اگر به همه گفتهايد كه نميتوانيد بوي مغازه كلهپاچهاي را تحمل كنيد، وقتي در حال دارچين زدن به پاچه كزنداده و لقمه كردن بنا گوش هستيد، عكس نگيريد. اگر هميشه ادعا كردهايد كه كتابهاي كلفت ميخوانيد، وقتي كارتن مجلههاي زرد 10سال قبل را كف خانه خالي كردهايد عكس نگيريد. اگر ميخواهيد عكسي از شما جايي منتشر نشود كه بعدا بهخاطر آن دچار دردسر شويد، آن عكس خاص را نگيريد.
دنياي عكاسي تاريخچه مفصلي دارد كه در ايران از دوران قاجار و ورود صنايع جديد شروع ميشود. سرگرمي درباريان و كنجكاويهاي گردشگران خارجي نخستين عكسها را بهوجود آورد ولي كاركردن با دوربينهاي چوبي بزرگ خيلي سختتر از آن بود كه براي همه ممكن باشد. نگاتيوهاي پلاستيكي و دوربينهاي سبكي كه از 50 سال قبل در ايران رايج شدند عكاسي را آنقدر ساده كردند كه آموختنش براي جوانان سريع و شيرين بود. اما از يك دهه قبل اتفاقاتي افتاده كه اصلا معناي «عكس گرفتن» را عوض كرده است. نام اين اتفاق «ورود به دنياي ديجيتال» است.
دنياي ديجيتال به قدر كافي ويژگيهايي دارد كه دانشمندان رايانه و الكترونيك و نظريهپردازان دانش ارتباطات درباره آن زياد صحبت كنند. پژوهشگران اجتماعي هم تأثيرهاي آن را روي جامعه انساني بررسي كردهاند و همه اينها اكنون نيز ادامه دارد زيرا دنياي ديجيتال هر زمان جلوه جديدي از خود نشان ميدهد. يكي از مهمترين ويژگيهاي آن اين است كه در اين دنياي جديد ميشود هر تصوير ثابت يا متحركي را با سرعت زياد، بدون ابزار تخصصي، به تعداد نامحدود و بدون از دست رفتن كيفيت آن «زياد» كرد. قبلا اگر ميخواستيد از روي عكسي تكثير كنيد بايد به نگاتيو آن دسترسي پيدا ميكرديد يا اينكه از روي آن دوباره عكس ميگرفتيد و يا به سادگي از دستگاه فتوكپي استفاده ميكرديد كه سايه روشني از عكس اصلي را ميساخت. تكثير عكس در دنياي ديجيتال با چند كليك اتفاق ميافتد و الان كه شبكههاي اجتماعي و اينترنت روي گوشيهاي تلفن همراه حضور دارند با چند لمس انگشت عكس از دوربين كوچك گوشي بيرون ميرود و ديگر نميتوان آن را باز گرداند. حتي بعضي از اپليكيشنها خودشان تمايل به تكثير دارند و دائم ميخواهند عكسهايي كه گرفته يا ديدهايد را به نام خودتان به گوشيهاي ديگر بفرستند. اينها چيزي غير از اختلالها و نفوذهاي عمدي به گوشيهاي هوشمند است كه به عمد تصاوير درون آنها را بيرون ميكشد. از طرف ديگر عكسگرفتن ديجيتال ساده شده و ظرفيت گوشيها بيشتر شده است بنابر اين خيلي امكان دارد صاحب گوشي عكسي كه گرفته است را فراموش كند يا با عكس ديگري اشتباه بگيرد.
در اين شرايط، عكسي كه با گوشي ميگيريد ديگر به شما تعلق ندارد. بايد اين فرض را داشته باشيد كه هر وقت صحنه خاصي را ديديد و از آن عكس گرفتيد به محض فشاردادن گوشي، ديگر تسلطي بر آن عكس نداريد. بدتر اينكه نميتوانيد اطرافيان خود را هم زيرنظر داشته باشيد و اگر آنها عكس از شما بگيرند بايد تصور كنيد كه عكس همين لحظه، در چند جهت منتشر و از دسترس شما خارج شده است. اگر نميخواهيد عكسي از شما بالباس آبي بگيرند، لباس آبي نپوشيد.
نظر شما