عرق‌چين قلاب‌بافي شده و چادر سفيد كه از دور پيدا مي‌شد، زائر؛ زائر سرزمين وحي بود. يكي از سنت‌هاي خوب در كنار اين عبادت سياسي، وليمه‌دادن براي حج است؛ سنتي كه البته چندسالي است دچار زوايد و تجملات شده. حالا كه امسال قرار نيست كسي زائر بيت‌الحرام باشد، اين هزينه‌ها كجا و براي چه‌كسي خرج شود بهتر است؟
- هزينه يك وليمه ساده 500نفره
معمولا حاج‌خانم و حاجآقا تمام كارهاي خود اعم از رزرو سالن غذاخوري و سفارش غذا و ميوه را قبل از اعزام انجام مي‌دهند. با فرض اينكه حاجي بازگشته از سفر، 500نفر مهمان براي وليمه حج دعوت كند، اگر 15هزار تومان را پايين‌ترين قيمت هر پرس غذا حساب كنيم هزينه 500پرس غذا 7ميليون و 500هزار تومان مي‌شود. البته هزينه‌اي هم براي خريد ميوه و شيريني وجود دارد، اگر هزينه خريد ميوه را يك‌ميليون و 500 هزار تومان و هزينه خريد شيريني را 250تا 300هزار تومان برآورد كنيم و 500هزار تومان هم ورودي سالن درنظر بگيريم، وليمه براي حاج‌خانم يا حاجآقا حدود 9 تا 10ميليون تومان آب مي‌خورد. خريد سوغاتي هم كه جاي خودش را دارد. هداياي تبركي مثل قواره‌هاي چادري و سنگ غار حرا و آب زمزم و تسبيح چوبي با عكس خانه خدا، براي بعضي‌ها جايشان را به پارچه‌هاي گران‌قيمت مخصوص دوخت لباس شب و لوازم برقي داده است. به اين ترتيب در خوش‌بينانه‌ترين حالت، حاجيان 2ميليون تومان هم براي خريد سوغات كنار مي‌گذارند. با توجه به اينكه علما و مراجع، خرج‌كردن پولي كه براي ساير هزينه‌ها كنار گذاشته شده است را در راه امور خيريه جايز دانسته‌اند، اگر قرار باشد تمام يا بخشي از اين 12ميليون تومان خرج امور خيريه شود، از نظر شما، گزينه‌هاي پيشنهادي كدامند؟
- خريد لباس مدرسه
حالا كه در آستانه ماه مهر و آغاز سال تحصيلي قرار داريم، گزينه پيشنهادي ما اين است كه اين مقدار پولي كه قرار بود خرج وليمه حج شود را خرج نيازمنداني كنيم كه امكانات اوليه براي حضور در مدرسه را ندارند. نخستين چيزي كه بچه‌ها براي حضور در مدرسه نياز دارند يك دست مانتو و شلوار مناسب است. اگر قيمت لباس پسرانه را 50هزار تومان و مانتو و شلوار و مقنعه دخترانه را 60هزار تومان درنظر بگيريم با 12ميليون تومان مي‌توان براي 240دست لباس پسرانه، مناسب براي دانش‌آموزان ابتدايي يا 200دست مانتو و شلوار و مقنعه مقطع ابتدايي براي نيازمندان خريداري كرد. مانتو و شلوار دوره راهنمايي و دبيرستان گران‌تر است. با همين بودجه مي‌توان 120دست مانتو و شلوار براي دانش‌آموزان دوره راهنمايي و دبيرستان تهيه كرد. دخترانه و پسرانه هم ندارد معمولا براي دوره راهنمايي و دبيرستان قيمت لباس هر دو جنس يكي است.
- بسته‌هاي تركيبي مقطع ابتدايي
نياز دانش‌آموزان براي حضور در مدرسه به مانتو و شلوار خلاصه نمي‌شود. كتب درسي، كيف مدرسه و نوشت‌افزار هم جزو نيازهاي اساسي آنان است. براي خريد كيف يا كوله‌پشتي براي يك دانش‌آموز دبستاني بايد حدودا 30هزار تومان هزينه كرد. بچه‌دبستاني‌ها علاوه بر مداد و پاك‌كن، به جامدادي و مدادرنگي و دفترنقاشي و دفترمشق هم نياز دارند. هزينه خريد جامدادي 10هزار تومان، بسته 12عددي مداد مشكي، 10تا 12هزار تومان، مدادرنگي 12رنگ، 8هزار تومان، بسته 4عددي پاك‌كن هم 3هزار تومان است. اگر هر عدد دفتر 80برگ معمولي را 2500تومان حساب كنيم، 12عدد دفترمشق 30هزار تومان مي‌شود. هزينه خريد كتب درسي اول تا ششم ابتدايي از 12هزار تومان تا 20هزار تومان است. اگر مبنا را بر همان 20هزار تومان بگذاريم جمع هزينه خريد نوشت‌افزار براي يك دانش‌آموز ابتدايي 83هزار تومان مي‌شود. حالا اگر اين 83هزار تومان را با هزينه خريد مانتو و شلوار جمع بزنيم، براي تهيه همه اين وسايل براي هر دانش‌آموز ابتدايي دختر 143هزار تومان و هر دانش‌آموز ابتدايي پسر 133هزار تومان هزينه خواهد داشت. به‌عبارت ديگر با 12ميليون تومان مي‌شود به‌طور متوسط 80دانش‌آموز را راهي مدرسه كرد.
- بسته‌هاي تركيبي مقطع دبيرستان
دبيرستاني‌ها خيلي از لوازمي كه براي بچه‌هاي دبستاني از اوجب واجبات است، نيازشان نمي‌شود. مثلا مدادرنگي و دفتر مشق و امثالهم به‌كار بچه‌هاي دبيرستاني نمي‌آيد. دبيرستاني‌ها يك كوله‌پشتي 60تا 70هزار توماني، يك عدد مدادنوكي 10هزار توماني، 10عدد خودكار 2هزار توماني و يك دست روپوش مدرسه نياز دارند. اگر قيمت كتب درسي را 40هزار تومان درنظر بگيريم، خريد لوازم مورد نياز آموزش براي هر دانش‌آموز مقطع دبيرستان 240هزار تومان هزينه دارد. به اين ترتيب با پولي كه قرار بود براي وليمه و سوغاتي خرج شود، مي‌توان امكانات اوليه تحصيل 50دانش‌آموز دبيرستاني را فراهم كرد.
- نظر مراجع
طبق نظر مراجع تقليد، وليمه‌دادن بعد از بازگشت از سفر حج يا هر سفر زيارتي ديگر، واجب نيست و جزو مستحبات است. هدف از وليمه‌دادن، اطعام فقيران و مسكينان است اما اگر اين وليمه براي تشريفات و ريا باشد، ثواب كه ندارد هيچ، كاري حرام محسوب مي‌شود. نكته مهم‌تر اينكه، كساني كه مستطيع هستند، اجازه ندارند هزينه حج را به هر دليلي براي كار ديگري خرج كنند، حتي اگر كار خير باشد. پيشنهادهاي ما هم براي صرف كردن هزينه وليمه و سوغات در امور خير نوشته شده‌اند.
نظر شما