وي در مشهد در مدرسه علميه سليمانيه و ساير مدارس و اماكن شاگردان و فضلاي بسياري را پرورش داد. شاگردان ايشان در حال حاضر از علما و استادان فقه و اصول حوزه علميه كربلا، مشهد و ساير بلاد ديگر هستند. آيت‌الله شيخ مرتضي اشرفي‌شاهرودي، استاد خارج حوزه علميه شاهرود، آيت‌الله شيخ‌جواد كربلايي رحمه‌الله عليه از علماي معروف مقيم تهران، مرحوم استاد واعظ‌زاده خراساني، استاد پيشكسوت دانشگاه فردوسي مشهد كه اخيرا رحلت نمود و برخي ديگر از علما و استادان در مشهد و كربلا و... از شاگردان شاخص ايشان هستند.
- تولد
اين عالم بزرگوار در سحرگاه شنبه هفتم ماه مبارك رمضان سال1342ه .ق معادل 23فروردين1303ه .ش درشهر كربلا متولد شد. نامش را به احترام امام هادي عليه‌السلام امام دهم شيعيان، علي نقي گذاشتند. از نكات جالب آنكه محل ولادت ايشان در كربلا همانجايي بوده است كه فقيه بزرگ و زعيم بزرگ جهان تشيع، شيخ مرتضي انصاري به هنگام اقامت در كربلا براي زيارت حرم مطهر امام حسين عليه‌السلام در آنجا منزل گرديده و اتاق عبادت و نماز و نيايش ايشان بود.
- خاندان علمي
پدر ايشان حجت‌الاسلام والمسلمين حاج سيدكاظم طبسي نام داشت و چون در شهر كربلا منزل داشت، طبسي‌حائري نام گرفت. وي شخصي روحاني و نسبتا بانفوذ در شهر كربلا بود و درحدود 70سالگي در تاريخ 16ذي‌الحجه سال1380ه .ق معادل 10خرداد 1340ه .ش در شهر كربلا رحلت نمود و در همين شهر به خاك سپرده شد. مادر ايشان نيز بانوي فاضله و معلمه صبيه مكرمه حجت‌الاسلام والمسلمين حاج شيخ هادي ذوالانوار شيرازي بود. برادر بزرگ‌تر آيت‌الله حاج سيدعلينقي طبسي‌حائري نيز روحاني بزرگي بود به نام آيت‌الله سيدمحمدرضا طبسي‌حائري كه امام جماعت حرم مطهر امام حسين عليه‌السلام بود كه درتاريخ 14ماه مبارك رمضان سال1394ه .ق معادل 9مهر 1353ه .ش در كربلا رحلت نموده و در همان شهر به خاك سپرده شد.
- تحصيلات حوزوي آيت‌الله طبسي‌حائري
آيت‌الله طبسي‌حائري در دوران كودكي به مكتب رفت و دروس مكتب مانند آموختن قرآن، عقايد و... را نزد ميرزا علي‌اكبر ناييني فراگرفت. پس از آن دروس حوزوي خويش را آغاز كرد. ادبيات عرب را نزد آيت‌الله شيخ يوسف حائري آرام، منطق را نزد مرحوم سيدكاظم حائري‌بيرجندي و شرح لمعه را نزد آيت‌الله شيخ غلامحسين تبريزي، رسايل را نزد آيت‌الله شيخ غلامحسين مرندي، مكاسب و كفايه را نزد آيت‌الله‌العظمي حاج آقا حسن طباطبايي قمي فراگرفت. درس خارج فقه و اصول را سال‌هاي زيادي نزد فقهاي بزرگ حضرات آيات عظام حاج آقا حسين قمي، حاج سيدهادي ميلاني و حاج سيدهادي خراساني فراگرفت تا به درجه اجتهاد نايل آمد. طبق گفت‌وگويي كه با آقازاده ايشان جناب حجت‌الاسلام والمسلمين دكتر سيدوحيد طبسي‌حائري، داشتم ايشان فرمودند كه پدرم خود را مجتهد مي‌دانستند و از كسي تقليد نمي‌نمودند. ضمن آنكه آيت‌الله‌العظمي ميرزا هادي خراساني از فقهاي بزرگ مقيم كربلا و از استادان خارج ايشان نيز پس از اينكه آيت‌الله طبسي‌حائري سال‌ها در درس خارج ايشان با جديت حاضر گرديد شفاها بر اجتهاد ايشان تصريح نمود. آيت‌الله‌طبسي‌حائري 7سال خارج فقه و خارج اصول را نزد آيت‌الله حاج‌آقا حسين قمي آموخت و تقريرات اين دروس را نيز نگاشت. بخشي از تقريرات خارج فقه ايشان از دروس حاج آقا حسين قمي درباره بحث صلات است. از درس خارج اصول ايشان نيز مقداري تقريرات باقي مانده است. همچنين بخشي از تقريرات درس خارج اصول آيت‌الله‌العظمي سيدهادي خراساني نيز موجود است. آيت‌الله حاج سيدعلينقي طبسي‌حائري همچنين سال‌ها در درس خارج آيت‌الله‌العظمي سيدهادي ميلاني شركت نمود. آيت‌الله ميلاني حدود سال1355ه..ق به دعوت آيت‌الله حاج‌آقا حسين قمي به كربلا آمده و ضمن تحصيل نزد ايشان ابتدا به تدريس سطوح عاليه و سپس خارج فقه و اصول پرداخت و فضلاي زيادي در اين دروس شركت مي‌نمودند. علاوه بر فقه و اصول، تفسير قرآن و شرح تجريد نيز تدريس مي‌نمود. فضلاي كربلا در اين دروس شركت مي‌كردند به‌نظر مي‌رسد آيت‌الله طبسي‌حائري نيز مانند ساير فضلا در اين دروس شركت نموده باشد.
