مصداق این جمله را باید در واکاوی فرهنگ گردش در ایران یافت و حتی به این موضوع دقیق شد که معماری خانه‌های ایرانی هم به گونه‌ای بوده که هر خانه یک فضای تفریحی – گردشی به شمار می‌رفته است. حیاط‌هایی پوشیده از درختان مختلف و استخر و حوض‌های زیبا، شاید یکی از کوچکترین نمونه‌های فضای گردشگری خانه‌های ایرانی بوده است.
این اهمیت به سفر و گردش در میان جوانان بیشتر به چشم می‌خورد، اما در روزگار کنونی شاید سفر و گردش برای بسیاری از جوانان بدل به یک رویای دست نیافتنی شده باشد. البته نباید فراموش کرد یکی از مهمترین گروه‌های جوانان که در این بی‌بهره بودن از تجربه سفر آسیب دیده، دانشجویانند.
دانشجویان در سال‌های نه چندان دور با استفاده از امکانات دانشگاهها گاهی رنگ سفر را می‌دیدند که این سفرهای دانشجویی در2 دهه گذشته مدام محدودتر شده است.
حالا اوضاع به گونه‌ای است که تقریبا تمام دانشگاهها برای جابه‌جایی روتین دانشجویان هم با مشکل مواجهند و دست به دامن بخش خصوصی می‌شوند، چه رسد به اینکه دانشجویان، سفر با استفاده از امکانات دانشگاه را تجربه کنند.
این در حالی است که در بعضی رشته‌های دانشگاهی سفر به عنوان یک اصل انکارناپذیر تعریف شده است. رشته‌های معماری، شهرسازی و رشته‌های هنری از این دسته به شمار می‌آیند.
از دانشکده به دهکده جهانی
مهمترین گروه‌های مسافرتی دنیا 2 دسته‌اند؛ یکی جوانان که به واسطه جویای تجربه بودنشان به سفر می‌اندیشند و دیگری گروه سنی سالمندان که به دلیل اندوخته اقتصادی مناسب‌شان و داشتن فرصت بیشتر انگیزه‌های فراوانی برای سفر دارند. با این اوصاف نمی‌توان به راحتی از کنار آمار چهار و نیم میلیونی دانشجویان ایرانی گذشت.
البته گردشگری دانشجویی در ایران نسبت به سایر کشورها بسیار ابتدایی و ضعیف است.
در کشورهای پیشرفته ای که آمار دانشجویان‌شان ربع تعداد دانشجویان ایران نیست، انواع تشکل‌های دولتی وغیردولتی مسئولیت ارائه سرویس‌های گردشگری به دانشجویان را برعهده دارند.
در این میان کنفدراسیون بین‌المللی سفرهای دانشجویی که دفتر مرکزی آن در کشور هلند واقع شده سال‌هاست به دانشجویان کشورهای مختلف خدمات ارائه می‌دهد اما همین کنفدراسیون در ایران نمایندگی ندارد.
البته ضعف گردشگری دانشجویی در ایران تنها به همین ماجرا ختم نمی‌شود. IAS یکی از موسسات فعال بین‌المللی در حوزه گردشگری دانشجویی است که مبتکر طرح کارت‌های بین‌المللی سفر دانشجویان است.
کارت‌های IAS این امکان را به دارندگان خود می‌دهد تا در نقاط مختلف جهان ( هر نقطه‌ای که با این موسسه مرتبط است) از خدمات مختلف گردشگری نظیر اقامتگاه‌ها، رستوران‌ها و فروشگاه‌های مقصود با تخفیف‌های ویژه استفاده کنند؛خدماتی که باز هم دانشجویان ایرانی از آن چندان بهره‌ای نمی‌برند.
IAS حدود 40میلیون عضو دارد. از سال 1383 دانشگاه تهران نمایندگی صدور کارت‌های بین‌المللی IAS را گرفت و در این مدت هنوز اعضای ایرانی این موسسه به 50 هزار نفر هم نرسیده است.
این عدم استقبال دانشجویان ایرانی را باید از چند منظر بررسی کرد. موضوع اول ضعف ساختارهای حمایتی دولتی در این موارد است. نکته بعد به ضعیف بودن سازوکارهای خصوصی در حوزه گردشگری مربوط می‌شود و مورد دیگر هم که نباید از آن غافل شد مشکلات دانشجویان ایرانی برای خروج از کشور است.
کارتی برای سفر
« مرکز کارآفرینی دانشگاه تهران با توجه به اهمیت موضوع گردشگری دانشجویی و تجربه ضعیف بهره‌مندی از کارت‌های بین المللی IAS، کارت سفر دانشجویان ایران را از مهرماه امسال طراحی و عرضه کرده است.»
این حرف‌های مهندس مجتبی توسل مدیر اجرایی پروژه کارت سفر دانشجویان است که اینگونه ادامه می‌یابد:«برنامه‌ریزی برای اجرای این پروژه از حدود 2 سال قبل آغاز شده و دفاتر این طرح در دانشگاهها به مرور در حال راه‌اندازی است. تاکنون نیز دفاتر نام نویسی و دریافت کارت سفر دانشجویان در دانشگاه‌های تهران، صنعتی شریف، امام خمینی قزوین، شهید بهشتی، امیرکبیر و دانشگاه آزاد واحدهای تهران، رودهن و اصفهان برپا شده است.
دانشجویان برای دسترسی به این کارت می‌توانند از طریق سایت www.tcis.ir ثبت نام کرده یا به دفاتر اداره پست مراجعه کنند.
استفاده از این کارت امکان مسافرت‌های خانوادگی برای دانشجویان را فراهم می‌کند. هر دانشجو –دارنده کارت- می‌تواند از مزایا و تخفیف‌های کارت سفر دانشجویان برای خود و 4نفر دیگر از اعضای درجه یک خانواده‌اش استفاده کند.
محتویات کارت جادویی
دارندگان کارت سفر دانشجویان از تخفیف 300 مرکز اقامتی در ایران برخوردارند. استفاده از هتل‌های بنیاد مستضعفان(گروه هتل‌های پارسیان) و هتل‌های گروه هما با این کارت برای دانشجویان تخفیف‌های ویژه‌ای دارند. امکان اقامت رایگان در مشهد برای سالانه 8تا10هزار نفر دانشجو فراهم شده و خلاصه تسهیلات مالی متعددی به صورت وام‌های بلندمدت به دارندگان این کارت‌ها ارائه می‌شود.
دانشجویانی که کارت سفر دانشجویان را در جیب خود دارند همچنین می‌توانند از تورهای متفاوت و ارزان قیمتی که مرکز کار آفرینی دانشگاه تهران ترتیب می‌دهد بهره‌مند شوند. یک نکته بسیار با اهمیت در مورد دانشجویانی که این کارت را دریافت می‌کنند از زبان مدیر اجرایی طرحکارت سفر دانشجویان از این قرار است:«با مذاکرات چندین ماهه توانستیم مدیران سازمان گردشگری را مجاب کنیم تا برای دانشجویان عضو طرح کارت سفر دانشجویان، سفر کارت ملی صادر کنند. سفر کارت ملی قرار است میان کارمندان و اقشار کم درآمد توزیع شود که فعلا تنها دانشجویان دارنده کارت سفر دانشجویان از آن بهره‌مند می‌شوند.»
ضرورت سفر دانشجویی
تجربه اندوزی از طریق سفر یک نیاز روشن و قطعی است که شاید برای دانشجویان ضرورتی بیش از دیگران داشته باشد. دانشجویان که سفرهای متعددی را تجربه کرده‌اند، در زندگی موفق‌تر خواهند بود و البته نباید فراموش کرد که گسترش هرچه بیشتر این سفرها نیازمند تکمیل امکانات و ارائه سرویس‌های جدید به این قشر است.
حالا باید امیدوار بود با ارائه خدماتی نظیر کارت سفر دانشجویان، گردشگری دانشجویی دوباره رونق بگیرد. هرچند این رونق اندک باشد.
