مدالیته ایرانی در پرونده هسته‌ای

سید محمد علی حسینی اعلام کرد سفر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران ‌در دستور کار است و زمان قطعی آن پس از توافق مسئولان در تهران و آژانس اعلام خواهد شد.

خبرگزاری فرانسه نیز پیش از این به نقل از دیپلمات‌هایی که خواستند نامشان فاش نشود، مدعی شد محمد البرادعی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ابراز تمایل کرده که پیش از انتشار گزارش با مقامات ایرانی دیدار کند اما مقامات ایرانی با درخواست وی مخالفت کرده‌اند.

گزارش البرادعی ظرف 2هفته آینده در اختیار اعضای شورای حکام قرار خواهد گرفت. انتشار این گزارش در تصمیمات گروه 1+5 مبنی بر تصویب دور سوم تحریم‌ها علیه ایران تأثیرگذار خواهد بود.

مذاکرات ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در حل موضوع سانتریفیوژها به‌عنوان دومین مرحله اجرای طرح اقدام، روز پنجشنبه هفته گذشته در تهران پایان یافت و آغاز مرحله سوم طرح و مذاکره برسر موضوع منشاء آلودگی‌های اورانیومی در دانشکده فنی دانشگاه تهران به بعد از نشست آتی شورای حکام موکول شد.

طرح اقدام، پیشنهادی ایرانی است که علی‌لاریجانی، دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی در اولین روز از تابستان سال‌جاری آن را با بالاترین مقام آژانس در میان گذاشت. پیشنهادی که طی آن قرار باز کردن مرحله به مرحله گره کور غربی در پرونده هسته‌ای ایران گذاشته شد.

اولی هاینونن معاون امور پادمان‌های مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و جواد وعیدی معاون امنیت بین‌الملل دبیر شورای‌عالی امنیت ملی سرپرستان 2هیأت مذاکراتی بودند که از زمان تصویب پیشنهاد ایران در توافقات دوجانبه با آژانس تاکنون 4 بار در تهران و وین باهم به گفت‌وگو نشسته‌اند.

دراین مذاکرات ویلموس چروونی مسئول سیاستگذاری و روابط خارجی آژانس هرمن ناکارت مسئول بخش منطقه‌ای پادمان راتن باخ مشاور عالی حقوقی و می‌چی یوهوسویا مسئول بخش بازرسی آژانس، همچنین محمد سعیدی معاون بین‌الملل سازمان انرژی اتمی، علی اصغر سلطانیه نماینده ایران در آژانس و مسئولانی از وزارت امور خارجه و کارشناسانی از آژانس 2هیأت را همراهی می‌کردند.

توافق علی لاریجانی و محمد البرادعی
(اول تیر/ وین )

علی لاریجانی دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی  و محمد البرادعی مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در اول تیرماه در مذاکراتی در وین بر سر امکان حل ابهامات باقی‌مانده میان ایران و آژانس در فرصتی 2ماه به توافق رسیدند.

این پیشنهاد که از سوی تهران به عنوان راهکار موضوع هسته‌ای ایران ازسوی لاریجانی مطرح شده بود، در  سومین دور مذاکرات وی با خاویرسولانا مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و نماینده گروه 1+5 نیز مورد توافق طرفین قرار گرفت.

براین اساس مقرر شد مدالیته‌ای جدید برای حل ابهامات در مذاکرات مسئولان ایران و آژانس تعریف شود.

در این توافق که به امضای لاریجانی و البرادعی رسید همچنین مقرر شد حل ابهامات مرحله به مرحله انجام شود و در پی هر مرحله آژانس بین‌المللی انرژی اتمی حل موضوع مربوطه را رسماً تائید نماید.

البرادعی ضمناً تائید کرد که در  پی حل این ابهامات، سؤال تازه‌ای از برنامه هسته‌ای ایران مطرح نخواهد شد و امکان عادی سازی بررسی روند پرونده هسته‌ای ایران که از یک سال و نیم پیش با فشار آمریکا به شورای امنیت منتقل شده است، در آژانس فراهم می‌آید. این طرح، نام رسانه‌ای «طرح اقدام به خود گرفت.

تعیین موضوعات برای رفع ابهام
(20 و 21 تیر/ تهران)

در توافق لاریجانی و البرادعی، نخستین نشست و عیدی و هاینونن در 20 و 21 تیر ماه در تهران به تدوین و امضای مدالیته‌ای منجر شد که در آن «پلوتونیوم»، «سانتریفیوژهای P1 و P2»، «منشاء آلودگی اورانیومی در دانشکده فنی دانشگاه تهران»، «پلونیوم 210» و «معدن گچین» به عنوان موضوعات قابل حل تا پایان سال جاری میلادی (اوایل دی ماه) مطرح شده بود.

ایران در این توافقنامه با صدور ویزای مدت‌ دار برای تعدادی از بازرسان جدید آژانس موافقت کرد.

آغاز مرحله اول طرح اقدام
(2 مرداد/ وین)

نشست و عیدی و هاینونن به عنوان نخستین نشست طرفین در راستای اجرای طرح اقدام،
 2 مرداد در وین برگزار شد، در این نشست  روی موضوع پلوتونیوم  بحث و بررسی شد.
طرف ایرانی به طور داوطلبانه با درخواست آژانس مبنی بر بازدید از راکتور آب سنگین اراک موافقت کرد. این بازدید 8 مرداد ماه انجام شد.