- جايگاه علمي آيت‌الله طبسي نزد فقها و مراجع تقليد
آيت‌الله در عصر حاضر لقب و عنواني است براي كساني كه در فقه و اصول به درجه اجتهاد رسيده‌اند و فقها و مراجع معظم تقليد شيعه در ميان روحانيون محترم حوزه‌هاي علميه كمتر كسي را به اين عنوان ملقب و مفتخر مي‌كنند، مگر آنكه اجتهاد ايشان برايشان مسلم و محرز گرديده باشد. در عين حال وقتي اسناد و مدارك مربوط به آيت‌الله طبسي‌حائري را بررسي مي‌نماييم متوجه مي‌شويم اين لقب بارها و بارها از سوي فقهاي عظام و مراجع معظم تقليد شيعه براي ايشان استعمال شده است خصوص كساني كه كمتر كسي را با اين عناوين ملقب نموده و به‌عبارتي در اعطاي عناوين علمي سختگير هستند. مقامات علمي و معنوي و مكارم اخلاق ايشان مورد تأييد بزرگان از فقها و مراجع معظم تقليد بود و به‌خاطر شايستگي در اين امور ايشان را وكيل خود در امور حسبيه و تقسيم شهريه فضلا و استادان حوزه علميه و... قرار مي‌دادند.
- ارادت آيت‌الله طبسي‌حائري به اهل‌بيت عليهم‌السلام
آيت‌الله طبسي‌حائري در خانواده‌اي مذهبي و علمي پرورش يافت كه شيفته و دلباخته اهل‌بيت عليهم‌السلام بودند. شايد آيت‌الله طبسي‌حائري هزاران مرتبه توفيق زيارت حرم مطهر امام حسين عليه‌السلام شامل حال‌شان گرديده باشد چون مجاور حرم امام حسين عليه‌السلام و مقيم در كربلاي ايشان بوده است. نجف اشرف و زيارت اميرالمومنين عليه‌السلام و ساير عتبات عاليات نيز از توفيقاتي است كه نوعا مردم كربلا مكرر توفيق آن برايشان ميسر مي‌گردد. عشق به اهل‌بيت در كودكي توسط پدر و مادر دلباخته اهل‌بيت به آيت‌الله طبسي‌حائري منتقل شد. با مطالعه بيشتر پيرامون فضايل و مناقب و كمالات و علوم و معارف و فرمايشات اهل‌بيت خصوصا حضرت اباعبدالله عليه‌السلام محبت و معرفت ايشان رو به ازدياد بوده و عشق حسيني در ايشان شعله‌ورتر گرديد. آيت‌الله طبسي‌حائري عاشق امام رضا عليه‌السلام بود و مقيد بود حتي‌المقدور زيارت حضرت حتي يك روز نيز از او ترك نگردد.
- تأسيس حسينيه توسط آيت‌الله طبسي‌حائري
عشق و ارادت زايدالوصف ايشان به حضرت ابا عبدالله الحسين عليه‌السلام كار را به آنجا كشاند كه در اواخر عمر شريف نيمي از منزل خود را وقف حضرت سيدالشهدا عليه‌السلام نمايد و آنجا را حسينيه سازد. ايشان تصميم خود را گرفت وحسينيه را ساخت و رسما آنجا را افتتاح نمود. اقامه جماعت و درس و بحث‌هاي خود را به حسينيه منتقل نمود.
- زهد و تقوا و تهجد نيمه‌شب
آيت‌الله طبسي‌حائري از ابتداي سن تكليف و نوجواني علاوه بر انجام واجبات و ترك محرمات به انجام مستحبات مقيد بود. مجالست ايشان با مرحوم حاج آقا حسين قمي كه زهد و تقواي ايشان ضرب‌المثل بود ايشان را در اين رابطه بيشتر متاثر نمود.
- تدريس در كربلا
ايشان به هنگام اقامت در كربلا همزمان با تحصيل درس خارج نزد استادان، به تدريس سطح فقه و اصول مي‌پرداخت و فضلا در درس و بحث ايشان شركت مي‌نمودند. آيت‌الله سيدمحمد علي ميلاني آقازاده آيت‌الله‌العظمي ميلاني، در نوشته‌اي در شرح حال ايشان ضمن تصريح بر شاگردي ايشان نزد والد معظم خويش مي‌فرمايد، همزمان به تدريس نيز اشتغال داشت و از مدرسين خوب كربلا بود.
