فرجامی بر یک دورهای بیش از ۱۰۰ سال که با بزرگانی چون اقبال آذر و سید رحیم اصفهانی و جناب دماوندی شروع شد و سپس با دیگرانی چون ضیاالذاکرين، منتخب الذاکرين و جلال تاج اصفهانی و ... استمرار یافت و گذشت و گذشت تا رسید به چهرهای همانند مرحوم سلیم موذنزاده اردبیلی که صدایش حماسه و شکوهی داشت که بسیاری از علاقهمندان و شیفتگان امام سوم شیعیان را در چنددهه اخیر جذب و جلب خود میکرد.
نگارنده نخستین بار این صدا را بیش از سه دهه قبل شنید که نوجوانی بیش نبود، در ظهر عاشورایی که او مرثیهای را برای حضرت زینب میخواند و بلافاصله و بی تامل آن را ثبت و ضبط کرد. صدا جذبه و هیمنهای داشت که آدمی را بی اختیار جلب و جذب میکرد.
مرحوم سلیم موذنزاده اگر چه غالبا به زبان آذری نوحه میخواند و سینه زنی میکرد، اما در برخی مواقع نیز یا با زبان فارسی و یا با ترکیبی از این دو نوحهسرایی میکرد و آن روز نیز این توفیق نصیب من شد که این نوحه سراسر باشکوه و شگفت انگیز را که در مایه شور خوانده شد، بشنوم و ثبت و ضبط کنم.
من داغ اکبر دیدهام، مرگ برادر دیدهام
تنهاو بی سر دیدهام، یارب امان از تشنگی
غمهای دوران یکطرف، رنج فراوان یکطرف
داغ عزیزان یک طرف.
وقتی که به این نیم مصرع «داغ عزیزان یکطرف» میرسید تحریری در اوج به آن وصل میکرد که تاثیرگذاری آن را دو صد چندان نشان میداد. تحریرهایی که به جا و به اندازه به شعر وصل میشد و از حشو زوائد در آن خبری نبود. همانند همان غلت و ایستی که برادر بزرگوارشان، زندهیاد رحیم موذن زاده اردبیلی در مقدمه اذان معروفشان به کار بردند که به گفته استاد لطفی از منحصربه فرد ترین تحریرهای گوشه شهناز به شمار میرود.
جمعیت هم با سینه زدنهای تکضرب و صدایی که در صحن حسینیه میپیچید، شکوه و ابهتی ویژه به این نوحه داده بودند.
علاوه بر ساختار حنجره که به او قدرت آوازخوانی در فواصل بالا را بخشیده بود( به اصطلاح چپ کوک بودند)، درکی کامل از ردیفهای موسیقی آوازی ایران داشت و آوازخوانی به شیوه و مکتب تبریز را به خوبی توانسته بود درک و دریافت کند.
این ویژگیها به همراه ذوق نواپردازی که از او سراغ داشتیم به نوحههای او هویتی ویژه بخشیده بود.
اگر چه از آن مرحوم و صدایش نمایندهای شایسته (آقای ودود موذنزاده فرزند مرحوم سلیم) باقی مانده است، اما به قطع و یقین آقای موذنزاده پسر کمتر به حیطه نوحهخوانی وارد شده است و بیشتر در کار آواز و موسیقی سنتی است. از این منظر درگذشت سلیم موذن زاده اردبیلی ثلمهای بزرگ برای موسیقی نوحه در ایران به شمار میرود. اگر چه از او آثار بسیاری به جای مانده است که برخی روایتها از بیش از ۲۰۰۰ هزار ساعت از برنامههای ایشان خبر میدهند. اما این نکته از این جهت اهمیت دارد که در دو دهه گذشته موسیقی پاپ و انواع موسیقی مدرن دیگر به حوزه و حیطه مراسم عزاداری نفوذی وحشتناک کرده است. مرحوم موذن زاده تمامی تلاشش را کرده است که در همان فضای غریبانه آثاری تولید و عرضه کند که قطعا بر نسل آینده تاثیرگذار خواهد بود.
نظر شما