او وقت رفتن با يادآوري همه سختيهاي كار كه در آن سالها متحمل شده بوديم به من توصيه اكيد كرد كه ايده راهاندازي كارخانه را فراموش كنم، برادرم به من گفت كه شدني نيست. اما همين جمله مهمترين انگيزهام شد. براي آغاز كار، زندگيام را گذاشتم. خانه، ماشين، زمين و هرچه داشتم را فروختم تا بتوانم كارخانه را راهاندازي كنم و نهايتا از يك نفر كارگر به 120نفر پرسنل رسيديم. البته در مقاطعي حتي تا پاي ورشكستگي هم رفتم اما باز سرپا شدم».
- از ايده تا عمل
حدود 30 سال پيش همراه برادرش محمدشريف، محمدنجيب، پس از مطالعه و پژوهش، نخستين سنگ بناي كارخانه سقزسازي را بنا گذاشتند. او پيش از آن، دبير آموزش و پرورش بوده كه زودتر از موعد بازنشسته ميشود. مدتي كار فني و سيمپيچي ميكند و در كنار اين شغل هم مقدمات آغاز توليد آدامس مخصوصش را فراهم ميكند. محمدنجيب درباره ايده توليد اين آدامس ميگويد: «من و برادرم كه مبدع اصلي فرمولاسيون آدامس ون است بعد از مطالعاتي كه روي منطقه داشتيم به اين نتيجه رسيديم كه يكي از پتانسيلهاي مهم استان كردستان در جنگلهاي آن نهفته است كه همان ماده ون يا بَنه است. اين درخت، صمغي دارد كه در قديم در زبان كردي به آن «داچكه تاله» ميگفتند و داراي خواص پزشكي بسياري براي دستگاه گوارش است؛ خواصي كه در كتب پزشكي قديمي به استفاده از آنها توصيه شده و حتي بوعليسينا هم به فوايد پزشكي آن اشارات بسياري داشته است. ما متوجه شديم كه اين ماده بدون اينكه ارزش افزودهاي توليد كند از كشور خارج ميشود و هدر ميرود. بعد از آزمايشهايي كه برادرم روي توليد آدامس با صمغ درختان ون انجام داد بالاخره در سال 69 موفق به توليد آدامس شديم».
- از توليد با قابلمه تا صادرات به اروپا
محمدنجيب ميگويد: «شروع ساخت آدامس در اتاق يا كارگاهي به مساحت 12مترمربع آغاز شد و اتاقك 12متري، بالاخره 130متر شد. روزهاي آغازين در سال 73، با قابلمه و ابتداييترين امكانات، مجوز و پروانه بهرهبرداري را از وزارت بهداشت دريافت كرديم و با همان امكانات در فروردين 76 در نمايشگاهي در دبي شركت كرديم و از آن زمان بود كه به بازارهاي جهاني معرفي شديم». كارخانه سقزسازي ون با چنين امكاناتي و 45پرسنل در سال 78، صادركننده نمونه كشور شناخته ميشود. شريفي ادامه ميدهد: «ما تا سال 78 همچنان با قابلمه بهكار توليد مشغول بوديم و هيچكس حاضر به ساخت دستگاههاي صنعتي براي ما نبود تا اينكه در سال 2000ميلادي در يكي از نمايشگاهها مورد توجه شركتهايي از كشورهاي آلمان و فرانسه قرار گرفتيم و سفارش ساخت دستگاههاي توليد را به اين دو كشور داديم و توانستيم صنعتي شويم». حالا اين كارخانه سقزسازي، با صادركردن محصولات به اروپا، استراليا، خاورميانه، ژاپن و بسياري از كشورهاي ديگر تبديل به يكي از مهمترين توليدكنندههاي محصول طبيعي در ايران شده است.
- توليدات خوشمزه تازه!
محمدنجيب ميگويد: «بعد از توليد آدامس طبيعي كه با استقبال بازارهاي داخلي و خارجي روبهرو شد اقدام به توليد لواشك طبيعي كرديم؛ لواشكهايي كه صددرصد مواد آن از محصولات تازه است؛ كاري كه ديگر رقباي ما انجام نميدهند. همچنين ربهايي توليد ميكنيم كه از گوجهفرنگيهاي تازه به عمل ميآيد و بسيار خوشمزه است. توليد با مواد طبيعي و تازه مهمترين هدف ما بوده و براي همين بهرغم سوددهي پايين استفاده از مواد تازه، حاضر نيستيم از اين هدف دست بكشيم».
- ون چيست؟
ون نام كردي درخت بَنه يا پستهكوهي (در فارسي) است كه در مناطق جنگلي كردستان، ايلام، كرمانشاه، خوزستان، كرمان، فارس و سيستان و بلوچستان بهصورت خودرو ميرويد. در زبان كردي به آن ون، قزوان، قسقوان و بنيشت ميگويند. اين درخت صمغي دارد كه در درمان زخم معده و اثنيعشر و براي هضم غذا بسيار مفيد است و از قديمالايام در مناطق كردستان تحت نام داچكه تاله براي بيماراني كه مشكلات معده و روده داشتند توصيه ميشده است. همچنين اين صمغ بهصورت طبيعي آنتيباكتريال بوده و براساس منابع طب سنتي در التيامبخشيدن به زخمها و جراحات مؤثر است. علاوه بر اين از شيره سقز در تهيه آدامس، عطر، خوشبوكنندهها، حشرهكشها و در صنعت داروسازي در تهيه نرمكنندهها و ضدعفونيكنندهها استفاده ميشود.
- آدامس در جهان
در توليد آدامسهاي رايجي كه در پيشخوان سوپرماركتها ميبينيم، از مواد مصنوعي و شيميايي استفاده ميشود؛ موادي مانند شيرينكنندههاي مصنوعي مثل aspartame، BHT و پلاستيك كه در توليد لاستيك ماشينها، بطريهاي پلاستيكي و چسب مايع مورد استفاده قرار ميگيرند. طبق قوانين رسمي(حتي در كشورهاي پيشرفته مثل آمريكا از جمله FDA)، برندهاي معروف توليد آدامس حق دارند تا ۸۰ درصد مواداوليه استفاده شده را بدون آنكه لازم باشد به مواداوليه و جزئيات آن اشاره شود، تحت عنوان «پايه آدامس» روي برچسب آدامس ذكر كنند. با اين روش، حتي برندهاي معروف در بازار جهاني برخلاف ادعاهايشان مبني بر طبيعي بودن محصولاتشان، از مواد شيميايي بهعنوان پايه محصولات طبيعيشان استفاده ميكنند. اين كار قانوني است!
نظر شما