- اقامت در مشهد و تدريس
ايشان پس از درگذشت آيت‌الله‌العظمي حاج آقا حسين قمي در سال1326 ه .ش به همراه استاد معظم خود آيت‌الله‌العظمي حاج آقا حسن قمي، آقازاده، حاج آقا حسين قمي به مشهد آمد و تا پايان عمر در اين شهر اقامت نمود. ايشان از همان زمان بنا به درخواست مومنين در مسجد گوهرشاد اقامه جماعت نمود تا سال 1362ه .ش كه به‌مدت 35سال به طول انجاميد. سپس اقامه جماعت خويش را به حسينيه تازه‌تأسيس خود منتقل نمود تا زماني كه سكته نموده و توان انجام اين كار از ايشان گرفته شد. ايشان علاوه بر اقامه جماعت از همان ابتداي اقامت در مشهد، تدريس سطوح عاليه فقه و اصول مانند مكاسب، رسايل و كفايه را نيز آغاز نمود و شاگردان زيادي را پرورش داد.
- وعظ و خطابه
آيت‌الله طبسي‌حائري با آنكه مجتهد مسلم و از استادان نامدار حوزه علميه مشهد بود اما به‌خاطر اهميت تبليغ دين و ارشاد مردم متواضعانه براي مردم منبر مي‌رفت و مردمي كه از مقام علمي ايشان اطلاع درستي نداشتند گمان مي‌نمودند كه ايشان يك واعظ معمولي است و از مقام فقاهت و اجتهاد و سوابق تدريس سطوح عالي حوزوي ايشان در حوزه علميه كربلا و مشهد بي‌اطلاع بودند.
- ارتباط آيت‌الله طبسي‌حائري با مرحوم امام خميني
آيت‌الله طبسي‌حائري رفاقت و انس قديمي با مرحوم امام خميني داشت. به‌گونه‌اي كه پس از فوت مرحوم حاج آقا حسين قمي از ايشان درخواست نمود كه اجازه‌اي در امور حسبيه از آيت‌الله بروجردي براي ايشان دريافت نمايد كه اين كار با وساطت مرحوم امام خميني انجام گرفته و اجازه‌نامه‌اي براي ايشان از آيت‌الله بروجردي صادر مي‌گردد. از آن تاريخ ملاقات‌هاي متعددي با مرحوم امام خميني داشته‌اند و به هنگام آغاز حركت‌هاي انقلابي ايشان در ايران آيت‌الله طبسي‌حائري مانند ساير علما با ايشان همراهي و همكاري مي‌نمود. ايشان از سوي امام، وكيل در امور حسبيه بوده و وجوهات را طبق دستور ايشان مصرف مي‌نموده است. آيت‌الله سيدمصطفي خميني به هنگام آمدن در مشهد به منزل ايشان وارد شده و با ايشان بسيار مأنوس بود.
- تأسيس مؤسسات عام‌المنفعه براي مردم
آيت‌الله طبسي‌حائري در اواخر عمر مبارك خود در شهر مشهد مؤسسات عام‌المنفعه‌اي براي مومنين و مومنات تأسيس كرد؛ ازجمله حسينيه كه وقف نمود تا مجالس مذهبي در آن منعقد گردد. تأسيس دارالقرآن كه در نزديكي مجاورت حسينيه قرار دارد. در زمان خود ايشان تأسيس گرديد كه به كودكان و نونهالان قرآن آموزش داده شود. تأسيس كتابخانه عمومي براي آشنايي عموم مردم با كتاب‌هاي مذهبي و ديني و افزايش اطلاعات ديني آنان كه حدود 20هزار جلد كتاب دارد و هنوز نيز اين كتابخانه فعال است.
- وفات و دفن
ايشان در سحر پنجشنبه 31شهريور سال1379 ه .ش معادل بيست ودوم جمادي‌الثاني سال 1413ه .ق در مشهد درگذشت و پس از اقامه نماز توسط آيت‌الله سيدمحمدعلي ميلاني بر پيكر ايشان بدون تشييع جنازه طبق وصيت خود ايشان در حسينيه‌اي كه خود تأسيس نموده و ساليان بسيار مجالس مذهبي در آن منعقد مي‌گرديد به خاك سپرده شد.
- آثار و تأليفات آيت‌الله طبسي
تقريرات درس خارج فقه آيت‌الله‌العظمي حاج آقا حسين قمي رحمه‌الله عليه.
تقريرات خارج اصول آيت‌الله‌العظمي حاج آقا حسين قمي رحمه‌الله عليه.
تقريرات خارج اصول آيت‌الله‌العظمي سيدهادي خراساني رحمه‌الله عليه
التحصيل في ايام التعطيل در دو مجلد
كشكول طبسي در 3جلد كه مشهورترين تأليف ايشان است
نظر شما