همچنين قرار است تا پايان سال 95، توليد ايران در ميدان گازي پارس‌جنوبي به ميزان برداشت سالانه قطر افزايش يابد. اين دو خبر بسياري از تحليلگران بين‌المللي حوزه انرژي را متعجب ساخت چرا كه مؤسسات و مراكز تحقيقاتي پيش‌بيني كرده بودند كه صنعت نفت ايران به سبب تحريم‌ها و فشارهاي بين‌المللي و در اختيار نداشتن تكنولوژي‌هاي روز، حداقل به يك‌سال زمان براي افزايش نرخ توليد نفت‌خام به سطح پيش از تحريم‌هاي سال 1390 نياز خواهد داشت و در توليد گاز نيز روند توسعه كند و مشكل‌زا خواهد بود.
سؤال اين است درحالي‌كه بسياري از تحليلگران افزايش سريع توليد نفت خام و گاز طبيعي ايران را غيرممكن مي‌دانستند، چگونه صنعت نفت ايران بلافاصله پس از رفع تحريم‌ها شرايط خود را سامان داد؟
- افزايش سريع توليد نفت خام
از سال 1390و با شروع محدوديت‌هاي فروش نفت خام، توليد نفت ايران نيز متناسب با آن كاهش يافت و از حدود 3.8ميليون بشكه در روز به حدود 2.8ميليون بشكه در روز در سال 93رسيد كه با توافقات اوليه هسته‌اي در همين سطح حفظ شد. اما پس از اجرايي شدن برجام در مدت كوتاهي نرخ توليد نفت خام مجددا به سطح 3.8ميليون بشكه در روز افزايش يافت. بازگشت سريع توليد نفت خام ايران را بايد ناشي از حفظ پتانسيل توليد در ميدان‌هاي نفتي توسعه يافته و راهاندازي پروژههاي در حال توسعه دانست.
ايران از سال 1390 هرچند با كاهش سطح توليد نفت خام مواجه شد اما شركت‌هاي توليدي طي اين‌مدت، ضمن ضرورت حفظ پتانسيل توليدي نفت خام از ميادين، از فرصت كاهش توليد به‌منظور حداقل نمودن گازسوزي در واحد‌هاي عملياتي، كاهش هزينه‌هاي عمليات بهره‌برداري، انجام حداكثر تست و مطالعه چاه‌ها و انجام حداكثر تعميرات و اصلاحات فرايندي در تاسيسات فراورش و انتقال نفت‌خام و جبران عقب‌افتادگي برنامه‌هاي تزريق گاز به ميادين نفتي استفاده كردند.
از سوي ديگر از سال 1393و با كاهش قيمت نفت خام و محدوديت منابع مالي، پروژههاي نگهداشت و افزايش توليد نفت خام براساس شاخص‌هاي ميزان پيشرفت فيزيكي، تأثيرگذاري بر زنجيره توليد و مشترك و مستقل بودن ميدان اولويت‌بندي شدند تا منابع محدود به پروژههاي خاص تزريق شود.
همگي اين اقدامات سبب شد تا افت طبيعي توليد ميادين نفتي متوقف شده (يا كاهش يابد) و در برنامه افزايش توليد پس از تحريم‌ها، امكان بازگشت سريع و پايدار توليد نفت خام امكان‌پذير باشد. ضمناً راهاندازي پروژههاي فاز يك توسعه ميادين يادآوران و آزادگان شمالي در ابتداي سال 95نيز 180هزار بشكه در روز به ظرفيت توليد نفت خام كشور اضافه كرد و نرخ توليد ايران را به 3.8ميليون بشكه در روز رساند. ايران برنامه دارد با راهاندازي طرح ياران شمالي، توليد زودهنگام ميدان آذر و افزايش توليد ميدان آزادگان جنوبي تا پيش از پايان سال 2016توليد خود را به سطح 4ميليون بشكه در روز برساند.
- برداشت حداكثري از ميدان گازي پارس‌جنوبي
از سال 1389و شروع همزمان جبهه‌هاي كاري در تمامي فازهاي باقيمانده ميدان پارس‌جنوبي، از يك‌سو منابع مالي و توان اجرايي شركت‌هاي پيمانكاري ايراني در پروژههاي مختلف توزيع شد و از سوي ديگر با افزايش فشارهاي بين‌المللي، شركت‌هاي بين‌المللي از حضور و سرمايه‌گذاري در ايران انصراف دادند كه نتيجه آن تأخير و عقب‌افتادگي برنامه‌هاي توسعه فازهاي مختلف اين ميدان بود.
اما از سال 1392فازهاي مختلف پارس‌جنوبي براساس درصد پيشرفت رتبه‌بندي شدند تا با انضباط مالي، مديريت پروژه و تمركز توان پيمانكاران داخلي در پروژههاي منتخب، امكان افزايش توليد روزانه 100ميليون مترمكعب در هر سال فراهم شود. نتيجه اين امر افزايش نرخ توليد روزانه گاز كشور از 634ميليون مترمكعب در سال92به برنامه 845ميليون مترمكعب در سال 1395بود. همچنين با شروع راهاندازي فاز 12و راهاندازي فازهاي 16و 15در سال 93، راهاندازي كامل فاز 12و راهاندازي فازهاي 17و18در سال94 و راهاندازي فاز 19در بهار سال 95 و راهاندازي كامل فازهاي 17و 18، اتمام فاز 19و راهاندازي فازهاي 20 و 21 تا پايان سال 95محقق مي‌شود.
واقعيت اين است كه صنعت نفت كشور طي 3سال گذشته با وجود فشار تحريم‌هاي بين‌المللي و محدوديت‌هاي منابع مالي از تمام ظرفيت نيروي انساني و امكانات خود استفاده كرده است تا در حوزه نفت با حفظ توان توليد در سطح 4ميليون بشكه در روز و در حوزه گاز با افزايش 50درصدي ظرفيت توليد، بتواند شرايط خود را براي بعد از تحريم‌ها حفظ و ارتقا دهد. اين در حالي است كه طي همين مدت در بخش صنعت و ساير حوزه‌هاي كشور پديده كندي يا توقف رشد مشاهده شده است.
اقدامات انجام شده در دوره تحريم و ركود و افزايش توليد نفت و گاز، نتيجه وجود نيروي انساني كارآزموده و متخصص در اين صنعت است. قطعاً براي اجراي برنامه‌هاي سرمايه‌گذاري داخلي و خارجي در دوران پس از تحريم، اسباب و لوازم ارتقاي نيروي انساني نيز مورد توجه تصميم‌گيران صنعت نفت قرار دارد.
- مدير نظارت بر توليد شركت ملي نفت
نظر شما