خشک شدن یک میلیون هکتار ار تالاب‌های کشور کانون‌های اصلی گرد و غبار

به گزارش ایسنا، خداکرم جلالی در نشست خبری به مناسبت هفته منابع طبیعی و آبخیزداری عملکرد این دوره دولت در حوزه منابع طبیعی و آبخیزداری را تشریح کرد و با بیان اینکه در استان خوزستان یک میلیون و 300 هزار هکتار بیابان و 800 هزار هکتار کانون بحرانی گرد و خاک وجود دارد گفت: برای 120 هزار هکتار، عملیات بیابان‌زدایی انجام شده، همچنین در 64 هزار هکتار جنگلکاری دست‌کاشت صورت گرفته است. از این سطح 350 هزار هکتار در جنوب شرقی اهواز قرار دارد که کانون گرد و غبار است که حدود 200 هزار هکتار آن باید به وسیله آبیاری، مهار شود.

رییس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور با بیان اینکه در سال 93 به دلیل نبود بارندگی در این منطقه گرد و غبار سنگینی در 8 بهمن‌ماه صورت گرفت، گفت: درست در 8 بهمن امسال نیز این گرد و غبار اتفاق افتاد ولی در سال 94 به دلیل بارش مناسب در منطقه، وزش باد نتوانست باعث خیزش گرد و غبار شود. غالب بادهای منطقه‌ای غرب و شمال غربی است که کانون‌های تولید گرد و غبار از عربستان و عراق، گرد و غبار برای کشور ما ایجاد می‌کند.

جلالی با بیان اینکه نماینده سازمان ملل نیز اخیرا در این باره اظهارنظر کرد و به حضور داعش در عراق به عنوان مانعی برای مقابله با کانون‌های گرد و غبار تاکید کرد و افزود: سهم منابع داخلی و خارجی به طور دقیق مشخص نیست؛ اما در استان خوزستان حدودا 80 درصد گرد و غبار از منشاء خارجی و 20 درصد از کانون‌های داخلی است که دولت برنامه ویژه‌ای برای کنترل کانون‌های بحرانی در نظر گرفته است.

وی با بیان اینکه از سطح 40 هزار هکتار از استان خوزستان عملیات بیابان‌زدایی داشتیم، گفت: 350 هزار هکتار در جنوب شرقی این استان تحت مدیریت قرار داشته است. امسال 8000 هکتار در خوزستان تحت عملیات قرار گرفته که 4000 هکتار آن با کمک وزارت وقت بوده است و 4000 هکتار نیز مالچ پاشی و نهال‌کاری شده است.

رییس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور در مورد گرد و غبارهای کشور با کانون خارجی نیز اظهار کرد: مذاکراتی در این باره از سوی وزارت امور خارجه و سازمان محیط زیست با کشورهای همسایه انجام شده است. برای کشور عراق متاسفانه به علت حضور داعش گرد و غبار در اولویت قرار نگرفته است. با عربستان نیز روابط گرمی نداریم ولی امیدواریم در آینده در بحث مهار کانون‌ها با این کشور مشارکت داشته باشیم. کویت سهم کمتری در گرد و غبار ایران دارد ولی با آنها نیز باید مذاکراتمان را آغاز کنیم.

جلالی تاکید کرد: برای کشورها در زمینه مهار کانون‌های گرد و غبار باید تکلیف بین‌المللی وجود داشته باشد والا این کشورها به طور داوطلبانه مشارکت خوبی نخواهند داشت.

وی در مورد اعتبارات استان خوزستان برای مهار کانون‌های گرد و غبار گفت: 30 میلیارد تومان برای عملیات در اسفندماه تخصیص یافت؛ اما باید ردیف ویژه بودجه برای خوزستان با رقم‌های مناسب در نظر گرفته شود.

جلالی در پاسخ به پرسش یکی از خبرنگاران در مورد تالاب جازموریان افزود: تالاب‌های خشک یکی از منشاءهای تولید گرد و غبار است. مدیریت تالاب‌ها برعهده سازمان حفاظت محیط زیست است که همواره برای تامین حقابه این اکوسیستم‌ها تلاش بسیاری دارد ولی به دلیل خشکسالی‌های اخیر وزارت نیرو نتوانسته سهم تالاب‌ها را تعیین کند، امیدواریم با پیگیری‌های انجام شده، حقابه طبیعت پرداخت شود.

وی با اشاره به سخنرانی اخیر رییس جمهور در بحث گرد و غبار خوزستان اظهار کرد: به قول آقای روحانی اگر حق طبیعت را نپردازیم، طبیعت حق خود را به زور از ما خواهد گرفت بنابراین باید سهم تالاب‌ها را تعیین کنیم.

رییس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور در ادامه گفت: حدنگاری و اخذ اسناد تک‌برگی برای 19.5 میلیون هکتار از اراضی ملی انجام شده است. برای 35 میلیون هکتار از اراضی ملی سند مالکیت داریم، ولی با حدنگاری می‌توان به طور دقیق و مشخص از اراضی ملی حفاظت کرد که امیدواریم طبق برنامه ششم توسعه، حدنگاری برای کلیه اراضی ملی انجام شود.