بازدید بازرسان از اراک
( 8 مرداد/ اراک)

بازرسان آژانس پیرو توافق به عمل آمده در تاریخ 8 مرداد ماه از تأسیسات راکتور آب سنگین اراک بازدید کردند.

برنامه‌ای نو برای نحوه نظارت آژانس
(15 مرداد/ تهران)

در ادامه اجرای طرح اقدام، 15 مرداد ماه هوسویا مسئول بخش بازرسی‌های آژانس در راس هیأتی 4 نفره از کارشناسان فنی آژانس به تهران آمد و در مذاکرات وی با مسئولان سازمان انرژی اتمی برنامه‌ای نو برای نحوه نظارت آژانس بر تاسیسات غنی‌سازی نطنز تدوین شد.

موضوعات نظارت بر تاسیسات غنی‌سازی نطنز حساس‌ترین موضوع همکاری‌های ایران و آژانس است، چرا که فعالیت این تاسیسات و موضوع انحراف آن از مسیر صلح‌آمیز، تنها بهانه کنونی آمریکا و همدستانش برای جنجال‌آفرینی در پرونده ایران است.براین اساس رضایت آژانس از نحوه نظارت براین تاسیسات قاعدتا نباید بهانه‌ای برای بهانه‌جویان باقی گذارد.

دومین نشست هیأت ها
( 29 مرداد/ تهران)

دومین نشست هیأت‌های ایرانی و آژانس‌ به سرپرستی‌ هاینونی و وعیدی 29 مرداد در تهران برگزار و در آن جزئیات طرح اقدام تا مرحله پایانی، نهایی شد.

مقرر شد آژانس تا تاریخ 9 شهریور (3 اوت) همه سؤالات باقیمانده در رابطه با مسئله سانتریفیوژهای P1 وp2 را به تهران ارائه کند.

نقطه عطف روند هسته ای
(8 شهریور/ آژانس)

گزارش 8 شهریور ماه محمد البرادعی مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به شورای حکام آژانس نقطه عطفی در روند موضوع هسته‌ای ایران در عرصه بین‌الملل به وجود آورد، این گزارش از رد ادعای 2ساله آمریکا مبنی‌بر بازفرآوری اورانیوم در ایران، بازرسی موفق بازرسان از آب سنگین اراک، به علاوه اجرای موفق طرح اقدام و رفع ابهامات آژانس در خصوص موضوع پلوتونیوم خبر می‌داد.

گزارش البرادعی خشم آمریکا و متحدانش را از روند موفقیت‌آمیز حل موضوع هسته‌ای ایران برانگیخت و حتی به درگیری لفظی مقامات این کشور و مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی منجر شد، با این حال با تقویت جبهه موافقان راه مذاکره در گروه 1+5 کار تدوین قطعنامه تحریم سوم علیه تهران را  علی‌رغم تلاش‌های مکرر کاخ سفید، با مانع جدی مواجه کرد.

آغاز مرحله دوم طرح اقدام
(2 و 3 مهر)

در پی گزارش تابستانی البرادعی، موضوع سانتریفیوژها دومین موضوع محوری طرح اقدام گشوده شد.

در این راستا کارشناسان فنی و حقوقی آژانس دوم و سوم مهر ماه در گفت‌وگو با مسئولان هسته‌ای ایران در سازمان انرژی اتمی گام‌هایی اساسی برای حل این موضوع برداشتند.

در مدالیته طراحی شده، نشست تکمیلی برای حل کامل موضوع سانتریفیوژ‌ها اواخر مهر ماه پیش‌بینی شده بود.

هاینونن در تهران
(17 مهر/ تهران)

اولی‌ هاینونن 17 مهر ماه برای دیدار با جواد وعیدی به تهران آمدو پس از مذاکراتی 2روزه، از نتایج آن ابراز رضایت کرد.

مذاکرات تکمیلی
(28 مهر/ تهران)

نشست پیش‌بینی شده برای اواخر مهر،  28 آبان ماه در سطح کارشناسی در تهران برگزار شد و مذاکرات تکمیلی هاینونن و وعیدی به سفر 7 آبان معاون البرادعی به تهران موکول شد.

پایان مرحله دوم طرح اقدام
(7 تا 10 آبان/ تهران)

هیأت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز دوشنبه 7 آبان وارد تهران شد و تا روز پنجشنبه 10 آبان طولانی‌ترین دور مذاکرات ایران و آژانس در دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی شکل گرفت.

مذاکرات تکمیلی وعیدی و هاینونن با حدود 15 ساعت گفت‌وگو در 7 نشست کاری تا غروب روز پنجشنبه (10 مهر) پایان یافت.مذاکرات ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در حل موضوع سانتریفیوژ‌ها به عنوان دومین مرحله اجرای طرح اقدام در تهران پایان یافت و آغاز مرحله سوم طرح و مذاکره برسر موضوع منشاء آلودگی‌های اورانیومی در دانشکده فنی دانشگاه تهران به بعد از نشست آتی شورای حکام موکول شد.

وعیدی در پایان آخرین دور این مذاکرات آن را سازنده و برای طرفین راضی‌کننده خواند و تاکید کرد: ما بهترین تلاش خود را برای تسهیل دسترسی آژانس به اطلاعات مورد نیاز برای شفاف‌سازی درباره سانتریفیوژ‌های p1 و p2 انجام دادیم و به طور جدی آنچه را که فکر می‌کردیم برای حل و فصل موضوع لازم است، ارائه نمودیم.