بر اساس اخبار منتشر شده از سوی مسئولان این سازمان امسال بودجهای 2 میلیارد تومانی برای اجرای برنامه ساماندهی کودکان کار و خیابان در نظر گرفتهشدهاست.
این بودجه از محل بند ب تبصره 15 قانون بودجه 1386 کشور به این کار اختصاص یافتهاست، در این بند پیشبینی شده تا از ردیف اعتبار هدفمند کردن یارانهها و کمک به اقشار آسیبپذیر به 7 گروه هدف کمکرسانی شود.
یکی از این گروهها خانوادههای آسیبدیده اجتماعی نیازمند ند که ساماندهی کودکان کار و خیابان در این گروه دیدهشدهاست.
سید حسن موسوی چلک، مدیرکل دفتر حمایت از آسیب دیدگان اجتماعی بهزیستی، در اینباره گفت: هر چند مبنای تامین بودجه ساماندهی کودکان کار و خیابان بند ب تبصره 15 است اما در سازمان بهزیستی سعی شده تا از محلهای دیگری نیز برای تقویت این بودجه کمک گرفته شود. با توجه به تعداد 10 هزار کودکی که بناست در امسال ساماندهی شوند از بودجه 2 میلیاردی سهم هریک از این کودکان در سال تنها 200 هزار تومان خواهد بود که به اعتقاد مدیر کل دفتر حمایت از آسیبدیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی این مبلغ کفایت نمیکند.
موسوی چلک درباره چگونگی اجرای این طرح گفت: تیمهای سیار مددکاری با گشتزنی در مناطق مختلف شهرها به ویژه در پایانههای مسافربری، کودکان و نوجوانان زیر 18 سال را جمعآوری و به مراکز تشخیص و جایگزینی میسپارند.
او با اشاره به اینکه در سطح کشور 35 مرکز تشخیص و جایگزینی وجود دارد، افزود: این مراکز وظیفه غربالگری و شناسایی کودکان را برعهده دارند که پس از ارزیابی پزشکی، روانی و هویتی آنان را به تناسب شرایط به مراکز معرفی میکنند.
پس از دستهبندی افراد جمعآوری شده کارشناسان سازمان بهزیستی برنامهریزیهای ویژهای را برای هر گروه خواهند داشت.
آنچه مدیر کل دفتر حمایت از آسیبدیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی بر آن تاکید دارد این است که گروه هدف این طرح عموما کودکان کارند.
موسوی در اینباره گفت: بیشتر گروه هدف این طرح را کودکان کار تشکیل میدهند، کودکانی که برای کار و کسب درآمد به خیابان میآیند، با خانوادههایشان ارتباط دارند و در بسیاری موارد جای خواب نیز دارند.
بر اساس گفتههای او کودکان کار جمعآوری شده توسط گروههای مددکاری چنانچه بین 15تا 18 سال سن داشتهباشند برای ادامه کار و فعالیت اقتصادی ساماندهی شده و به مراکز کار معرفی میشوند، در این بین سرپرستی و کنترل شرایط کار و تغذیهشان برعهده مددکاری بهزیستی است.
بر اساس قوانین موجود کودکان 15 تا 18 ساله میتوانند با رعایت شرایط کاری تعریف شده در قانون، به کارشان ادامه دهند.اما ماده 79 قانون کار صراحت دارد که «به کار گماردن افراد کمتر از 15 سال تمام ممنوع است»،به این ترتیب کار برای کودکان کمتر از 15 سال در هر شرایطی ممنوع است، کودکان کار زیر 15 سال پس از شناسایی تحویل خانوادههایشان میشوند تا به این ترتیب از کار آنان ممانعت به عمل آید.
با توجه به این که خانوادههای این دسته از کودکان کار به درآمد آنها نیاز دارند منع اشتغال آنان بدون در نظر گرفتن درآمد جایگزین ناممکن به نظر میرسد.
مدیر کل دفتر حمایت از آسیبدیدگان اجتماعی بهزیستی مدعی است که سازمان بهزیستی با کمک به خانواده این گروه از کودکان سعی دارد تا از اشتغال آنان و پرسه زدن شان در خیابانهای شهر جلوگیری کند.
او در اینباره گفت: این دسته از کودکان پس از شناسایی و تعیین وضعیت نامناسب خانوادگی، تحت پوشش سازمان بهزیستی قرار خواهند گرفت و با استفاده از امکانات سازمان بهزیستی و رفع مشکل مالی خانواده در حد امکان سعی خواهد شد تا از اشتغال مجدد کودکان جلوگیری شود.
اما آندسته از کودکان کار زیر 15 سال که خانواده نداشتهباشند یا بد سرپرست تشخیص دادهشوند برای نگهداری به مراکز بهزیستی میروند.
مدیر کل دفتر حمایت از آسیبدیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی تاکید میکند که نظارت بر کار کودکان بر عهده وزارت کار است.
به این ترتیب سازمان بهزیستی هیچ مسئولیتی در قبال کودکانی که در کارگاهها به کار مشغولند ندارد و تنها در برابر کودکان سرگردان در خیابان یا کودکانی که در سطح شهر به فروش کالا مشغولند مسئولیت داشته و آنان را شناسایی، دستهبندی و ساماندهی میکند.
آئیننامه ساماندهی کودکان خیابانی مصوب سال 1381 ، کودک خیابانی را اینگونه معرفی میکند: فرد کمتر از 18 سال تمام که به صورت محدود یا نامحدود در خیابان به سر میبرد، اعم از کودکی که هنوز با خانواده خود تماس دارد و از سرپناه برخوردار است و یا کودکی که خیابان را خانه خود میداند و رابطه او با خانواده به حداقل رسیده و یا اساساً چنین ارتباطی وجود ندارد.
این آئیننامه سازمان بهزیستی را موظف به شناسایی، جذب، پذیرش و توانمندسازی کودکان خیابانی در تمامیمراکز استانها و شهرهای با جمعیت بالای 200 هزار نفر کردهاست.
بر اساس این آئیننامه شرکای سازمان بهزیستی در ساماندهی این کودکان عبارتند از: نیروی انتظامی، وزارت دادگستری، شهرداریها، وزارت کار و امور اجتماعی، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزارت آموزش و پرورش.
مردم در صورت مشاهده کودکان کار و خیابان میتوانند با اطلاع به مرکز 123،اورژانس اجتماعی، و یا سازمان بهزیستی نسبت به جمعآوری و ساماندهی این کودکان کمک کنند.