اما در سالهاي اخير، چنان در خانههاي ايراني جا خوش كرده است كه كمتر خانوادهاي را ميتوان يافت كه در آن بيمار مبتلا به سرطان نداشته باشد.
به گفته مسئولان وزارت بهداشت، سرطان در ايران سالانه نزديك به 100 هزار نفر را مبتلا ميكند و بعد از بيماريهاي قلبي و عروقي، دومين عامل مرگ و مير در ايران است.
سالانه 10 هزار میلیارد تومان برای درمان سرطان هزینه میشود که 1250 میلیارد تومان آن مربوط به هزینههای دارودرمانی است که البته 83 درصد این هزینه توسط دولت پرداخت میشود.
حدود 20 درصد تولید ناخالص جهانی، صرف درمان سرطان میشود که این رقم 16 درصد بیش از هزینه صرف شده برای بیماریهای قلبی و عروقی است.
شايعترين سرطانها در زنان در كل كشور به ترتيب سرطان پستان با شيوع ٣١.٣ در هر ١٠٠ هزارنفر، سرطان روده بزرگ با شيوع ١١ در هر ١٠٠ هزارنفر، سرطان پوست با شيوع 11 به ازاي هر ١٠٠ هزار نَفَر، سرطان معده با شيوع ٩.٨ به ازاي هر ١٠٠ هزار نفر و سرطان تيروئيد با شيوع ٧ در هر ١٠٠ هزار نفر گزارش شده است.
شايعترين سرطانها در مردان نيز در كل كشور به ترتيب سرطان معده با ٢١ تا ٢٢ در هر ١٠٠ هزار نفر، سرطان پوست ١٨.٦ به ازاي هر ١٠٠ هزار نفر، پروستات ١٦ تا ١٧ به ازاي هر ١٠٠ هزار نفر، روده بزرگ ١٥ به ازاي هر ١٠٠ هزار نفر و سرطان مثانه ١٣ به ازاي هر ١٠٠ هزار نفر است.
همه اين آمار و ارقام، تلخ، هشداردهنده و قابل تامل است اما تلختر از همه، زماني است كه ميبيني خانوادهاي به دليل اين بيماري، عزيزي را از دست داده و در فراقش اشك ميريزد و ... تلختر از اين آمار و ارقام، نشستن پاي درد و دل و صحبتهاي مادر و پدري است كه فرزند مبتلا به سرطان دارند. تلختر از اين آمار و ارقام، نشستن پاي صحبت خانوادههايي است كه بيمار مبتلا به سرطان دارند، از قشر متوسط و پايين جامعه هستند و بيمه تكميلي مناسبي هم ندارند. (گرچه وضعيت درمان و دارو به نسبت سالهاي قبل بسيار تفاوت كرده و بهتر شده است).
زماني بود كه خانوادهاي كه عزيز مبتلا به سرطان داشت، براي درمان بيماري حتي فرش زير پاييش را ميفروخت تا بتواند هزينههاي دارو و درمان را پرداخت كند. حدود 5 یا 6 سال قبل، بيماران مبتلا به سرطان از دسترسي نداشتن به دارو و هزينههاي سرسامآور درمان و بستري گلايه داشتند اما در دولت يازدهم و دوازدهم وضعيت بسيار بهتر است گرچه بيماران مبتلا به سرطان، همچنان مشكلات خاص خود را دارند.
سيد حسن هاشمي وزير بهداشت در همايش روز ملي سرطان (شنبه هفتم بهمن) با بیان اینکه در ایران، سونامی سرطان نداریم هشدار داد این سخن بدان معنی نیست که شیوع سرطان در آینده زیاد نخواهد بود، بنابراين لازم است اقدامات پیشگیرانه و تشخیص زودهنگام انجام شود.
اما سوال اينجاست كه براي پيشگيري از اين بيماري رو به رشد در ايران چه كردهايم؟
وقتي از مسئولان وزارت بهداشت پاسخ اين سوال را جويا ميشويم، ميگويند: همه عوامل موثر بر سلامت انسان در اختیار وزارت بهداشت نيست، فقط ٢٥ درصد آن برعهده اين وزارتخانه است و ٧٥ درصد عوامل موثر در سلامت را ساير سازمانها و وزارتخانهها رقم ميزنند و برای تامین سلامت جامعه نياز به مشاركت بينبخشي داریم.
اين پاسخ، البته پاسخي منطقي است چرا كه براي پيشگيري از سرطان، بسياري از دستگاهها و سازمانها بايد تلاش و همت كنند
اما بايد قبول كرد كه در سالهاي اخير، سرطان به يكي از مشکلات نظام سلامت در ایران تبديل شده و هزينههاي زيادي را به نظام سلامت كشور تحميل كرده است.
متاسفانه برخي از عواملي هم كه در بروز و ابتلا به سرطان دخيل هستند از اراده مردم خارج است و مردم هر چقدر هم كه با آموزشهاي خود مراقبتي كه از سوي وزارت بهداشت با همكاري رسانهها آشنا باشند، باز هم در معرض ابتلا به سرطان قرار دارند.
آلودگي هوا كه ثابت شده است در بروز سرطان نقش دارد، دست مردم نيست. توليد خودروهاي بيكيفيت، استفاده بيرويه از كودهاي شيميايي و سموم در ميوه و سبزيجات، استفاده از مواد نگهدارنده در مواد غذايي، مصرف روغنهاي نامطلوب در طبخ، استفاده بيش از حد از نمك و ...در غذاهاي آماده و فست فودها (به دليل زندگي ماشيني برخي مردم مجبورند مصرف كنند)، پارازيتها و امواج، فشارهاي رواني، استرس و بیخوابیهای مداوم به دلايل مختلفی چون بيكاري، نداشتن شغل و وضعيت بد اقتصادي، و ... هيچكدام دست مردم نيست. اينها همه دست مسئولان است كه خوب ببينند، تصميم بگيرند، نظارت كنند و با جديت با سودجوياني كه به سلامت مردم لطمه ميزنند، برخورد كنند. كاهش استرس مردم و آوردن خنده بر لب نيازمندان، همه و همه دست مسئولان است. شادي، استرس و بيماري را دور ميكند.
گرايش جوانان و نوجوانان به سیگار و قلیان در سالهای اخیر به شدت افزايش يافته اما ماليات بر سيگار به حد قابل قبول افزايش نيافته است اين در حالي است كه مصرف سيگار و قليان در بروز سرطان نقش دارد.
كالاهاي آسيبرسان به سلامت همچنان جسته و گريخته تبليغ ميشود و خيلي از آنها كودكان و نوجوانان را در معرض چاقي قرار ميدهند و چاقي ابتلا به سرطان و ديابت را افزايش ميدهد و ...
حكايت نبود نظارت در ايران، ريشه و قدمت طولاني دارد حال، نبود همكاريهاي بينبخشي هم كه به آن اضافه شود، حكايت تلختر ميشود آنهم در مواجهه با بيماري رو به افزايشي به نام سرطان.
مقابله با سرطان نيازمند همت تقريبا تمام وزارتخانهها و سازمانها است تا با وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي، همكاري مستمر و اثرگذار داشته باشند. يادمان نرود كه جمعيت ايران رو به سالمندي است و پيشگيري، مراقبت، توجه و نظارت بيش از همه زمان ديگر، لازم و ضروري است.
نظر شما