برنامه‌ای که درصورت عملیاتی شدن ثمرات بدیعی، به‌ویژه برای بافت‌های سنتی و فرسوده شهرها در بر خواهد داشت؛ اما ای‌کاش این برنامه پیش‌ازاین و در دوره اول دولت روحانی اجرایی می‌شد تا اکنون که بازار مسکن در حال خروج از رکود سنگین چندین‌ساله است، رونق مسکن با پیامدهای مثبت نوسازی بافت‌های فرسوده در هم می‌آمیخت و هر چه بیشتر به توازن بازار و تنظیم قیمت کمک می‌کرد.
می‌نویسم «ای‌کاش زودتر» چراکه ساخت‌وساز امری مستمر و همیشگی است و حتی در شدیدترین رکود بازار مسکن کشور نیز ادامه دارد اما سهم بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری از این ساخت‌وسازها قابل‌توجه نبوده است؛ درحالی‌که اگر برنامه ملی بازآفرینی در چند سال گذشته عملیاتی شده بود، با بهترین بهره‌برداری از زمین در بافت‌های فرسوده، خانه‌هایی ساخته می‌شد که عملاً تقاضای مصرفی آن نیز وجود داشت؛ به‌عبارت‌دیگر، خانه‌های کاملاً متناسب با تقاضا وارد بازار می‌شد.
از سوی دیگر، ذات بازآفرینی شهری، آفرینش دوباره شهرهایی مانند تهران است که با مشکلات عدیده ترافیکی، اجتماعی، زیست‌محیطی و... روبه‌رو هستند چراکه به پیدایش فضاهایی مساعد و مطلوب برای زندگی مردم، آن‌هم نه در شهرک‌های حاشیه‌ای و فاقد زیرساخت، بلکه در قلب شهر منجر می‌شود.
از خصلت‌های ستودنی بازآفرینی بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری این است که اولاً نیازی به ایجاد زیرساخت‌هایی مانند آب، برق، گاز، تلفن و... ندارند و دوما بخشی از شهر را که عملاً از کارایی افتاده و زندگی مردمان مقیم در آنها تا حدی با اختلال مواجه شده است دوباره به پیکر زنده شهر پیوند می‌زند؛ مسئله‌ای که عملاً می‌تواند جای شهرک‌سازی و ساخت‌وسازهای حومه شهرهای بزرگ را پر کند و مسکن مورد نیاز مردم را نه در فاصله دور از شهرها، که در قلب شهرها فراهم آورد.
در این جریان، سازندگان و انبوه‌سازان، با استفاده از سرمایه‌های خود در کنار حمایت‌های دولت، طرحی مانند طرح کلید به کلید سابق را در بافت‌های فرسوده اجرا می‌کنند و در ازای خانه‌های قدیمی مردم، بدون اینکه هزینه‌ای از آنها بگیرند، خانه‌هایی نو و مقاوم می‌سازند؛ با این تفاوت که در ساخت‌وسازهای جدید، تعداد واحدهای ساخته شده نسبت به قبل حداقل دوبرابر خواهد بود و عملاً عرضه واحدهای باقیمانده به بازار، اصل سرمایه و سود سازندگان را برمی‌گرداند.
با به ثمر نشستن این طرح و زنده شدن بافت‌های فرسوده و ناکارآمد، از یک‌سو وضعیت سکونت و احیاناً اجاره‌نشینی در این بافت‌ها سروسامان پیدا می‌کند و از سوی دیگر، ورود واحدهای مازاد به بازار مسکن نیز به متوازن‌سازی عرضه و تقاضا و تنظیم قیمتی مسکن کمک خواهد کرد.
حیاتی‌ترین نکته‌ای که در این برنامه باید مدنظر همه سازندگان، متولیان بازار مسکن و متصدیان اجرای برنامه بازآفرینی شهری قرار گیرد این است که آنچه قرار است برای بافت‌های فرسوده و ناکارآمد اتفاق بیفتد، به‌صورت ملموس، شفاف و قابل‌فهم برای عموم مردم به‌ویژه ساکنان این مناطق باز شود؛ ضمن اینکه عملیات اجرایی طرح نیز با سرعت بالا و مطابق با آنچه برای مردم تشریح شده انجام شود. این اقدام بالقوه می‌تواند گرایش عمومی ساکنان شهر برای سکونت در این مناطق را افزایش دهد و به توازن جمعیتی مناطق شهری بینجامد.
نظر شما