او با بیان اینکه کار مکان یابی رصدخانه ملی تقریبا نهایی شده و محدوده آن در مرز اصفهان، اراک و قم است، گفت: طراحی تلسکوپ نیز از چندی پیش آغاز شده است و گزارش های مربوط به آن مورد بررسی قرار می گیرد تا 5 ماه آینده اهداف شناسایی و کار طراحی نهایی شود.
با انتخاب مکان رصدخانه ملی، منجمان ایرانی یک گام دیگر به آرزوی بزرگ خود نزدیک میشوند.
ایده ایجاد یک رصدخانه ملی و مجهز، به زمان قبل از پیروزی انقلاب برمیگردد، اما بروز انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی باعث شد این طرح در حد یک فکر باقی بماند. پس از پایان جنگ تحمیلی و در اوایل دهه70، این طرح به عنوان یک طرح ملی در شورای پژوهشهای علمی کشور به عنوان طرحی ملی تصویب شد اما باز هم قضیه هر بار به دلایلی به تعویق میافتاد.
با وقوع پدیده خورشیدگرفتگی سال1378، بار دیگر توجه جامعه به سمت نجوم معطوف شد.
از آن زمان به تعداد منجمان آماتور به سرعت اضافه شد و منجمان حرفهای نیز خبرسازتر شدند.
سرانجام همین موج ایجاد شده در جامعه باعث شد تا توجهها به اصلیترین نیاز این رشته یعنی رصدخانه بیشتر شود.
بالاخره با تصویب سند رصدخانه ملی و تخصیص بودجه برای آن توسط هیات دولت در اسفند82، اجرای طرح با تشکیل کمیته راهبردی و فعالیت برای تعیین بهترین مکان جهت ساخت بنای تلسکوپ آغاز شد.
یکی از اصلیترین نکات در احداث رصدخانه، مکانیابی آن است؛ یافتن محلی با بهترین شرایط از نظر آسمانی صاف و کمغبار در بیشتر طول سال و البته کمترین میزان آلودگی نوری.
پیدا کردن چنین محلی در کشور گرم، خشک و البته پرجمعیتی مثل ایران کمی مشکل است. در ابتدا 31محل با توجه به شرایط ارتفاعی و آبوهوایی معین شدند.
پس از بررسیهای زیاد، 4محل در جنوب خراسان، کرمان، کاشان و قم برای بررسیهای ماقبل نهایی انتخاب شدند.
نهایتاً پس از بازدید گروهی از کارشناسان اروپایی در اواخر مرداد امسال، در بهار 87 محل دقیق تاسیس رصدخانه در مرز استانهای اصفهان، اراک و قم انتخاب خواهد شد.
تلسکوپی که برای این کار در نظر گرفته شده است، یک تلسکوپ بازتابی با قطر آینه 2متر است.
کلاس تلسکوپهای 2متری از لحاظ اقتصادی بهصرفهترین هستند؛ یعنی با کمترین هزینه، بیشترین بازده علمی از آنها حاصل میشود.
با طراحی به موقع تلسکوپ رصدخانه ملی، ایران هم میتواند در طرح بینالمللی شبکه تلسکوپهای 2متری که بیش از 30عدد هستند و قرار است از کشور مراکش تا چین ساخته شوند، قرار گیرد.
ساخت رصدخانه ملی، در قالب یک پروژه ملی 5ساله تعریف شده است و مثل هر پروژه دیگری باید تامین مالی آن به موقع انجام شود تا طرح در زمان موردنظر به بهرهبرداری برسد.
عتبار مصوب اولیه برای ساخت رصدخانه ملی در حدود 15میلیارد تومان است که از این میزان 5میلیارد تومان قرار است صرف ساخت تلسکوپ شود.
چندی پیش اعتبار سال85 طرح، به مبلغ 720میلیون تومان تخصیص داده شد. این در حالی است که رقم مصوب برای امسال، کمتر از آن و معادل 420میلیون تومان است.
قرار است باقی اعتبارات مورد نیاز از محل اعتبارات ریاست جمهوری پرداخت شود تا مشکلات بودجهای این طرح فعلا حل شود و کار به سرنوشت بسیاری از طرحهای ناتمام این سالها دچار نشود.