مجموع نظرات: ۰
چهارشنبه ۱۵ آذر ۱۳۹۶ - ۲۰:۳۲
۰ نفر

نصرالله حدادی - تهران‌شناس: ناصرالدین شاه قاجار طی مدت ۱۷‌سال، ۳بار به فرنگستان سفر کرد و مشاهدات او از کشورهای مختلف اروپایی، در کنار اتلاف سرمایه‌های ملت نگون‌بخت ایران،

نصرالله حدادی-تهران‌شناس:

تنها رهاوردش كپي‌برداري از نحوه ساخت و ساز ساختمان‌ها بود و از نظم و انضباط، قانون، پيشرفت‌هاي صنعتي و علمي و تحولات شگرفي كه حاصل رنسانس و دگرگوني علمي و فرهنگي در آن ديار بود، گويي چشمان شاه و همراهانش روي آنها بسته بود كه در اين مقال نمي‌گنجد تا 3سفرنامه اين پادشاه غافل را بررسي كنيم و كافي است به فهرست‌ خريدهاي او نگاهي بيندازيم تا دريابيم تا چه ميزان، وي سعي در عقب ‌نگاه داشتن مردم ايران از قافله علم و تمدن داشت.

در ميان اشيا و اجناس خريداري شده، تنها چيزي كه به چشم نمي‌‌خورد، اسباب و اثاثيه‌اي است كه به كار علم و تعالي آن مي‌آمد و اگر هنر عكاسي - داگرئوتيپ- به همت اين پادشاه به ايران آمد، بيشتر براي تفريح و سرگرمي و ثبت و ضبط امور دربار و «در خانه» شاهي بود.

اما دگرگوني از نحوه ساخت و ساز آغاز شد و در دوران پهلوي اول شكل‌ ديگري به خود گرفت و در دوران پهلوي دوم، كاملا دگرگون شده و خودباخته شد و از آن پس تمامي شاخصه‌هاي معماري ايراني فراموش شد و امروز كمترين نام و نشاني را مي‌توانيم در ساخت و سازها در تمامي شهرهاي كشور بيابيم كه بناها براساس اقليم، مصالح محلي، بومي و سنتي و شرايط آب و هوايي خاص آن مناطق، ساخته شود.

ناصرالدين‌شاه نخستين سفر خود به اروپا را در سال 1251 شمسي (1290‌ق) صورت داد و نخستين عمارت بلندمرتبه در تهران - شمس‌العماره 7سال قبل از آن و در سال 1244 شمسي شروع به ساخت شده بود و تقريبا طي مدت 3سال، آغاز و انجامش به طول انجاميد، اما معضل اصلي براي او، اعتراض همسايه‌هاي مجاور در «عمارت خورشيد» بود كه شاه از طريق دوربين انداختن براي ديدن شمال تهران و «پس قلعه» سرك به داخل خانه‌هاي آنان مي‌كشيد و از آن پس فقط در روزهاي چهارشنبه‌سوري و ايام نوروز، برفراز آن مي‌رفت و شهر را تماشا مي‌كرد

و پس از سفرهاي سه‌گانه او به اروپا بود كه درصدد برآمد با استفاده از مشخصات معماري غربي، قصرهايش را بيارايد؛ هرچند كه در اين سفرها، با نحوه ساخت و ساز «شيرواني» بربام خانه‌ها نيز آشنا شد و همين امر باعث شد تا بسياري از بناهاي تاريخي قبل و بعد از او از باد و باران گزند نيابند و فاصله آخرين سال سفر او - 1268 شمسي- تا به خاك افتادنش در يازدهم ارديبهشت 1275، آنچنان زياد نبود تا اين الگوبرداري‌ها، نمود بارزي بيابد،

اما در دوران مظفرالدين‌شاه و نوه‌اش احمدشاه، بناهايي در تهران شكل گرفتند كه ظاهر و باطنش، سنخيت چنداني با معماري دوره زنديه و اوايل قاجار نداشت و معماري «درون‌گرا» كم‌كم تبديل به «برون‌گرا» شد و سرانجام، آن شد كه «حيا» از معماري ما رفت و شد آنچه كه امروز شاهدش هستيم. معماري با حياي ما، تطابق كامل با فرهنگ ما داشت، اما افزايش جمعيت و گسترش شهرها، تمامي ابعاد معماري ما و از جمله حيا را از بين برد.

کد خبر 391688

برچسب‌ها

پر بیننده‌ترین اخبار شهری

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha