شایعترین سرطان زنان، درواقع یک سوم سرطانها در این جنس، سرطان سینه است. در آمریکا سالانه 44 هزار زن مبتلا به این سرطان شناخته شده و هرماه یک هزار نفر از آنان میمیرند. با توجه به این آمار، عجیب نیست که اغلب زنان در سراسر دنیا نگران ابتلا به سرطان سینه هستند.
البته این نگرانی خیلی هم بد نیست به شرط اینکه مفید واقع شده و خانمها را وادار کند تا به علائم خود توجه نشان دهند. اما متأسفانه باید گفت اغلب خانمها هرچند نگران مبتلا شدن هستند، اما اطلاع درستی از علائم این سرطان ندارند. این مطلبی است که به تازگی محققان با بررسی 1190 زن بالای 50 سال متوجه آن شدهاند.
تعجب میکنید اگر بشنوید این محققان دریافتهاند که یک چهارم خانمها به اشتباه فکر میکنند داشتن سرفههای طولانی یکی از علائم سرطان سینه است؟ احتمالا این دسته از خانمها فراموش کردهاند که سینه با ریه فرق میکند!
بعضی دیگر از خانمها که به حساب محققان حدود 81 درصد هستند هم خیال میکنند وجود خال گوشتی روی سینه میتواند نشانهای از این سرطان باشد. درحالیکه یک سوم دیگر فکر میکنند مبتلایان این سرطان را میتوان ازروی داشتن یک زائده شناسایی کرد.
شاید خندهتان گرفته و با خود میگویید اینها که خیلی از ماجرا پرت هستند؛ اما همه که مثل شما صفحه سلامت روزنامهها را نمیخوانند تا درباره علائم سرطان سینه تصور درستی داشته و بتوانند با ظهور اولین علائم آن را تشخیص دهند
واقعیت این است که در قضیه ناآگاهی بیماران، پزشکان هم بیتقصیر نیستند. حداقلش این است که همه پزشکان باید به خانمها توصیه کنند تا برای معاینه منظم و غربالگری این سرطان مراجعه کنند، چراکه با افزایش سن، خطر ابتلا به این بیماری بیشتر شده وبا درنظر گرفتن شیوع سرطان سینه لازم است که خانمها بهخصوص در سنین بالای 40سال به علائم توجه کرده و بدانند که باید دنبال چه باشند. بد نیست یادآوری کنیم که تشخیص زودتر، درمان به موقع وشانس بهبودی را با خود به ارمغان میآورد.
علائمی که گیج میکنند!
علائم سرطان سینه میتواند خیلی گسترده باشد؛ از توده پستان گرفته تا تورم وتغییر در پوست آن. البته لازم است بدانید هرچند که دربسیاری از مواقع هیچ علامتی وجود ندارد اما وجود علامت هم همیشه ناشی از سرطان نیست و ممکن است ناشی از عفونت یا کیست در پستان باشد.
در هرحال با دیدن علائم لازم است که به آن توجه کنید تا خدای ناکرده بیتوجهی موجب پشیمانی آینده نشود. برای این کار لازم است هرماه خودتان را معاینه کنید و درصورت مشاهده علامتی با پزشکتان مشورت کنید.
بر خلاف تصور اغلب زنان، سرطان سینه معمولا درد ندارد. این سرطان معمولا با وجود توده در پستان یا زیر بغل، ترشح از نوک سینه یا فرو رفتگی آن، یا تغییرات پوست آن مشخص میشود. بنابر این درصورت مشاهده هرکدام از علامتهای زیر به پزشک مراجعه کنید:
اگر تودهای در سینه داشتید؛ اگر در زیر بغل و بالای ترقوه تودهای داشتید که بعد از 2 هفته از بین نرفت؛ اگرشکل و اندازه یکی از سینههایتان به تازگی تغییر کرده یا از نوک آن مایع ترشح میشود؛ اگر به تازگی نوک سینه فرو رفته یا رنگ و بافت پوست آن تغییر کرده (مثلا قرمز شده یا مانند پوست پرتقال فرورفتگی پیدا کرده).
اگر زود قضاوت کرده باشید با خواندن جملات بالا با خود گفتهاید: این که کاری ندارد. معلوم میشود تشخیص این بیماری خیلی هم راحت است!
اما اشتباه کردهاید، چون این علامتها همیشه خبر از سرطان نمیدهند. خوشبختانه شانس زیادی وجود دارد که علت چیز دیگری به غیراز سرطان باشد.
تودههایی که میآیند و میروند!
پیدا کردن توده در پستان یک علامت هشداردهنده است، اما همیشه هم به معنی سرطان نیست. اغلب تودههای پستان غیرسرطانی و خوش خیم هستند ولی با این حال لازم است که تمام تودهها توسط پزشک بررسی شوند. (قضیه تشخیص زودتر، درمان بهتر که یادتان هست!)
بیش از نیمی از خانمها تغییرات «فیبرو کیستیک» را تجربه میکنند: تودههای دردناک در سینه که در بخشی از دوره ماهانه ظاهر شده و سپس از بین میروند. این تغییرات ناشی از نوسان هورمونها در طول دوره ماهانه و نزدیک به زمان یائسگی است.
علت این تورم در واقع تکثیر سلولهای غدد پستان و رشد و ایجاد بافت فیبروز در آن است. کیستهای بزرگتر وقتی ایجاد میشوند که این رشد زیاد، جلوی خروج ترشحات را از مجرای غده بگیرد. این تودهها معمولا در لمس جابهجا شده و درد مبهمی در سینه ایجاد میکنند.
