این آثار در همین مدت اندک با اقبال خوانندگان ایرانی روبه‌رو شده‌اند. نشست هفتگی شهر‌کتاب در روز سه‌شنبه، ۲۴ فرودین، با حضور ارسلان فصیحی و داود وفایی، مترجمان آثار نسین به فارسی و محمدحسن شهسواری و رؤیا صدر به بررسی این کتاب‌ها اختصاص داشت.
کتاب‌هایی که چند دهه پیش با نام عزیز نسین و به ترجمه رضا همراه در ایران منتشر شده است، در مقوله صحت ترجمه، محل تردید هستند. ارسلان فصیحی که به‌تازگی سه کتاب از ترجمه‌هایش از آثار نسین به فارسی منتشر شده است، با بیان اینکه حین ترجمه داستان‌های نسین احساس می‌کرده که این داستان‌ها را پیشتر خوانده است، گفت: رضا همراه خودش به من گفت که آنچه به نام نسین و با ترجمه او در ایران منتشر شده، ترجمه نیست؛ بلکه چیزهایی است که او به نام نسین نوشته است؛ اما طبق آنچه یکی از دوستانش به من گفت احتمال دارد مرحوم همراه با کمک دوستی، داستان‌های نسین را به ترکی می‌خوانده و با الهام گرفتن از آنها آثاری پدید می‌‌آورده است. بنابراین قاطعانه نمی‌توان گفت آنچه به نام نسین و با ترجمه همراه منتشر شده است، ارتباطی با نوشته‌های نسین ندارد.
فصیحی در مورد داستان‌هایی که برای ترجمه برگزیده، گفت: داستان‌هایی را انتخاب کردم که برای مخاطب ایرانی ملموس باشد و برای چاپ با مشکل روبه‌رو نشود. پس از گذشت سال‌ها از اشتهار عزیز نسین در ایران، امروز می‌شود گفت که سرانجام داستان‌هایش به درستی به فارسی ترجمه شده‌اند.
داود وفایی، مترجم دیگری که رمانی از نسین را به فارسی برگردانده، با اشاره به تاریخ صد ساله اخیر ترکیه خاطرنشان کرد: از زمان فروپاشی عثمانی تا کنون، جز مقاطعی کوتاه، اختناق و فشار همواره در این کشور به‌وضوح وجود داشته است. بعد از مرگ مصطفی کمال فشار به گروه‌های مذهبی و چپ فزونی گرفت و فقط در دو دوره اقتدار عدنان مندرس و تورقوت اوزال فضا کمی باز شد. حزب عدالت و توسعه هم کارش را با گشایش فضای سیاسی آغاز کرد، اما اکنون زندان‌های ترکیه از منتقدان پر شده است.
وفایی افزود: در میان نویسندگان ترک، بعد از اورهان پاموک، یاشار کمال و ناظم حکمت، عزیز نسین چهارمین نویسنده‌ای است که آثارش به زبان‌های خارجی ترجمه شده است. ثمین باغچه‌بان، احمد شاملو، صمد بهرنگی، رسول یونان و مژگان دولت‌آبادی از جمله کسانی هستند که تاکنون ترجمه‌هایی از نوشته‌های نسین ارائه کرده‌اند.
وفایی در ادامه ماجرای یکی از زندانی شدن‌های نسین را تعریف کرد و گفت: در زمان حکومت پهلوی دولت ایران از نسین به اتهام توهین به شاه ایران شکایت کرد و دادگاهی در ترکیه به جرم توهین به شاه ایران نسین را شش ماه محکوم به زندان کرد.
وفایی در پایان افزود: کتاب «بچه‌های امروز معرکه‌اند» در دهه شصت سال‌های ۱۹۰۰ نوشته شده و تاکنون در ترکیه بیش از ۴۰ بار تجدید چاپ شده است.
محمدحسن شهسواری، داستان‌نویس، سخنانش را با بیان دیدگاه رابرت مک‌کی درباره‌ی ژانرهای ادبی شروع کرد و گفت: به باور مک‌کی کمدی فقط یک ویژگی دارد: اگر خواننده را بخنداند موفق است و اگر نخنداند ناموفق؛ بنابراین وقتی خواننده با مطالعه داستانی کمدی خنده بر لب‌هایش می‌نشیند، چطور می‌توان گفت با اثر بدی روبه‌رو هستیم؟ داستان «بچه‌های امروز معرکه‌اند» از نظر فرم موفق است. نسین به جرگه هنرمندانی تعلق دارد که هنر را برای هنر نمی‌خواهند. طنز او جنبه اجتماعی دارد. او در همین کتاب کسانی را که از هنر برای هنر سخن می‌گویند تمسخر می‌کند و از دیگرسو به مخالفت با هنر ایدئولوژی‌زده می‌پردازد.
شهسواری در مورد مضامین آثار نسین تصریح کرد: مضامین آثار نسین هستی‌‌شناسانه نیست و پس از مضمون‌های برآمده از عقده‌های فردی، اخلاق مهم‌ترین مضمون مورد توجه وی است. نیمی از مضامین اخلاقی وی نیز درباره ریاکاری است. مضمون سوم مورد توجه نسین به حوزه روانشناسی اجتماعی بازمی‌گردد و به ناخودآگاه اجتماعی می‌پردازد.
رؤیا صدر، طنزنویس و پژوهشگر عرصه طنز با تصریح بر این نکته که نسین بیش از دو هزار داستان نوشته است که قطعاً همه این آثار در یک سطح نیستند، یادآور شد: او در مجموع نزدیک به هفت سال از عمرش را در زندان گذرانده است. طنز نوشتن برای او کاری جدی بود و وسیله‌ای برای نقادی‌های اجتماعی. موضوع‌های او از متن زندگی برمی‌آیند و نگاهش به دنیا ساده است. طنز نسین روراست است و پیچیده نیست. وی سلیس و روان می‌نویسد و می‌تواند با مخاطب عام ارتباط برقرار کند. طنز نسین طنز موقعیت است و چون چندان متکی بر کلام نیست، ترجمه‌پذیر است. طنز او گاه تراژیک می‌شود و به طنز تلخ می‌انجامد.
صدر سایر ویژگی‌های آثار نسین را به شرح زیر برشمرد: تضاد در روند ماجرا، پایان‌بندی غافلگیرکننده و اغراق در شخصیت‌سازی و تأکید کرد: نسین مبدع سبک تازه‌ای در داستان‌نویسی نیست و از سنت قصه‌گویی پیروی می‌کند.
نظر شما