حكايت لطيف اين ماجرا در هفت پيكر نظامي، داستان «بهرام گور و كنيزك چيني» آمده‌است و مفهوم آن اين است كه در اثر تمرين و ممارست، سخت‌ترين كارها آسان مي‌شود. اما همين ضرب‌المثل كه بارها و بارها شنيده‌ايم، در فرهنگ دين و سخنان امام علي(ع) ملاك و معياري براي ارزش‌هاي انساني است. چنان‌كه در قرآن كريم نيز به صراحت برتري «آنان‌كه مي‌دانند بر آنها كه نمي‌دانند» بيان شده است. اميرمؤمنان(ع)فرمودند:« ارزش هر فرد به كاري است كه آن را نيكو مي‌داند». و نيكو دانستن امور منوط به داشتن دانش و آگاهي است. گويي تلاش آدميان براي كسب مهارت، فارغ از نوع و گونه مهارت يا علم، خود ملاكي براي ارزشگذاري است.
در اين ديدگاه همه افراد در هر جايگاهي مي‌توانند در خود اين ارزش، عزت و كرامت را پديد آورند. تصور كنيد اگر همه ما در هر جايگاهي كه هستيم، بر خود فرض بدانيم آنچه بر عهده داريم را به بهترين نحو فرابگيريم و اجرا كنيم، اگر چنين شد، جامعه ما چه رنگ و بويي به‌خود مي‌گيرد؟ رنگ و بوي آگاهي و تعهد و تخصص. در اين‌صورت امور همگان به بهترين نحو ممكن انجام مي‌شود.
ارزش اين امر تا بدانجاست كه اميرالمومنين(ع) در فرازي ديگر خطاب به آنان كه نمي‌دانند، فرمودند: كسي كه نمي‌داند نبايد از آموختن خجالت بكشد زيرا قيمت و ارزش هركس به اندازه دانسته‌هايش است. در بيان امام(ع) نادانسته‌هاي ما دشمنان ما هستند؛ دشمناني كه تا آن هنگام كه خود را مسلح به سلاح دانش نكرديم، بر ما سخت مي‌گيرند و عزت نفس ما را مخدوش كرده و ارزش مادي و معنوي ما را زير سؤال مي‌برند. ناداني آدمي بر امور زندگي و عدم تخصص او، نه‌تنها ارزش معنوي آدمي را زائل مي‌كند كه ارزش اجتماعي او را نيز از بين مي‌برد زيرا جامعه به افراد بدون تخصص به چشم انگل نگاه مي‌كند. ازاين‌رو امام علي(ع) در بيان ارزش كارآزمودگي فرمودند:كارآزموده، حكيم‌تر از طبيب است (ميزان الحكمه/ج:6/465). زيرا كارآزموده براي جامعه در هر شرايطي مفيد است حال آنكه طيب اگر حاذق نباشد، براي جامعه مفيد نخواهد بود.
نظر شما