نیوت گینگریچ از مقامات محافظهکار آمریکا و از نزدیکان سابق بوش اخیرا گفتهاست که جمهوریخواهان تنها با فاصله گرفتن از بوش میتوانند اندک امیدی به باقی ماندن در قدرت داشته باشند. این روزهای پایانی رئیسجمهور آمریکاست.
پایان یک دوره و عصر میتواند با چهرههای مختلفی بروز کند.
یکی از این چهرهها، چهره رئیس جمهوری است که لبهایش را در هم فروبرده و سر به زیر انداخته و در صفحه تلویزیون خطاب به مردم آمریکا خواستار کمک مالی و جلب اعتماد آنهاست.
چهره دیگر چهره ناتان بارنز 23 ساله از سربازان ارتش آمریکا در عراق است که از ماموریت خود در این کشور جان سالم به در نبرده و روزنامههای محل زندگی او تصویر این جوان ناکام را در صفحات ترحیم خود چاپ کردهاند.
پایان یک دوره همچنین میتواند به شکل زنی باشد که منشی وزیر کشاورزی آمریکا بوده و از چند ماه پیش جستوجو برای یافتن شغلی تازه را آغاز نموده است.
این زن جوان میداند که این دوران رو به پایان است. او هنگامی که وزیر مشغول سخنرانی درباره کشاورزان آمریکایی و واردات غذا از چین بود، در فکر دیگری به سر میبرد.
او میگوید که بسیاری اکنون در وزارتخانهها و خود کاخ سفید در جستوجوی شغل تازه هستند.
جورج بوش 14 ماه دیگر در کاخ سفید حضور خواهد داشت. اما فضای حاکم در میان دوستان و اطرافیان او به گونهای است که گویی بوش تنها 14 ساعت دیگر رئیس جمهور خواهد بود.
آمار و ارقام مبارزات انتخاباتی جمهوریخواهان و کمک کنندگان تبلیغاتی آنها که به تازگی منتشر شده نشان میدهد که بنگاههای تجاری و اقتصادی هم به جمهوریخواهان آمریکا پشت کردهاند.
60 مدیر عامل شرکتهای بزرگ تجاری و اقتصادی در آمریکا که در گذشته از اولین کمک کنندگان به تبلیغات انتخاباتی جمهوریخواهان بودهاند و از جمله آنها میتوان به جان مک مدیرعامل شرکت مورگان استنلی ، رابرت مورداک مدیرعامل بنگاه خبری و تری سمل رئیس شرکت یاهو اشاره کرد، امسال و در این انتخابات پشت سر دمکراتها جمع شدهاند.
با این حال هنوز زمان برای انجام خداحافظیها در کاخ سفید باقی مانده است.
در هفتههای اخیر بعضی از مشاوران نزدیک رئیس جمهور با چنان سرعتی در صدد حذف نام خود از فهرستها و پروندههای نیروهای دولتی برآمدهاند که هر کس ببیند فکر میکند بیماری هولناکی در دفتر تخممرغی شکل رئیس جمهور در کاخ بروز کرده و علامت هشدار هم صادر شده است.
این روند از 4 ماه پیش شروع شد، وقتی نویسنده نطقهای رئیس جمهور که مخترع عبارت محور شرارت هم هست، از عنوان خود کنارهگیری کرد. بعد معاون مطبوعاتی کاخ سفید کنارهگیری کرد و در توجیه این اقدام خود گفت که اکنون نوبت پول جمع کردنش است.
مدیر امور بودجه، مسئول ابتکارات استراتژیک و در نهایت کارلروو مرد شماره یک کاخ بعد از بوش و مشاور ارشد سیاسی و استراتژیک رئیس جمهور نفرات بعدی بودند.
بوش کارل روو را پسر باهوش مینامید و رسانهها او را مغز متفکر بوش. دو وزیر کابینه هم در این مدت از مقام خود کنارهگیری کردند و در نهایت وزیر کشاورزی نفر آخر بود.
اکنون روشن است که بال غربی کاخ سفید رفته رفته از انرژی سیاسی خالی میشود. بال غربی همواره قلب دولت آمریکا را تشکیل میدهد و جایی است که دفتر تخم مرغی شکل رئیس جمهور و اتاق کابینه در آن واقع شدهاند.
اکنون دیگر آن روزها سپری شده که در این قسمت از کاخ سفید یک رئیس جمهور نترس و با جسارت حکمرانی میکرد و در پاسخ به این سئوال که پروفسور محبوبش چه کسی است بیدرنگ از مسیح نام میبرد.
یا روزهایی که لورا بوش بانوی اول کاخ به رویاهای نومحافظه کاران از زبان همسرش گوش فرا میداد. لورا در مهمانی شامی که سال 2002 با حضور خبرنگاران در کاخ سفید برگزار شد گفت، هر مشکلی که اینجا یا مزرعه به وجود میآید پاسخ بوش برای آن این است که مشکل را همچون علف هرزی درو کنید و جلو بروید.