وی با اشاره به اینکه کمربند حفاظتی در حاشیه اراضی ملی را در سطح 3631 کیلومتر احداث کردیم، اظهار کرد: حفاظت از جنگل‌ها و مراتع با مشارکت مردم در سطح 18 میلیون هکتار صورت گرفته است. همچنین تجهیز ناوگان زمینی و هوایی یگان حفاظت منابع طبیعی با 5477 دستگاه انجام شده و 40 هزار هکتار تجهیزات فردی و گروهی فراهم شده است.

رییس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور با بیان اینکه اطفای حریق جنگل‌ها و مراتع در سطح 72 هزار هکتار صورت گرفته است، افزود: کاهش سوخت مصرف هیزمی از طریق تامین سوخت فسیلی، انرژی خورشیدی و ملزومات آن برای 30 هزار خانوار عشایری و روستایی انجام شده است.

رییس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور در ادامه ضمن تشریح عملکرد این دوره دولت در حوزه منابع طبیعی، از افزایش 191 درصدی بودجه سازمان جنگل‌ها در سال 96 خبر داد.

جلالی ضمن تاکید بر اهمیت فرهنگ‌سازی و مشارکت مردمی در بحث حفظ منابع طبیعی افزود: ایجاد و ساماندهی 32 اتحادیه ملی و استانی تعاونی‌های منابع طبیعی از جمله اقدامات سازمان جنگل‌ها به منظور ارتقای فرهنگ‌سازی است. همچنین ایجاد و ساماندهی 43 تشکل مردم نهاد در حوزه منابع طبیعی و جذب، ساماندهی و آموزش 60 هزار همیار طبیعت، در این دوره صورت گرفته است. افزون بر این جلب مشارکت خیرین در پروژه‌های آبخیزداری در سطح 260 هزار هکتار انجام شده است.

رییس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور در ادامه با اشاره به اجرای طرح‌های مدیریت منابع طبیعی گفت: اجرای 1.5 میلیون هکتار الگوی مدیریت جامع حوزه آبخیز با رویکرد توانمندسازی جوامع محلی که نقش موثری در کاهش مهاجرت دارد، انجام شده است. همچنین جنگل‌کاری، احیا و غنی‌سازی جنگل در سطح بیش از 143 هزار هکتار صورت گرفته است. علاوه بر این در این حوزه تولید و تامین بیش از 112 میلیون نهال جنگلی مراتع و بیابانی انجام شده است.

جلالی با اشاره به اجرای عملیات اصلاح و احیای مراتع کشور در سطح بیش از 23 میلیون هکتار افزود: عملیات بیابان‌زدایی در سطح بیش از 88 میلیون هکتار اجرا شده است. همچنین عملیات آبخیزداری در سطح یک میلیون و 469 هزار هکتار انجام شده است. این استراتژی سازمان است که با توجه به یافته‌های علمی و تجربیات کشورهای پیش‌رو در زمینه مدیریت برنامه‌های طبیعی به طور جدی در حوزه آبخیزداری ورود کند. از سال گذشته در همه استان‌ها پایلوت مدیریت آبخیز با محوریت مشارکت مردم انجام شده است.

وی با بیان اینکه برخی چالش‌های زیست محیطی ناشی از عدم جامعه‌نگری در حوزه آبخیزداری است، گفت: گاهی دستگاه‌ها به طور انتزاعی پروژه‌هایی را عملیاتی کرده‌اند که اثرات آن در سایر طرح‌ها و عوامل دیده نشده است که وقوع گرد و غبار عراق به دلیل خشک شدن هورها و تالاب‌ها در این کشور و مسائل کم‌آبی در کشور ما از نمونه‌های عدم جامعه‌نگری در اجرای طرح‌ها است که باعث تولید گرد و خاک شده است.

رییس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور با بیان اینکه در بحث جامعه‌نگری باید همه مسائل اجتماعی و اقتصادی در نظر گرفته شود، افزود: با توجه به تجربیات خوبی که در حوزه آبخیزداری کسب کرده‌ایم، در 32 استان کشور این طرح اجرایی شده و امیدواریم نسخه کارآمدی برای حل مشکلات زیست‌محیطی ما باشد.

جلالی با تاکید بر اینکه در اجرای طرح‌ها علاوه بر مسائل زیست‌محیطی به مسائل اشتغال جوامع محلی نیز توجه داریم، گفت: در کنار حفظ عرصه‌های طبیعی توجه به شاخص‌های توسعه انسانی و اقتصادی اهمیت بسیاری دارد.

