لذا میبینیم که تمایل استادان به انجام طرحهای پژوهشی در کنار فعالیتهای آموزشی درحال افزایش است. علاوه بر این، پژوهشکدهها و مراکز تحقیقاتی متعددی در کشور در حال فعالیت هستند که رسالت اصلی آنها حل مشکلات کشور است.
اما با وجود این همه پژوهشگر و مرکز تحقیقاتی، وقتی مشکلی برای مراکز صنعتی وحتی مراکز علوم انسانی و غیرفنی پیش میآید، مشخص نیست این مشکل باید به کجا ارجاع شود و متخصص رفع آن کیست!
بهعنوان نمونه، ما دانشکدههای متعدد مهندسی شیمی، دانشکدههای نفت و گاز، واحدهای جهاد دانشگاهی، دانشگاه صنعت نفت و نهایتاً پژوهشگاه صنعت نفت را در کشور داریم، اما اگر صنعت نفت و گاز برای توسعه فعالیتهای خود نیاز به تجهیزات پیشرفته حسگری داشته باشد، یا بخواهد با مشکلات مبارزه کند، آیا مشخص است که نیازهای پژوهشی دراین زمینه را باید به کدام یک از مراکز فوق ارجاع دهد؟!
اما راه حل چیست؟
ممکن است این مشکل، سخه واحدی نداشته باشد اما یکی از راهکارهای ممکن، قطببندی مراکز علمی و تحقیقاتی کشور است.
اگر ما بتوانیم به هر مرکز علمی و دانشگاهی، یک برچسب کاربردی بزنیم و آن مرکز را باآن برچسب بشناسانیم، میتوانیم به حل مشکلات صنایع توسط دانشگاه امیدوار باشیم و کمتر شاهد تعریف طرحهای پژوهشی موازی باشیم که اغلب، از فازهای مطالعاتی اولیه جلوتر نمیروند.
از مزایای قطببندی مراکز علمی میتوان به موارد زیر اشاره کرد: انجام تحقیقات پیوسته به جای مطالعات موازی، ایجاد اعتماد صنعت به دانشگاه، درآمدزا شدن فعالیتهای پژوهشی، شناسایی و جذب متخصصان هر موضوع و جلوگیری از پراکنده کاری آنها و دهها مزیت دیگر.
بهعنوان راهکاری برای شروع این حرکت، میتوان قطببندی را در حوزه فناوری نانو آغاز کرد.
اکنون بسیاری از دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی کشور، فعالیتهای خوبی در حوزه فناوری نانو دارند و اطلاعات تمامی این فعالیتها در بانکهای اطلاعاتی ستاد ویژه توسعه فناوری نانو (www.nano.ir ) موجود است.
لذا با تحلیل اطلاعات همین بانکها میتوان تشخیص داد که چه مراکزی در چه حوزههایی تمرکز یافتهاند.
بهعنوان شاخصهای انتخاب این مراکز، میتوان به چند مورد زیر اشاره کرد: شاخص نیروی انسانی، شامل تعداد متخصصان موجود در مرکز، زمینه تحقیقاتی آنها، طرحهای پژوهشی خاتمه یافته و جاری، مقالات علمی _ پژوهشی محققان، که همگی از بانکهای اطلاعاتی ستاد قابل استخراج است.
شاخص تجهیزات، شامل نوع، قابلیتها و تعداد تجهیزات آزمایشگاهی هر مرکز که از اطلاعات شبکه آزمایشگاههای نانو ایران قابل دریافت است و شاخص صنعتی، شامل صنایع موجود در حوزة جغرافیایی مرکز که آن را میتوان از شبکه شرکتهای نانو دریافت کرد.