جمع‌آوري آنها شايد نخستين راهكاري است كه به ذهن مي‌رسد اما برخي كارشناسان و فعالان حوزه كودك و مسائل اجتماعي معتقدند در شرايط حاضر بهتر است كودكان كار و خيابان همچنان در خيابان، كار و شغلشان را دنبال كنند اما شرايط ارتقاي دانش و مهارت‌هاي آموزشي و رفتاري آنها بايد فراهم شود.
تاكنون 3هزار كودك كار و خيابان توسط شهرداري تهران شناسايي و بانك اطلاعاتي‌شان تهيه شده و خارج از ساعات كاري‌شان در مراكز پرتو خدمات آموزشي، مهارتي و مشاوره دريافت مي‌كنند. به گفته فرزاد هوشيارپارسيان، مديرعامل سازمان خدمات اجتماعي شهرداري هم‌اكنون 18مركز پرتو فعاليت مي‌كنند و قراراست تعداد آنها افزايش نيز پيدا كند. كودكان كار و خيابان به‌دليل مشكلات اقتصادي در هر صورت كار خواهند كرد، هرچند كه اين اشتغال برخلاف قوانين و همچنين نظر كنوانسيون‌هاي جهاني است و دولت‌ها بايد با اتخاذ تدابيري از شكل‌گيري و گسترش آن جلوگيري كنند اما آموزش و ارتقاي دانش و مهارت‌هاي آنها يكي از راهكارهايي است كه از سوي شهرداري و همچنين سازمان‌هاي مردم نهاد و تشكل‌هاي مردمي دنبال مي‌شود تا اين كودكان، كمترين آسيب را ببينند.
- نقش تأثير‌گذار تشكل‌هاي مردمي در نبود دولت
فاطمه دانشور، رئيس كميته اجتماعي شوراي شهر و از فعالان حوزه آسيب‌هاي اجتماعي با تأكيد بر اينكه وجود كودكان كار هيچ توجيهي ندارد و طبق اصل 29قانون اساسي بايد رفاه و نيازهاي آحاد ملت تأمين شود معتقداست قوانين حمايتي درستي در اين زمينه وجود ندارد. به گفته وي موضوعي مثل يارانه‌ها اگردرست هدفمندي مي‌شد مي‌توانست بخشي از اين آسيب‌ها را رفع كند اما به‌دليل ناكارآمدي دولت در دوره‌هاي مختلف در اين زمينه تشكل‌هاي مردمي وارد كار شده‌اند كه آنها هم توانايي دولت را نداشته و تنها مي‌توانند در كاهش آسيب‌ها عمل كنند.
دانشور در گفت‌وگو با همشهري تأكيد مي‌كند كه ادامه فعاليت اين كودكان درخيابان به‌مراتب بهتر از فعاليت‌هاي خارج از ديد است و خطرات و آسيب‌هاي كمتري به‌دنبال خواهد داشت. وي به حضور كودكان در كوره‌هاي آجرپزي اشاره كرده و مي‌گويد: در يكي از بررسي‌ها بچه‌هاي كم سن و سال اين كارگاه‌ها توسط سركارگرشان به شيشه معتاد شده و ساخت آن را هم ياد گرفته بودند كه مجبور به ماندن دركارگاه شوند. با وجود ارائه گزارش‌هاي متعدد دراين خصوص به وزارت رفاه، تاكنون بازرس به اين كارگاه‌ها سر نزده.
مجيد ابهري، آسيب شناس و استاد دانشگاه هم ضمن تقسيم بندي كودكان كار به شاغلين كارهاي واقعي، كار خيابان و بزهكار كه به كارهايي نظير خرده فروشي مواد‌مخدر و دزدي‌هاي كوچك مشغولند معتقد است تا زماني كه حاشيه نشيني وجود دارد اين كودكان قابل جمع‌آوري نيستند. وي به همشهري مي‌گويد: اگراين كودكان بخواهند جمع‌آوري شوند به فوريت فعاليت زيرزميني انجام خواهند داد كه از حوزه كنترل خارج مي‌شوند و آن زمان آزارهاي جنسي، رفتارهاي پرخطر و سوءاستفاده از آنها شكل گرفته و شدت مي‌يابد. استاد دانشگاه شهيد بهشتي نيزبه نقش تشكل‌هاي مردمي دركاهش اين نوع آسيب‌ها اشاره كرده و معتقد است كه وقتي حضور مردمي كم رنگ شود، آسيب‌ها افزايش پيدا مي‌كنند درحالي‌كه بايد تشكل‌هاي مردم نهاد دربستردرست و واقعي خودشان براي كاهش آسيب‌هاي كودكان فعاليت كنند.
- تلاش صبح رويش براي آشتي كودكان با تحصيل
با اجراي طرح انضباط شهري درمنطقه 12، خانه‌هاي محله هرندي يك به يك بررسي شدند. شناسايي و ترغيب كودكان بازمانده از تحصيل كه بخش عمده‌اي از آنها كودك كار بودند يكي از بخش‌هاي اين طرح بود. تعدادي از اين كودكان با تلاش مددكاران راهي مجتمع آموزشي مهارتي صبح رويش، نخستين مدرسه ويژه كودكان كار شدند تا سال‌هاي از دست رفته كودكي و آموزشي‌شان جبران شود. داوودي مدير مجتمع به وضعيت تعدادي از اين كودكان اشاره كرده و مي‌گويد: پسر 14ساله بازمانده از تحصيل با داشتن پدر معتاد و بي‌تفاوتي خانواده به وضعيت او، هم‌اكنون در كلاس ششم مدرسه تحصيل كرده و جزء تيم منتخب فوتبال مدرسه است، با وجود ترك تحصيل هم‌اكنون وضعيت درسي خوبي دارد. پسر 9ساله ديگري در كلاس اول نشسته، پدر از كار افتاده و او همراه مادرش درپارك‌هاي پر از معتاد غذاي خانگي مي‌فروخته است. با جلب رضايت مادر هم‌اكنون به مدرسه مي‌آيد، وضعيت نمراتش خيلي خوب است و مددكاران درحال تلاش هستند تا برادر بزرگ‌تر و بي‌علاقه به تحصيل را به شوق حضور در تيم فوتبال مدرسه با مجتمع صبح رويش آشنا كنند. به گفته داوودي بسياري از اين كودكان مشتاق ادامه تحصيل هستند و استعدادهاي خوبي دارند. وي اين را هم مي‌گويد كه پسر بچه‌هاي اين منطقه از توانايي خوبي در فوتبال برخوردارند و تاكنون تعدادي از آنها از همين راه به تحصيل هم روي آورده‌اند.
نظر شما