چه اينكه گردهمايي سران جنبش نم در جزيره مارگاريتا ونزوئلا شايد نمادي از روزهاي متلاطم اين سازمان بزرگ بين‌المللي هم باشد، تلاطمي كه محمد جواد ظريف وزير خارجه كشورمان هم بدان اشاره مي‌كند و مي‌گويد كه همبستگي اعضاي عدم تعهد در معرض تهديد است. سفر حجت‌الاسلام حسن روحاني رئيس‌جمهور به قاره آمريكا از ديروز جمعه آغاز شد. او ابتدا به ونزوئلا رفت، در ادامه به كوبا مي‌رود و نيويورك نيز آخرين مقصد هيأت بلندپايه ايراني خواهد بود. اين چهارمين سفر روحاني به نيويورك در دوران رياست‌جمهوري اوست. هدف از سفر روحاني به ونزوئلا شركت در هفدهمين اجلاس سران جنبش عدم‌تعهد (نم) است. او به‌عنوان رئيس‌جمهور ايران رياست دوره‌اي نم را نيز برعهده دارد و قرار است در سفر به ونزوئلا علاوه بر سخنراني در نشست سران، رياست جنبش عدم‌تعهد را به نيكولاس مادورو رئيس‌جمهور ونزوئلا و رئيس دوره بعد نم واگذار كند.
محمدرضا نعمت‌زاده وزير صنعت و حسن قاضي‌زاده هاشمي وزير بهداشت و سورنا ستاري، معاون علمي رئيس‌جمهور در اين سفر حضور دارند. روحاني قبل از رفتن به اين سفر به خبرنگاران گفت: شرايط جهان و منطقه شرايط مناسبي نيست؛ همه بايد به‌دنبال صلح و ثبات در منطقه و جهان باشيم.
روحاني گفت: براي ما صلح و عدم‌مداخله در امور داخلي كشورها و حاكميت ملي آنها و رايزني، هماهنگي و همفكري براي مسائل جهان در حال توسعه و كل جهان اهميت دارد. هفدهمين نشست سران جنبش عدم‌تعهد طي امروز و فردا در جزيره مارگاريتا در ونزوئلا برگزار مي‌شود.
ونزوئلا از دوران هوگو چاوز رئيس‌جمهور اين كشور درگير بحران اقتصادي است كه اين بحران در دوره مادورو به بالاترين حد خود رسيده به‌گونه‌اي كه ناآرامي و تنش در شهرهاي اين كشور موج مي‌زند و همين ناآرامي‌ها از سوي اپوزيسيون باعث شد كه اجلاس سران با يك سال تأخير در جزيره‌اي دور از پايتخت برگزار شود. در نشست افتتاحيه نم، روحاني به‌عنوان نخستين سخنران، گزارشي از عملكرد چهار ساله ايران به‌عنوان رئيس شانزدهمين دوره جنبش عدم‌تعهد ارائه خواهد كرد. در حاشيه اين اجلاس، رئيس‌جمهور ضمن انجام ديدارهايي با مقامات، سران، رهبران و شخصيت‌هاي بين‌المللي كشورهاي جنبش غيرمتعهدها، درباره مسائل مهم جهاني و منطقه‌اي گفت‌وگو خواهد كرد. پس از شركت و سخنراني در اجلاس سران نم، رئيس‌جمهوري اسلامي ايران به هاوانا پايتخت كوبا سفر خواهد كرد.
رئيس‌جمهور در كوبا نيز علاوه بر ديدار با رائول كاسترو رئيس‌جمهور اين كشور احتمالا با فيدل كاسترو رهبر انقلاب كوبا نيز ديدار خواهد كرد و سپس به‌منظور شركت در هفتاد و يكمين اجلاس سالانه مجمع عمومي سازمان ملل عازم نيويورك خواهد شد. پيش از روحاني، وزير خارجه او يعني محمدجواد ظريف در رأس هيأتي به قاره آمريكا رفته بود؛ سفري كه به نوشته سيدعباس عراقچي معاون وزير خارجه در اينستاگرامش 42ساعت طول كشيده و هيأت ايراني با 4پرواز خود را به جزيره مارگاريتا محل برگزاري اجلاس رسانده‌اند.
ظريف و معاونانش قبل از رسيدن به ونزوئلا ديداري چند ساعته از مكزيك داشتند و با وزير خارجه اين كشور به رايزني پرداختند. وزير خارجه سپس در مارگاريتا در نشست وزيران خارجه نم به‌عنوان رئيس اجلاس سخنراني كرد كه محور سخنان او مبارزه با تروريسم و افراط‌گرايي بود. وي در اين سخنراني ضمن ارائه گزارشي از اقدامات ايران در دوره تصدي رياست جنبش عدم‌تعهد تأكيد كرد: امروز مداخله در امور داخلي كشورها، اشغال و افراط‌گرايي تهديدات بي‌سابقه‌اي را نه‌تنها متوجه صلح، امنيت و توسعه جهاني كرده بلكه متأسفانه همبستگي اعضاي عدم‌تعهد را نيز در معرض تهديد قرار داده است.
ظريف خويشتنداري و پايبندي كامل به حقوق، مقررات و هنجارهاي بين‌المللي و اصول منشور ملل متحد را در اين شرايط امري ضروري توصيف كرد. اما بازار رايزني‌هاي ديپلماتيك در حاشيه اجلاس عدم‌تعهد نيز داغ است. وزيران خارجه ونزوئلا و كره‌شمالي، مشيرا خطاب كانديداي مصري تصدي پست مديركلي يونسكو و بشار جعفري رئيس هيأت سوري ازجمله افرادي بودند كه با ظريف ديدار كردند.
- نم؛ دومين سازمان بزرگ بين‌المللي
جنبش عدم‌تعهد متشكل از 120كشور جهان ازجمله سازمان‌هاي مهم بين‌المللي است كه بعد از سازمان ملل بيشترين تعداد عضو را دارد. اين جنبش نتيجه منازعه دنياي غرب و شرق در دوران جنگ سرد بود كه برخي كشورها با اعلام عدم‌وابستگي به آمريكا و شوروي اقدام به تشكيل اين جنبش كردند. تصميمات اين جنبش كه عمدتا سياسي است، به‌صورت اجماع اتخاذ مي‌شود. ايران در 3سال آينده نيز به‌عنوان رئيس سابق، عضو تروئيكاي نم شامل رئيس قبلي، رئيس فعلي و رئيس آتي خواهد بود.
- رياست ايران در وقت‌هاي اضافه
ايران رياست شانزدهمين جنبش عدم‌تعهد را از شهريور سال92 تا‌كنون برعهده داشت. در آن سال محمد مرسي رئيس‌جمهور وقت مصر و زنداني سياسي فعلي اين كشور، براي تحويل رياست نم به ايران آمد كه متن جنجالي سخنراني او، زمان كوتاه سفرش و نيز ترجمه سخنان او در صداوسيما حاشيه‌ساز شد. براساس عرف جنبش عدم‌تعهد هر دوره رياست اجلاس نم 3سال است اما به‌دليل آمادگي نداشتن دولت ونزوئلا براي برگزاري اجلاس سران، دوره رياست ايران به بيش از 4سال افزايش يافت.
نظر شما