اين فضا هم منجر به كسب درآمد براي كشور ترانزيتي و هم افزايش جايگاه سياسي و ژئوپليتيكي در محيط بين‌الملل شده و هم موجب افزايش وابستگي كشورهاي مقصد به كشور ترانزيتي مي‌شود. بنابراين مزاياي ترانزيت چندوجهي است. اگر كشوري داراي توان‌هاي محيطي براي ترانزيت باشد و بخواهد از اين توان‌ها براي ارتقاي جايگاه خود در محيط بين‌الملل بهره گيرد، لازم است در كنار زيرساخت‌هاي فيزيكي مناسب، فضاي قانوني، حقوقي و سياسي خود را نيز آماده كند.
خبر تصويب نهايي كريدور خليج‌فارس - درياي سياه كه از چند سال پيش در بحث ترانزيت كالا از طريق خاك جمهوري اسلامي ايران مطرح بود، دلگرم‌كننده است. فعالان بخش حمل‌ونقل و ترانزيت كه نگران كاهش حجم ترانزيت از خاك كشور به سبب فعال‌شدن كريدور‌هاي رقيب بودند، اكنون مي‌توانند با جديت براي فعاليت در اين كريدور برنامه‌ريزي كنند.
در فضايي كه با بهره‌برداري از خط آهن باكو - تفليس - قارص در روزهاي اخير نگراني‌هايي براي محدوديت در ظرفيت‌هاي ترانزيتي ايران پيش آمده است و حتي همسايه شرقي ايران (افغانستان) نيز براي دور زدن ايران در ارتباط با اروپا، كريدور جاده لاجورد را از طريق تركمنستان تعريف مي‌كند، كريدور تراسيكا آسياي مركزي را از طريق درياي خزر با گذر از قفقاز به اروپا متصل مي‌كند، اهتمام مسئولان و متوليان حمل‌ونقل و ترانزيت در آماده‌سازي كريدور خليج‌فارس - درياي سياه قابل تقدير است.
در همين اثنا ديدار روساي جمهور آذربايجان و روسيه در ايران، آماده‌سازي كريدور ترانزيتي خليج‌فارس - درياي سياه كه از قلمرو آذربايجان و سپس گرجستان به حوزه درياي سياه خواهد رسيد، از اهميت برخوردار مي‌شود. حضور رئيس‌جمهور روسيه و ديدار با مقامات عالي‌رتبه كشور و جديت مذاكرات براي فعال‌سازي كريدور شمال - جنوب نيز درخور اهميت بسيار است. از سوي ديگر، ايران سال‌ها به‌دنبال آن بوده كه براي اتصال به اروپا و تنوع‌بخشي به مسير زميني تركيه، مسيرهاي ديگري را تدارك ببيند كه يكي از آنها همين مسير ترانزيتي خليج‌فارس - درياي سياه است. اميد است در آينده‌اي نزديك با برقراري ثبات و آرامش در عراق و سوريه، كريدور ايران - عراق - سوريه - درياي مديترانه نيز طراحي و اجرا شود.
كريدور خليج‌فارس - درياي سياه كه به‌عنوان كريدور اتصال حوزه خليج‌فارس به درياي سياه و كشورهاي اروپايي تعريف شده است، امكان جابه‌جايي بار بين كشورهاي حاشيه خليج‌فارس و اقيانوس هند را از طريق ايران به كشورهاي آذربايجان، گرجستان، درياي سياه، اوكراين، لهستان و ساير كشورهاي اروپايي فراهم مي‌آورد و همچنين مي‌تواند زمينه جابه‌جايي بار از اروپا به ايران و تبادل كالا بين كشورهاي عضو را فراهم كند.
- كارشناس اوراسيا
نظر شما