نيويورك در واقع نقطه شروع نخستين دور از مذاكرات هسته‌اي ايران با سازوكار جديد در دوران حسن روحاني بود و برجام همچنان يكي از محورهاي سخنراني رئيس‌جمهور در سفر پنجمش به نيويورك خواهد بود.رئيس‌جمهور آمريكا در يكي از شعارهاي انتخاباتي خود وعده برخورد با توافق هسته‌اي و حتي پاره كردن آن را داده بود؛ 9ماه پس از روي كارآمدن دونالد ترامپ در رأس حاكميت كاخ سفيد تلاش خود را نيز انجام داد تا اين كار را انجام دهد. اين تلاش‌ها به ثمر ننشست و علت آن نيز مكانيزم‌هاي قدرتمند و محكم حقوقي برجام است كه تيم مذاكره‌كننده ايراني در دولت يازدهم و درخلال مذاكرات به‌كار بست و خواستار آن شد.
كاخ سفيد در ماه‌هاي گذشته دنبال آلترناتيوهاي متعددي درصورت شكست مخالفت‌هاي خود با برجام بوده است. بهانه‌هاي متعدد موشكي و نفوذ منطقه‌اي ايران راه‌هاي جديدي بودند كه آنها براي صدمه زدن به توافق هسته‌اي در پيش گرفتند. اين در حالي است كه متحدين اروپايي آمريكا با اين كار موافق نيستند و درصددند تا جلوي ترامپ در برخورد با برجام گرفته شود. به همين علت نيز اروپايي‌هاي طرف مذاكره با ايران پيشنهاددهنده برگزاري جلسه اعضاي گروه 1 + 5 و ايران شدند. ذكر 3نكته در همين ارتباط ضروري است:
1-نشست وزراي خارجه به واسطه رويكردهاي به نسبت ملايم‌تر ركس تيلرسون وزير امور خارجه آمريكا مي‌تواند ترامپ را در فشارهاي بيشتري براي تجديدنظر در رويكردهاي برجامي خود كند. محمدجواد ظريف وزير امور خارجه ايران و تيلرسون براي نخستين‌بار پس از روي كار آمدن ترامپ دور يك ميز مي‌نشينند و اين ديدار مي‌تواند رهاوردي در اجراي بهتر برجام و پايبندي آمريكا نسبت به تعهداتش درقبال برجام داشته باشد.
2-اين دور از نشست وزراي خارجه 1 + 5 و ايران در مقايسه با جلساتي كه ظريف و جان كري وزير امور خارجه سابق آمريكا برگزار مي‌كردند، شرايط بهتري را براي ايران رقم زده است. اروپايي‌ها در دوره جديد رياست‌جمهوري آمريكا به واسطه انديشه‌هاي ترامپ همواره فاصله خود را با وي حفظ كرده‌اند و اين مسئله تأثير خود را درقبال موضع آنها نسبت به برجام نيز گذاشته است. اتحاديه اروپا و آمريكا بر سر مسئله برجام از يكديگر فاصله گرفته‌اند و اتحاديه اروپا نمي‌خواهد در همان مسيري گام بردارد كه ترامپ ترسيم كرده است. آمريكا با ادامه سياست‌هاي ترامپ ممكن است دوستان ديرينه خود را در اتحاديه اروپا از دست بدهد و اين بيش از گذشته به پرستيژ آمريكا در يك دوره انزوا لطمه مي‌زند.
3-تيلرسون به‌طور دائم در تضاد با ترامپ به سر مي‌برد. اين اتفاق به‌ويژه در موضوع هسته‌اي ايران نمود داشته است. تفكرات وزير امور خارجه فعلي آمريكا همانند رويه‌هاي باراك اوباما و جان كري رئيس‌جمهور و وزير امور خارجه سابق آمريكاست و ترامپ در موضع مخالفت قرار دارد. برگزاري جلسه نماينده آمريكا با حضور ساير شركاي 1 + 5 باعث مي‌شود تا موضوع هسته‌اي ايران در فضاي متفاوتي بررسي شود و مواضعي كه آمريكايي‌ها از بستر تبليغاتي پيش مي‌برند، در صحنه مذاكرات سياسي مطرح شود و ايران بتواند جلوي اروپايي‌ها پاسخ مناسب و درخوري به آمريكايي‌ها بدهد. ديپلماسي هيأت ايراني در نيويورك و در نخستين سال روي كار آمدن ترامپ در كاخ سفيد مي‌تواند رويه‌ها و فضاي مواجهات بين‌المللي ايران و آمريكا در عرصه بين‌الملل را در سال‌هاي آتي ملايم‌تر كند.
- نماينده پيشين ايران در مقر اروپايي سازمان ملل متحد
نظر شما