پيش از اين وزير بهداشت نيز با تأكيد بر اينكه وزارت بهداشت نسبت به ايجاد شغل براي فارغالتحصيلان دانشگاههاي علوم پزشكي مسئوليت دارد، خواستار آن شده بود كه پذيرش دانشجو در رشتههايي كه بازار كار ندارند متوقف شود. در دهه80 با همين نگاه و با تصور اينكه بازار كار در رشته پزشكي اشباع شده و كشور با پديده پزشكان بيكار مواجه است، ظرفيت پذيرش رشتههاي پزشكي كاهش يافت. با وجود هشداري كه برخي مسئولان در آن زمان دادند، سياست كاهش ظرفيت آموزش پزشكي پي گرفته شد. سال87، عليعباسپور، رئيس كميسيون آموزش مجلس هشدار داد كه با روندي كه طي اين سالها در زمينه تربيت پزشك در پيش گرفته شده است، كشور بهزودي با بحران كمبود پزشك مواجه خواهد شد.
اما محمدعلي محققي، معاون آموزشي وقت وزارت بهداشت معتقد بود كه جمعيت زيادي از فارغالتحصيلان پزشكي، بيكار هستند و اگر كمبود پزشك در جايي احساس ميشود ناشي از توزيع نامناسب پزشكان است. وي وضعيت آموزش پزشكي را مطلوب ميدانست و ميگفت كه بايد در تعيين ظرفيت رشتههاي پزشكي همه جوانب كار براساس شواهد علمي از نظر نياز جامعه، شرايط استخدام و بازار كار و نيروهاي خروجي ديده شود.
رئيس كميسيون بهداشت مجلس نيز معتقد بود كه استاندارد تعداد پزشك به جمعيت براي كشور ما يك پزشك به هزار نفر است و اكنون كه جمعيتي حدود 70ميليون نفر داريم به 70هزار پزشك در كشور نياز داريم درحاليكه با احتساب پزشكان متخصص بيش از 110هزار پزشك در كشور وجود دارد بنابراين هيچ كمبودي از نظر تعداد پزشك در كشور وجود ندارد. تصور وجود پزشك مازاد بر نياز در بين مسئولان موجب شد تصور كنند طرح پزشك خانواده را بهراحتي اجرا خواهند كرد. محمدحسن طريقتمنفرد، وزير بهداشت سابق كه درصدد اجراي سراسري پزشك خانواده بود معتقد بود كه 70هزار پزشك عمومي در كشور وجود دارد كه براي اجراي پزشك خانواده، نيروي كافي وجود خواهد داشت. اما با انتشار فراخوان متوجه شدند كه تعداد بالاي پزشكان بيكار، توهمي بيش نيست.
در شرايطي همچنان محدوديت در آموزش پزشكي (اعم از دولتي و آزاد) ادامه دارد كه محمدباقر لاريجاني، معاون آموزشي وزير بهداشت از مهاجرت گسترده داوطلبان تحصيل در رشته پزشكي به خارج از كشور ميگويد. به گفته لاريجاني، مهاجرت براي تحصيل در رشته پزشكي از ساير رشتهها بالاتر است. گفته ميشود هزينه تحصيل در دوره پزشكي در دانشگاههاي هند كه يكي از مقاصد دانشجويان ايراني است (بدون هزينههاي جانبي)، حدود 500ميليون تومان است كه با گسترش ظرفيت آموزش پزشكي و ايجاد زمينههاي ورود بخش خصوصي به اين حيطه، از خروج اين سرمايهها جلوگيري ميشود.
مسئولان وزارت بهداشت كه در اجراي پزشك خانواده با كمبود شديد پزشك روبهرو شدهاند به فكر حل اين مسئله افتادهاند. وزير بهداشت تحول در آموزش پزشكي را مهمترين فعاليت وزارت بهداشت در سال آينده ميداند و معاون آموزشي وي از افزايش ظرفيت تحصيل در رشتههاي پزشكي سخن ميگويد.
- 11هزار و 800 پزشك گم شدهاند
عليرضا زالي، رئيس سازمان نظام پزشكي: در مطالعهاي كه مربوط به يكسال و نيم پيش است، مشخص شده كه ١١هزار و ٨٠٠ نفر از كساني كه در رشتههاي مختلف پزشكي، فارغالتحصيل شدهاند، به نظام پزشكي و به وزارت بهداشت مراجعه نكردهاند. اينها يا در بخشهاي ديگر فعال شدهاند يا مهاجرت كردهاند. ما آمار دقيقي از اين افراد نداريم. در كنار اين افراد، پزشكاني هستند كه كار ستادي ميكنند. به همينخاطر ما پيشنهاد كردهايم تا با مركز آمار و وزارت بهداشت همكاري كنيم و آمار جامعه پزشكي را بهدست آوريم.
ايران در اين جدول با تعداد 9پزشك به ازاي هر 10هزار نفر در رتبه 92جهان قرار دارد. اين آمار در سايت «اطلاعات سلامت جهان» منتشر شده است.
نظر شما