اعتبار نامه نمايندگان مجموعه مدارکی است که در ارتباط با سوابق کاری و نحوه انتخاب هر نماینده در پرونده وی قرار می‌گیرد و بعد از شروع به کار مجلس و تعیین شعب مجلس اعتبار نامه‌های نمایندگان در شعب مورد بررسی و نهایتا مورد تأیید یا رد شعبه‌های بررسی کننده قرار می‌گیرد.
لازم به ذكر است شيوه تشكيل شعب در هر مجلس به اين نحو است كه پس از انجام مراسم تحلیف، نمایندگان به حکم قرعه به طور مساوى به پانزده شعبه تقسیم مى شوند و افراد باقیمانده به ترتیب از شعبه اول به بعد، یک یک به شعب افزوده مىشوند. شعب تا شكل گيري كامل مجلس وظيفه دارند:
1- رسیدگى به اعتبارنامه ها
2- تعیین اعضاى کمیسیون تحقیق
3- تعیین اعضاى کمیسیون تدوین آیین نامه داخلى مجلس
4- بررسى و تشخیص صلاحیت نامزدهاى عضویت در کمیسیون‌هاى تخصصى مجلس
براساس ماده 30 آيين نامه داخلي مجلس، شعب به موجب جدول حوزه هاى انتخاباتى مجلس شوراى اسلامى که براساس حروف الفبا از طرف معاونت قوانین مجلس با نظارت هیأت رئیسه تنظیم و توزیع مى شود، رسیدگى به اعتبارنامهها را شروع و نسبت به مدارکى که در شوراى نگهبان مورد رسیدگى قرار نگرفته و یا پس از رسیدگى شوراى نگهبان به دست آمده است اتخاذ تصمیم خواهد نمود و گزارش تصویب یا رد آن را از طریق هیأت رئیسه به مجلس تقدیم مى دارند.
هر شعبه براى تسریع در کار مى تواند یک یا چند شعبه فرعى تعیین کند که اعضاى آن با قید قرعه از بین منتخبان آن شعبه تعیین مى شوند، ولى رسیدگى نهایى در شعبه اصلى به عمل مى آید و گزارش آن توسط سخنگوی شعبه طبق دستور جلسه به مجلس داده خواهد شد و در صورت غیبت سخنگو و همچنین در صورتى که سخنگوی شعبه در جلسه باشد، اما نخواهد درباره اعتبارنامه صحبت کند به ترتیب یکى از دو نائب رئیس یا دبیران وظیفه او را انجام خواهد داد.
همچنين در ماده 31 آيين نامه آمده است كه« هیأت رئیسه موظف است فهرست اعتبارنامههاى ارجاعى به شعب را تکثیر و در اختیار نمایندگان قرار دهد. چنانچه نماینده اى به هر یک از اعتبارنامه ها معترض باشد، حداکثر ظرف سه روز از تاریخ انتشار فهرست فوق الذکر اعتراض خود را کتباً به شعبه مربوطه تقدیم مى دارد. شعبه موظف است حداقل بیست و چهار ساعت قبل از بررسى هر اعتبارنامه از معترضان جهت توضیح اعتراض خود دعوت به عمل آورد.»
در ماده 32 نيز تأكيد شده است كه «هیچ شعبهاى نمىتواند تقدیم گزارش خود را بیش از دوازده روز از تاریخ دریافت پرونده به تعویق اندازد. در صورتى که تأخیر به حکم ضرورت پیش آمده باشد، رئیس و در غیاب او نائب رئیس شعبه مکلف است هیأت رئیسه مجلس را مطلع سازد. هر گاه هیأت رئیسه علت را موجه دانست، موضوع را دوباره به همان شعبه و در غیر این صورت به شعبه بعد ارجاع می‌نماید که ظرف ده روز پس از دریافت پرونده، گزارش دهد.»
براساس ماده 33 آيين نامه داخلي مجلس، گزارش هریک از شعب درباره تأیید یا رد اعتبارنامهها بدون ذکر دلیل در مجلس قرائت مى شود. در صورتى که گزارش شعبه مبنى بر رد اعتبارنامه باشد و یا اینکه معترضان بر اعتراض خود باقى باشند، اعتبارنامه به کمیسیون تحقیق ارجاع خواهد شد. درغیر این صورت اعتبارنامه مصوب تلقى گردیده و رئیس مجلس تصویب آن را اعلام مى نماید.
