایم یک ثروتی را برای خودمان باقی بگذاریم و آن اینست که هر کسی بخواهند با ما دشمنی کند دفاع مقدس را به یاد آورده و محتاطانه با ما رفتار می‌کند.

رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری تصریح کرد: ما در جنگ 8 ساله عین خودمان جنگیدیم و مطابق الگوهای فرهنگی خودمان در این صحنه حضور پیدا کردیم و نخواستیم شبیه جای دیگر باشیم.

بهشتی گفت: این تجربه که ما عین خودمان هستیم از جمله معدود تجربیاتی است که داریم زیرا که متأسفانه در صنعت، کشاورزی و ... عین خودمان نیستیم ولی در این حوزه عین خودمان عمل کردیم و موفق شدیم.

وی تأکید کرد: وقتی که عین خودمان شدیم یعنی اینکه تبدیل به یک آینه‌ای شدیم که آنچه در فرهنگمان بود را منعکس می‌کردیم.

او افزود: بطوریکه اگر کسی بخواهد بداند فرهنگ ایرانی چیست به آینه دفاع مقدس نگاه می‌کند و هر کسی می‌خواهد بداند دفاع مقدس چیست به آیینه فرهنگ ایرانی می‌نگرد و در واقع دفاع مقدس و فرهنگ ایرانی دو آینه‌اند روبروی هم که همدیگر را معرفی می‌کنند.

وی با اشاره به ضرورت تبلیغات، اطلاع رسانی، اعزام کاروانهای راهیان نور و... تصریح کرد که یک کارهایی هم است که باید برای نسل‌های آینده انجام دهیم که با تبلیغات حل و فصل نمی‌شود زیرا که آنها از این اتفاق‌ها فاصله گرفته‌اند.

بهشتی گفت: از این رو باید یادگارهایی برای آنان به جای گذاشت و کارهای عمیق علمی انجام داد به همين منظور و برای ایفای نقش خودمان در پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگی، پایگاه موضوعی میراث فرهنگی و دفاع مقدس را ایجاد کردیم.

بهشتی با بیان اینکه یکی از وظایف ما در میراث فرهنگی این است که آثار ملموس و غیر ملموس را در فهرست آثار ملی ثبت کنیم تا مورد پشتیبانی‌های قانونی و حقوق قرار گیرد گفت: تاکنون موفق شدیم  14 اثر را به ثبت رسانیم و این برنامه‌ای نیست که متوقف شود زیرا که ارزش‌های ملی‌اند و متعلق به آیندگان هستند و ما وظیفه داریم آنها را ثبت و ضبط کنیم.

وی در پایان اظهار امیدواری کرد این همایش طلیعه یک حرکت ارزشمند از لحاظ علمی در پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری شود و با همکاری بنیاد حفظ آثار و نشرارزش‌های دفاع مقدس در این وظیفه‌ای که به جا آورده است موفق شود.