آشنایی با جودو

واژه "جودو" از ترکیب دو کلمه "جو" به معنای ملایمت و "دو" به معنی اصل و یا روش است. لغت "جو" از ورزش «جوجیتسو» مشتق شده که توسط سامورایی‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفت. پس جودو را تحت عنوان "روش ملایمت" ترجمه کرده‌اند.

هم‌ اکنون محل فدراسیون جهانی جودو در کودوکان ژاپن می‌باشد. جودو اولین رشته رزمی شرقی است که در المپیک ۱۹۶۴توکیو وارد المپیک شد.

• تاریخچه و فلسفه اولیه

تاریخچه جودو از زندگی موسس آن جداناپذیر است. پایه گذار جیگارو کانو یک دانشمند و معلم ژاپنی بود. کانو در یک خانواده نسبتاً مرفه به دنیا آمد. پدرش جیروسکو، پسر دوم کاهن اعظم معبد شینتو هیوشی بود. او با کانو ساداکو ازدواج کرد.

هنر رزمی جودو که برخاسته از ژاپن است، جزء هنرهای رزمی مثل کاراته، تکواندو و کونگ فو می‌باشد، با این وجود بسیار متفاوت از سایر هنرهای رزمی است، چرا که در آن مشت زدن و لگد زدن در مسابقات ممنوع است.

• درجات فنی

ورزشکاران این رشته، درجات را از Q۱۰ (کیو ۱۰) یا همان کمربند سفید آغاز و با طی مراحل Q9 تا Q1 کمربندهای زرد، سبز، بنفش و قهوه‌ای به درجهٔ دان یا کمربند مشکی می‌رسند که کمربند مشکی از دان یک آغاز و تا دان ۱۰ ادامه می‌یابد.

• جنبه قهرمانی جودو

در سال 1964 جودو رسما به عنوان یک ورزش المپیکی شناخته شد. علاوه بر المپیک، امروزه در سرتاسر دنیا تورنمنت‌های دیگری هم برای جودو وجود دارد. مواردی که در مسابقات امتیازآور هستند عبارتند از پرتاب کردن یک حریف، نگه داشتن حریف در خاک برای مدتی معین یا وادار کردن حریف به تسلیم شدن با فنونی مانند قفل دست یا خفه کردن. روش‌های پیروز شدن در یک مسابقه هم عبارتند از: "پرتاب کامل" که ایپون نام دارد، دو پرتاب نیمه کامل که وازاری، 25 ثانیه حریف را روی خاک نگه داشتن، ترکیب یک وازاری و خاک کردن حریف برای 20 ثانیه و یا تسلیم کردن حریف با استفاده از قفل دست یا خفه کردن. در مسابقات، یکی از مبارزین لباس آبی و دیگری لباس سفید می‌پوشد.

• درجات در جودو

جیگورو کانو بنیانگذار جودو اولین فردی بود که در ورزش خود از سیستم درجه بندی مدرن بر اساس رنگ کمربند استفاده کرد. ورزش های دیگری مانند کاراته و تکواندو سیستم درجه بندی بر اساس کمربند را از جودو گرفته اند. البته رنگ هایی با درجات متفاوت از جودو در این ورزش ها دیده میشود. درجات جودو با ماهر شدن در یک سری تکنیک های مشخص و تمرین منظم به هنرجویان اعطا میشود. تمام جودوکاها با یک کمربند سفید کار خود را شروع می کنند، و سپس به مرور زمان در صورت پیشرفت لازم، کمربند زرد، سبز، بنفش، سه درجه قهوه ای و در نهایت سیاه را دریافت میکنند. به درجات کمربندهای رنگی، کیو و به درجات کمربند مشکی دان می گویند. در جودو 10 درجه ی دان وجود دارد.

• سبک های جودو

جودوی المپیکی: معروف‌ترین سبک کودوکان جودو می‌باشد که امروزه در ایران و تمام دنیا به طور گسترده آموزش داده می شود.

جودوی آمریکایی: ترکیبی از جودو، کشتی، بوکس، جوجیتسو و ساواته است.

جوجیتسوی برزیلی: میتسویو مائدا در سال 1914 جودو را به برزیل برد. او این ورزش را به کارلوس گراسی و دیگران آموزش داد. گراسی باتوجه به این که در آن زمان جودو با نام "جوجیتسوی کانو" هم شناخته می‌شد، آن را جوجیتسوی برزیلی نامید. جوجیتسوی برزیلی بعدها راهی متفاوت از جودو را دنبال کرده و امروزه کاملا از آن متمایز است، ولی می‌توان آن را یکی از سبک‌های جودو دانست.

جودو-دو: در استرالیا، ژولیوس فلک و چند تن دیگر سیستمی بر اساس تکنیک‌های پرتاب ابداع کردند که آن را جودودو نامیدند. آنها هدفشان را از ابداع این سبک، توسعه جودو اعلام کرده‌اند.

کاوایشی ریو جوجیتسو: میکونوسوکه کاوایشی سبک کاوایشی ریو جوجیتسو را با استفاده از برخی تکنیک‌های جودو كه در مسابقات مدرن جودو ممنوع می‌باشند، ابداع کرد. این سبک هم اکنون در فرانسه آموزش داده می‌شود.

کوسن جودو: این سبک هم که در قرن 20 محبوبیت پیدا کرد، همانند جوجیتسوی برزیلی خیلی بیشتر از جودوی المپیکی، شبیه به ورزشی است که کانو ابداع کرد.

جودوی روسی: نکته‌ای جالب که در مورد این سبک می‌تواند گفت این است که بعضی از تکنیک‌های این سبک، توسط فدراسیون جهانی جودو قبول شده و وارد جودوی المپیکی شده‌اند. این سبک در مسابقات آزاد MMA مبارزینی نظیر ایگور زینوفیف، فدور امیلیاننکو و کارو پاریسیان را دارا می‌باشد.

سامبو: واسیلی اوشپکف، اولین شاگرد اروپایی کانو بود که موفق به اخد کمربند مشکی شد. او با تکنیک‌های رزمی دیگری که با جودو ترکیب کرد، سامبو را ابداع نمود. اوشپکف در سال 1937 به خاطر رد دستور شاگردی نکردن زیر نظر کانو، توسط مامورین سیاسی کشته شد.

• امتیازات

در این ورزش چهار نوع امتیاز وجود دارد که به ترتیب زیر می‌باشد:

یوکو امتیاز متوسط معادل ۱امتیاز است.

وازاری امتیاز بزرگ معادل ۱۰ امتیاز است.

ایپون امتیاز کامل یا ضربه فنی محسوب شده که معادل ۱۰۰امتیاز است و کسب این امتیاز باعث برد و پایان مسابقه می‌شود.

کسب دو امتیاز وازاری در طول مسابقه نیز معادل امتیاز ایپون و پایان مسابقه ‌است.