کیستها، کیسههای پر از مایعند که با اتساع و گشاد شدن مجرا ایجاد میشوند. این تودهها ممکن است نرم یا سفت باشند و وقتی فشارشان میدهید کمی حرکت کنند. زنانی که به یائسگی نزدیک میشوند معمولا این تودههای سفت وحساس را لمس میکنند که میآیند و میروند.
این کیستها اغلب 2هفته قبل از عادت ماهانه پدیدار شده و بعد از خونریزی ماهانه خودبهخود ناپدید میشوند. درد آن هم با کوچک شدن کیست از بین میرود. لازم است بدانید پزشک برای تشخیص تودهها از یکدیگر به روشهای کمکی مانند بررسی محتوا و جنس توده با سوزن باریک (FNA) نیاز دارد.
فیبرآدنوم تودههای گرد لاستیکی و سفتی هستند که در اثر رشد بیش از حد بافت همبند و غددی ایجاد میشوند. این تودهها ممکن است به اندازه یک گوجه هم بشوند اما معمولا درد ندارند و وقتی فشارشان میدهید سرجایشان برمیگردند. این تودهها هم با تغییرات هورمونی بزرگ و کوچک شده و بیشتر در خانمهای جوان دیده میشوند.
ماستیت یا عفونت سینه اغلب بهوسیله باکتریهایی ایجاد میشود که هنگام شیر دهی وارد بافت سینه میشوند. اگر این عفونت موجب آبسه شود شما خواهید توانست توده یا بافت ضخیم شده پستان را لمس کنید. این عفونت گاهی هم در زنان بعد از دوران یاثسگی دیده میشود. در این حالت مجراهای شیر بهخصوص در اطراف هاله پستان متورم شده و میتوانند موجب درد و ترشح از نوک سینه و حتی فرورفتگی آن شوند.
ضربه به سینه هم ممکن است حالتی ایجاد کند که پزشکان به آن نکروز چربی میگویند. در این حالت توده سفت، گرد و متحرک بوده و خودبهخود محو میشود. گاهی هم تومورهای خوش خیم مانند پاپیلومای داخل مجرای شیر، علت تودههای سینه است. این تومور ممکن است موجب ترشح از نوک پستان هم بشودکه معمولا خونی است.
اما تودههای سرطانی پستان، معمولا بدون درد، سفت و بیشکل بوده و زیر دست حرکت نمیکنند چون توده به عضله زیری چسبیده است، پوست این ناحیه ممکن است قرمز یا فرو رفته باشد.
هر ترشحی نشانه سرطان نیست!
از آنجا که پستان یک غده است، ممکن است بهطور طبیعی از نوک آن مایعی خارج شود، حتی اگر شما هیچوقت باردار نشده باشید. ترشح از نوک سینه یک مشکل شایع بوده اما به ندرت ناشی از سرطان است. این مشکل وقتی بیشتر مورد توجه قرار میگیرد که تنها از یک سینه بوده یا خونی باشد که باز هم لازم است پزشک تمام ترشحات نوک پستان را بررسی کند.
علاوه بر دستکاری و تحریک سینهها با فشار دادن آن (که ممکن است در معاینه مکرر پستان اتفاق بیفتد)، گشاد شدن مجاری پستان بهخصوص بعد از 40 سالگی و همانطور که قبلا هم اشاره کردیم پاپیلومای داخل مجاری، ضربه، آبسه و تغییرات فیبروکیستیک هم میتوانند عامل این ترشح باشند.
گالاکتوره حالت دیگری است که از سینه ترشحی مانند شیر بیرون میآید. علت این ترشح، تولید بیش از حد هورمون پرولاکتین است. هرنوع اختلال هورمونی مانند بارداری و زایمان، مصرف قرصهای ضد بارداری، مشکل غده تیروئید و تومور در هیپوفیز (که محل کنترل ترشح پرولاکتین است) هم ممکن است باعث این ترشح سفید، شفاف یا زرد شود.
اشتباهات گریز ناپذیر!
فرورفتگی نوک سینه هم در بسیاری از خانمها بهطور طبیعی وجود داشته و تنها تفاوتی طبیعی در گونه انسان است، اما اگر به تازگی ایجاد شده باشد باید به آن توجه کرد. علل دیگر این فرو رفتگی، غیراز سرطان میتواند عفونت زیر هاله پستان، اتساع و التهاب غدد زیر ناحیه و جراحی قبلی آن باشد.
تغییرات پوست پستان مانند قرمزی، تغییر در بافت و چروکیده شدن و فرورفتگی پوست پستان هم علائم دیگری هستند که اگرچه ممکن است در بیماریهای پوستی مانند اگزما هم دیده شود، اما ممکن است نشانهای از سرطان التهابی سینه باشد که در آن قسمتی از پوست سینه متورم و قرمز شده و مانند پوست پرتقال سوراخ سوراخ است. بنابر این با ظهور هر کدام از علائم لازم است برای بررسی بیشتر به پزشک مراجعه کنید.
با همه این اوصاف، مطالعات نشان داده است که اغلب خانمها نسبت به تغییرات سینه حساس نیستند.
مطالعه جدید در انگلیس نشان میدهد: تنها 10 درصد خانمها به فرورفتگی نوک پستان توجه میکنند؛ 14 درصد به تغییرات پوست سینه توجه دارند؛ 16 درصد ترشحات نوک سینه را کنترل میکنند؛ 22 درصد تغییرات ظاهری سینه را بررسی میکنند؛ 23 درصد به تغییر اندازه پستانها حساس هستند؛ و بالاخره حدود نیمی از زنان، وجود توده زیر بغل را بررسی میکنند؛ علامتی که بیشتر از هر علامت دیگری میتواند مطرحکننده سرطان پیشرفته سینه باشد.