به گفته لورا به همین دلیل است که بوش و چنی و رامسفلد آنقدر خوب با هم کار میکنند و پیش میروند.
این روزها اما در کاخ سفید کسی چندان نمیخندد. هفته گذشته در یک کنفرانس خبری از بوش برای اولین بار پرسیده شد که آیا همچنان خود را دارایی برای جمهوریخواهان میداند یا شاید امروز فکر می کند باری به دوش حزب است. این سئوال برخاسته از فضایی بود که درون حزب حاکم است.
جاشوا بولتن رئیس کارمندان کاخ سفید چندی پیش در یک جلسه داخلی در کاخ از همه کارمندان آشکارا پرسید که چه کسی از شغل خود خسته شده و میخواهد استعفا کند.
او در ادامه سخنانش تاکید کرد که هر کس تا ماه سپتامبر استعفا نداده باشد باید تا پایان دوره در سمت خود باقی بماند. این در واقع التیماتومی بود به کارمندان که در روزهای آخر برای استعفا صف نکشند.
درون حزب جمهوریخواه هم بسیاری برای فاصله گرفتن از بوش و کندن از او بسیار عجله دارند. آنها میخواهند به قول خود پاک و بدون گناه و تقصیر سیاسی و شخصی وارد مبارزات انتخاباتی شوند.
رفتار بیرحمانه نامزدهای انتخاباتی محافظهکار آمریکا با رئیس جمهور در قدرت، شبیه رفتاری است که نیکیتا خورشچف، اصلاحطلب شوروی سابق با جوزف استالین کرد.
نامزدهای انتخاباتی جمهوریخواه آمریکا در نطقها و آگهیهای تبلیغاتی خود در رادیو تلویزیون و مطبوعات و حتی در تبلیغات خیابانی هیچ نامی از جورج بوش نمیبرند.
بوش اکنون درگیر بازی شده که در آن برنده همه کارتها را با خود میبرد و برای بازنده هیچ چیزی باقی نمیگذارد.
در آمریکای امروز کسی که دوست بوش به حساب آید یعنی در همه سرزنشها و تقصیرها با او شریک است.
اکنون قهرمانان انقلاب نومحافظهکاران در آمریکا از نظر مردم گناهکاران بزرگ هستند.
قفسههای کتابفروشیها هم به تنهایی گویای فضای حاکم در آمریکا برای جورج بوش هست.
در این قفسهها تنها کتابهایی با عنوانهایی مانند میراث تراژیک، پرده مرگ، جنگ از دست رفته و ریاست جمهوری وحشت به چشم میخورد.
آلن گرین اسپن که 16 سال رئیس بانک مرکزی آمریکا بود و دولت بوش در پایان دوره کاری او از وی خواسته بود تا چند ماه دیگر هم در این سمت بماند، تلاش میکند تا دوران کاری خود را در دولت بوش نجات دهد و پاک کند.
او هفته گذشته در سخنرانی در دانشگاه واشنگتن در تلاش برای رسیدن به این هدف گفت: من مرد جناح راست نیستم. او در ادامه سخنانش برای اینکه دلیلی برای گفته خود بیاورد، از مخالفتش با برنامههای مالیاتی دولت بوش سخن گفت و همین کافی بود تا تشویق گسترده حاضران را به دنبال بیاورد.
اما واقعیت آن است که گرین اسپن با اصلاحات مالیاتی پیشنهادی بوش موافقت کرد ولی خواستار کاهش هزینهها در بخشهای دیگر از جمله هزینه دولت برای برنامههای اجتماعی شده بود.
نیوت گینگریچ از محافظهکاران پیشرو در آمریکا که زمانی مرد سال مجله تایم نام گرفته بود اخیرا در گفتوگویی با خبرنگاران خارجی درباره شرایط فعلی سیاسی در آمریکا گفت، این استراتژی در فرانسه هم جواب داد.
ژاک شیراک رئیس جمهور فرانسه در انتخابات اخیر این کشور به شدت چهرهای مخدوش داشت و با مشکل رو به رو بود. البته مشکلات او به اندازه جورج بوش نبود.
در شرایط عادی باید مخالفان برنده این انتخابات میشدند اما اینطور نشد. نیکولای سارکوزی وزیر کشور همین دولت در انتخابات پیروز شد. دلیل آن هم این بود که سارکوزی خود را کاندیدای تغییرات معرفی کرد و از شیراک فاصله گرفت. گینگریچ سپس گفت، اگر یکی از نامزدهای محافظهکار در انتخابات آینده آمریکا همین استراتژی را در پیش بگیرند بدون شک در انتخابات پیروز خواهند شد.
Spiegel.de/Interntional -ه 25 سپتامبر