این شماره با دو مطلب مربوط به توزیع و فروش کتاب آغاز میشود. مجید رُهبانی در مقالة «پخش بزرگ یا کوچک: درنگی بر مسائل توزیع کتاب در ایران» از نوپا بودن حرفة توزیع کتاب در ایران و مسائلی که مانع از رشد و توسعة آن میشود سخن گفته و مشکلات آن را برشمرده است. در این نوشته میخوانیم: «اگر در حوزة نشر وجود بنگاههای کوچک و متوسط امکانپذیر است و حتی میتواند تأثیرگذار، خلاق و فرهنگساز به شمار آید، نتیجة کوچک و خردهپا ماندن مراکز توزیع چیزی نیست جز تضعیف نشر، محدود ماندن بازار و عدم دسترسی خواستاران بالقوة کتاب به عناوین مورد نیازشان در گوشه و کنار کشور.»
نسیم وهابی که سالها تجربة کتابفروشی در پاریس و همچنین تدریس در رشتة فنون فروش و نشرکتابهای کودک را دارد در «چرخة کتاب در فرانسه» شمایی از توزیع و فروش کتاب در آن کشور را تصویر کرده است. در فرانسه حدود 20هزار مکان برای عرضه و فروش کتاب وجود دارد و از بین 4هزار ناشر فرانسوی، تنها هزار ناشر «فعال» و حدود 200 ناشر «حرفهای» به شمار میآیند. توزیع بخش اعظم تولیدات این ناشران را تنها پنج مؤسسة بزرگ پخش برعهده دارند.
کاوه بیات در «ادوارد براون، شرقشناسِ ایراندوست» کتاب ادوارد براون و ایران از حسن جوادی را بررسی کرده است. «نقد و ردّ نظریات شرقی و غربی در شاهنامهشناسی» نقدی است از سجّاد آیدنلو بر کتاب بوطیقا و سیاست در شاهنامه نوشتة محمود امیدسالار.
مقالة «فروغ به روایت فرزانه میلانی» نقدی است از مهدی جامی دربارة کتاب فروغ فرخزاد؛ زندگینامة ادبی، همراه با نامههای چاپنشده/ فرزانه میلانی. در این مقاله میخوانیم: «من از یک زندگینامة ادبی انتظار داشتم که نشان دهد چگونه شاعر ما پرورش فکری پیدا کرده است و چگونه به سبک و بیان خاص خود رسیده است و چگونه شاعری مثل فروغ که به هنرهای دیگر مثل سینما و نقاشی و تئاتر هم میپرداخته، بین شعر خود و آن هنرها رابطه برقرار میکرده است[...] تمرکز فراوان مولف بر مشکلات روانی فروغ او را از این نکته غافل کرده است که به دیگر جنبه های زندگی او [...] هم بپردازد».
«مستور جدید: تولّد درخشان یک داستاننویس خلاق» عنوان مقالهای است از زری نعیمی در بررسی رمان رساله دربارة نادر فارابی از مصطفی مستور. «قیچیها مرد هستند!» از امین فقیری به مجموعه داستان کولی با شکلات/ نوشتة سندی مؤمنی اختصاص دارد. کامیار عابدی با نگاهی به دفتر شعر کارناوال در شهر بزرگ از کارنامة ادبی سرایندة آن تورج رهنما یاد کرده است. عباس سلیمی آنگیل در یادداشتی با عنوان «و همچنان غلط مینویسند!» به کتاب غلط ننویسیم از چاپ اول تا ویراست دوم نوشته و گردآوری امید طبیبزاده پرداخته است.
در ادامه «بازگشت به وضعیّت طبیعی» را از معصومه علیاکبری میخوانیم که به کتاب بهیموت یا پارلمان طولانی/ توماس هابز، ترجمة حسین بشیریه اختصاص دارد. خسرو صادقی بروجنی در «مارکسیسم: علم یا ایدئولوژی» دربارة کتاب علم و ایدئولوژی/ لویی آلتوسر، ترجمة مجید مددی نوشته است. «رابطهمندی، اساس درک هستی و چیزها» از زهره روحی کتاب فضاهای امید/ دیوید هاروی، ترجمة علیرضا جباری را بررسی کرده است. یزدان منصوریان در «ملودی ملال در موسیقی متن زندگی» از کتاب فلسفة ملال/ لارس اسوندسن، ترجمة افشین خاکباز میگوید.
در ادامه، نادر انتخابی یادداشتی دربارة «شریف ماردین (1927-2017)» سیاستپژوه و جامعهشناس ترک نوشته است. «تمام هنر فردریک دار» /پیر لومتر، ترجمة یاسمن مَنو مقالهای است دربارة میراث ادبی فردریک دار، نویسندة برجسته و پُرکار فرانسوی. «سوگنوشت: فردریک دار»/ داگلاس جانسون، ترجمة مریم زارع نیز یادداشت دیگری به یاد آن نویسنده است.
در شانزدهمین قسمت «نامهای آثار ادبی از کجا آمدهاند؟»/ گری دِکستِر، ترجمة پرتو شریعتمداری از نام کتابِ در انتظار گودو اثر ساموئل بکت سخن رفته است.
زری نعیمی در بخش «هزار و یک داستان» سه رمان و مجموعه داستان را نقد و بررسی کرده است: عمارت نیمهشب/ سپیده سیاوشی؛ کاپوزی/ رضا کاظمی؛ یک روز بلند طولانی/ گیتی صفرزاده.
سایه اقتصادینیا در بخش «وقت شعر» سه دفتر شعر را نقد کرده است: بوی چمدان میدهم و نخند/ هر دو سرودة رضا احسانپور؛ گربة همسایه/ مصطفی مستور.
در بخش «معرفی کوتاه» این کتابها بهاجمال معرفی شدهاند: فرهنگ اصطلاحات عامیانة همدانی/ محمدعلی نوریون؛ نویسندة رستمالتواریخ کیست؟/ جلیل نوذری؛ اسناد وزارت خارجة ایران دربارة سیدجمالالدین حسینی (اسدآبادی)/ به کوشش سیّد هادی خسروشاهی؛ ترجمة گزیدهای از اسناد وزارت خارجة انگلیس دربارة سیدجمالالدین اسدآبادی/ به کوشش سیّد هادی خسروشاهی؛ کردها، عربها، انگلیسیها: خاطرات والاس لایان در عراق/ ترجمة حسن افشار؛ زخم آبروی ماست/ ایرج کریمی؛ هنردرمانی خلاق/ دیوید ادواردز، ترجمة سعید دهنوی، مریم محبی و الهه احدنژاد.
«تازههای بازار کتاب» از فرخ امیرفریار پایانبخش این شماره است.
نظر شما