ماده 24 آيين نامه كميسيون تحقيق را موظف كرده است كه « ظرف حداکثر پانزده روز به دلایل و توضیحات کتبى شعب و معترضان (که باید ظرف پنج روز از تاریخ ارجاع اعتبارنامه به کمیسیون، به آن کمیسیون فرستاده باشند) رسیدگى مى کند و پس از استماع و بررسى توضیحات شفاهى معترضان و مدافعات کتبى یا حضورى نماینده مورد اعتراض، نظر خود را به مجلس ارسال می‌دارد.
در صورت حاضر نشدن عمدى نماینده مورد اعتراض در کمیسیون و یا عدم ارسال مدافعات کتبى کمیسیون مىتواند بدون استماع مدافعات وى نظر خود را به مجلس ارسال دارد.»
ماده 35- چنانچه اعتبارنامه نماینده‌اى از طرف شعبه یا نماینده اى مورد اعتراض قرار گرفته و به کمیسیون تحقیق واگذار شده باشد نظر کمیسیون مذکور در مجلس قرائت مى شود. اگر گزارش کمیسیون تحقیق مبنى بر رد اعتبارنامه باشد سخنگوی کمیسیون ادله رد اعتبارنامه را توضیح مى دهد. در صورتى که گزارش مبنى بر تأیید صحت اعتبارنامه باشد و یا در موعد مقرر گزارش ندهد، ابتدا سخنگوی شعبه معترض، ادله رد اعتبارنامه را توضیح مى دهد و نماینده معترض حداکثر به مدت نیم ساعت در رد اعتبارنامه صحبت مى‌‌کند و در صورتى که معترضان متعدد باشند حداکثر تا سه نفر با توافق بقیه و در صورت عدم توافق با قید قرعه انتخاب مىشوند و هر یک حداکثر به مدت نیم ساعت در رد اعتبارنامه صحبت مى کنند. نماینده اى که اعتبارنامه‌‌اش مورد اعتراض قرار گرفته به مدت دو برابر وقت مخالفان مىتواند صحبت کند و می‌تواند قسمتى از وقت خود را حداکثر به دو نفر از نمایندگان واگذار نماید.
همچنين طبق ماده 36، چنانچه نماینده بدون عذر موجه (به تشخیص هیأت رئیسه) تا ده روز پس از ابلاغ به وى براى دفاع از صحت اعتبارنامه خود در جلسه حاضر نشود، مجلس با استماع گزارش کمیسیون تحقیق و صحبت معترض وارد رأى گیرى مى‌‌شود.
ماده 37- اگر کمیسیون تحقیق ظرف پانزده روز نظر خود را به مجلس اعلام نکرد، نماینده اى که اعتبارنامه اش مورد اعتراض واقع گردیده، مى تواند طرح اعتبارنامه خود را همراه با ارائه دلایل عدم گزارش کمیسیون تحقیق، از هیأت رئیسه درخواست بنماید. همچنین پانزده نفر از نمایندگان هم مى توانند چنین تقاضایى را از هیأت رئیسه بنمایند. هیأت رئیسه موظف است در اولین فرصت این درخواست را در مجلس مطرح نماید. پس از استماع توضیح کمیسیون، مجلس در این مورد تصمیم مى گیرد. در صورت موجه بودن علت تأخیر، مجلس مى تواند مهلت را تا پانزده روز دیگر تمدید نماید. در غیر این صورت، اعتبارنامه در جلسه بعد مجلس مطرح مى گردد و نماینده معترض و در صورت نبودن معترض سخنگوی شعبه مربوطه دلایل عدم تأیید صحت اعتبارنامه از طرف شعبه را در جلسه بیان مى کند. پس از دفاع نماینده صاحب اعتبارنامه، مجلس وارد رأى گیرى مى شود.
طبق ماده 38 نيز« أخذ رأى نسبت به اعتبارنامه مورد اعتراض مخفى و با ورقه مخصوص خواهد بود.»
در ماده 39 تأكيد شده است كه «نمایندگانى که هنوز اعتبارنامه آنان به تصویب نرسیده حق دادن رأى به جز در مورد اعتبارنامه نمایندگان و همچنین حق حضور در شعبه یا کمیسیون تحقیق، هنگام رسیدگى به اعتبارنامه خود را ندارند. در صورتى که از طرف شعبه یا کمیسیون یا با تقاضاى خود براى اداى توضیحات دعوت شوند، حق رأى نخواهند داشت ولى حق اظهارنظر دارند.»
نظر شما