وی در ادامه به اجرای 11 هزار و 700 هکتار زراعت چوب برای تعیین بخشی از نیازهای چوبی کشور اشاره کرد و گفت: بهره‌برداری از طرح‌های جنگلداری در راستای صیانت از جنگل‌های هیرکانی تا 30 درصد کاهش یافته است. همچنین توقف بهره‌برداری صنعتی و تجاری از جنگل‌های شمال در سطح 150 هزار هکتار شروع شده است. طرح حفاظت از جنگل‌های شمال را از نیمه دوم امسال شروع کردیم و براساس مصوبه‌ای در برنامه ششم توسعه از سال آینده ساماندهی کلیه طرح‌های جنگل‌داری به طور جدی اجرا خواهد شد.

رییس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور با اشاره به اینکه حداکثر طی سه سال آینده باید با طرح‌های جنگلداری تسویه حساب شود گفت: قراردادهایی که تاریخ‌شان به اتمام می‌رسد، تمدید نمی‌شود. ما براین هستیم که تا سه سال آینده تاریخ‌شان به پایان نرسد، با آنها تسویه‌حساب می‌شود، بنابراین از سال چهارم برنامه هیچ‌گونه برنامه جنگل‌داری در جنگل‌های شمال نخواهیم داشت.

جلالی در ادامه به راه‌اندازی 4 صندوق توسعه منابع طبیعی در کشور اشاره و اظهار کرد: امیدواریم تا سال آینده در این صندوق در همه استان‌ها راه‌اندازی شود.

وی با تاکید بر اینکه در سیاست‌های اجرایی برنامه ششم توسعه مساله آب و محیط زیست در اولویت قرار گرفته است گفت: در حوزه منابع طبیعی شاهد اهداف کمی و کیفی خوبی هستیم که به تصویب رسیده است. اجرای عملیات آبخوان‌داری در سطح 10 میلیون هکتار به تصویب رسیده است.

رییس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور با اشاره به اینکه احیای توسعه و غنی‌سازی جنگل در سطح 815 هزار هکتار به تصویب رسیده، افزود: کنترل کانون گرد و غبار در سطح یک میلیون و 140 هزار هکتار مصوب شده است. همچنین تهیه نقشه حدنگاری در سطح 132 میلیون تصویب شده و احیای رویش‌گاه‌های مرتعی در سطح 10 میلیون هکتار از دیگر مصوبه‌های این برنامه است.

جلالی با اشاره به اینکه طرح‌های جنگل‌داری در سطح دو میلیون هکتار از دیگر مصوبه‌های برنامه ششم است، گفت: توسعه گیاهان دارویی در سطح 500 هزار هکتار و اجرای طرح جامعه اطفای حریق از دیگر مصوبه‌ها است.

وی در ادامه به وضعیت بودجه‌ای این سازمان در سال 96 اشاره کرد و گفت: 1806 میلیارد تومان بودجه سال 96 است و در مقایسه با بودجه سال 95 که 620 میلیارد تومان بود، 191 درصد افزایش داشته است. همچنین طبق مصوبه روز گذشته مجلس، صد میلیون دلار از محل صندوق توسعه ملی به بحث بیابان‌زدایی اضافه شد.

رییس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور با اشاره به اینکه در بودجه سال 96 سازمان جنگل‌ها، بودجه آبخیزداری 131 درصد رشد داشته است، اظهار کرد: اعتبارات مربوط به بیابان‌زدایی در سازمان جنگل‌ها در سال 96 به 910 میلیارد تومان رسیده است که نسبت به سال 95 که 65 میلیارد تومان بود، 14 برابر شده است.

رییس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور با اشاره به اینکه در سال جاری 200 میلیارد تومان برای آبخیزداری پیش‌بینی شده بود، ولی تنها 10 درصد آن تخصیص یافت، گفت: در سال 96 بودجه آبخیزداری بیش از صددرصد افزایش داشته است و امیدواریم با حمایت دولت و مجلس در زمینه تخصیص اعتبارات بتوانیم در حوزه تعادل‌بخشی حوزه‌های زیرزمینی اقدام کنیم.

جلالی همچنین در مورد بودجه طرح تنفس جنگل‌ها اظهار کرد: برای این طرح رقمی پیشنهاد شده ولی هنوز نهایی نشده است. حداقل 80 میلیارد تومان نیاز داریم تا بتوانیم سالانه این طرح را به طور کامل اجرایی کنیم.

رییس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور با اشاره به اینکه طرح‌های جنگل‌داری را باید در همه عرصه‌های کشور داشته باشیم، اظهار کرد: در ارسباران به هیچ وجه بهره‌برداری نداریم، اگر هم موردی باشد برای کارهای بهداشتی بوده است.

رییس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور در پایان در بحث زمین‌خواری اظهار کرد: در سال‌های اخیر به دلیل حساسیت‌هایی که در این زمینه ایجاد شده و رهنمودهای مقام معظم رهبری و تلاش‌های دولت، توانستیم یگان حفاظت را تقویت کنیم، بنابراین می‌توانیم بگوییم که در بحث زمین‌خواری در سال‌های اخیر روند نزولی داشته‌ایم، اگرچه هنوز برخی تجاوزات در بخش کشت و زرع صورت می‌گیرد، اما در بحث جنگل‌خواری و زمین‌خواری به حداقل ممکن رسیده‌ایم.